Τα τρία χρόνια πολέμου με απώλεια ρωσικών εδαφών αποτελούν ήττα για μια υπερδύναμη – Από το «Κούρσκ» στο 2020 στο Κουρσκ του 2024 και οι συμβολισμοί του Κούρσκ του 1944
Του Μανώλη Καλατζή
Κανείς μέχρι στιγμής – ούτε και οι πιο έμπειροι αναλυτές – δεν μπορεί να εκτιμήσει την εξέλιξη του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας, μετά την είσοδο ουκρανικών στρατευμάτων σε ρωσικό έδαφος. Αυτό όμως που οι περισσότεροι θεωρούν βέβαιο είναι πως το τέλος της αιματηρής σύγκρουσης δεν είναι κοντά και ο Νοέμβριος θα είναι καθοριστικός, λόγω των εκλογών στις ΗΠΑ. Τυχόν εκλογή του Τραμπ, θα γύρει την πλάστιγγα προς όφελος της Ρωσίας, ενώ αν εκλεγεί η Καμάλα Χάρι, ο Ζελένσκι μπορεί να ελπίζει σε περαιτέρω βοήθεια και βελτίωση της θέσης της χώρας του ώστε όταν φτάσει η στιγμή της διαπραγμάτευσης να έχει την δυνατότητα παζαριού.
Advertisement
Πέραν όμως της τελικής έκβασης στο πεδίο των συγκρούσεων, αυτό που άλλοι ψιθυρίζουν και άλλοι διακηρύττουν ανοιχτά είναι ότι η Ρωσία έχει «ηττηθεί» και το κύρος του Πούτιν έχει υποστεί σημαντικό πλήγμα.
Η ήττα της Ρωσίας, έγκειται στην αδυναμία της να επιβεβαιώσει τον ρόλο της ως υπερδύναμη, αφού για τρία σχεδόν χρόνια δεν έχει επιτύχει κανέναν από τους στρατηγικούς στόχους που έθεσε τον Φεβρουάριο του 2022.
Από την άλλη ο Πούτιν, κατέβηκε από το «εικονοστάσι» και δεν μπορεί να θεωρείται ο προστάτης των Ρώσων, με την πυγμή που έδειχνε να διαθέτει.
Σε αυτά τα 25 χρόνια που κυβερνάει ως απόλυτος μονάρχης, είχε πλασάρει την εικόνα του σωτήρα και του υπερασπιστή του ρωσικού λαού. Αυτή η εντύπωση έχει γίνει πλέον σκόνη και θρύψαλα.
Η κατάληψη ρωσικού εδάφους, για πρώτη φορά μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τα χτυπήματα σε ρωσικές πόλεις και σε σημαντικές υποδομές, έδειξαν πως τίποτα δεν είναι όπως φαινόταν. Αυτό είχε διαπιστωθεί από το 2023, όταν ο επικεφαλής της μισθοφορικής οργάνωσης Βάγκνερ, Γεβγένι Πριγκόζιν, στασίασε και έφτασε κοντά στη Μόσχα με τον στρατό του.
Ξεθώριασε η εικόνα
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν, έμπειρο στέλεχος των μυστικών υπηρεσιών της Σοβιετικής Ένωσης, από τον Αύγουστο του 1999, όταν πήρε το δαχτυλίδι της διαδοχής στην ηγεσία της Ρωσίας από τον Μπορίς Γιέλτσιν, με αντάλλαγμα την προστασία του ίδιου και της οικογένειας του από μελλοντικές διώξεις, φρόντισε άμεσα να χτίσει μια συγκεκριμένη πολιτική εικόνα.
Φωτογραφίες να παλεύει με αρκούδες, να επιδεικνύει τις ικανότητες τους στις πολεμικές τέχνες, να κατσαδιάζει δημοσίως ολιγάρχες και να δείχνει πως είναι ο σερίφης στο σαλούν.
Κανείς δεν ανέμενα πως τον Αύγουστο του 2024, θα ήταν ανήμπορος να δώσει άμεση απάντηση σε κατάληψη ρωσικών εδαφών από τους Ουκρανούς. Δείχνει να ενδιαφέρεται περισσότερο για την διατήρηση του μύθου γύρω από τον ίδιο παρά για την προστασία των Ρώσων.
Ο συμβολισμός του Κουρσκ
Το Κουρσκ δεν είναι μια οποιαδήποτε πόλη για τους Ρώσους. Είναι το πεδίο σκληρών μαχών μεταξύ αρμάτων της Σοβιετικής Ένωσης και των Γερμανών ναζί στον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο. Ήταν μια θριαμβευτική της ΕΣΣΔ, η οποία καταγράφηκε στη συλλογική μνήμη των Ρώσων. Ως εκ τούτου υπάρχει μια αυξημένη ευαισθησία, παρόμοια με αυτή που θα μπορούσε κάποιος να αποδώσει στις Θερμοπύλες για τους Έλληνες.
Η αιφνιδιαστική και σαρωτική είσοδος των Ουκρανών στο Κουρσκ, κατά την οποία καταλήφθηκαν δεκάδες οικισμοί και συνελήφθησαν χιλιάδες αιχμάλωτοι, ήταν ένα χαστούκι και δεν είναι τυχαίο που τα ρωσικά ΜΜΕ δεν απέφυγαν τους συνειρμούς με την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η διαφορά είναι ότι το 2024 την εισβολή την προκάλεσε η ίδια η Ρωσία, με την προσπάθεια επέκτασης της.
Ο Πούτιν για αρκετές ημέρες ήταν εξαφανισμένος, όπως και τα ρωσικά στρατεύματα που υποτίθεται θα έδιναν απάντηση.
Ο Ρώσος Πρόεδρος εμφανίστηκε μετά από αρκετά 24ωρα με στελέχη της κυβέρνησης και των ενόπλων δυνάμεων για να απειλήσει με σκληρά αντίποινα και υποσχέσεις για αποζημίωση $150 στους εκτοπισμένους κατοίκους.
Και ενώ κάποιος θα ανέμενε ότι θα έπαιρνε την κατάσταση στα χέρια του, έφυγε για ταξίδι στο Αζερμπαϊτζάν επισκεπτόμενος χωράφια με κηπευτικά!
Το Κουρσκ τον στοιχειώνει
Το Κουρσκ θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ωςκακός δαίμονας του Πούτιν, αφού η προεδρικής του διαδρομή ξεκίνησε με μια άλλη τραγωδία σε ένα άλλο «Κούρσκ».
Πρόκειται για το πυρηνοκίνητο υποβρύχιο «Κούρσκ» το οποίο βυθίστηκε στη θάλασσα του Μπάρεντς τον Αύγουστο του 2000, παίρνοντας μαζί του στον βυθό και τα 118 μέλη του πληρώματος.
Υπολογίζεται ότι μετά από την έκρηξη στον θάλαμο τορπιλών, είχαν επιβιώσει 23 άτομα τα οποία θα μπορούσαν να σωθούν καθώς είχαν απομονωθεί σε ένα στεγανό διαμέρισμα του υποβρυχίου έχοντας κάποια αποθέματα οξυγόνου.
Οι χειρισμοί του Πούτιν, τους καταδίκασαν σε θάνατο, καθώς δεν δέχθηκε βοήθεια από χώρες που του την πρόσφεραν. Θεώρησε ως σημαντικότερη την διατήρηση των όποιων μυστικών του υποβρυχίου από τις ζωές των μελών του πληρώματος, τις οποίες θυσίασε. Μπροστά στην αδυναμία της Ρωσίας να βρει λύση, στις 21 Αυγούστου 2020 Νορβηγοί δύτες έφτασαν στο υποβρύχιο, βρίσκοντας όλους τους ανθρώπους νεκρούς.
Όπως και τώρα, έτσι και τότε ο Πούτιν είχε μείνει αφήσει τον χρόνο να περάσει ανεκμετάλλευτος, και κατά την πάγια τακτική της σοβιετικής εποχής, αρχικώς αρνήθηκε το ατύχημα, παρά το ότι οι σεισμογράφοι πολλών δυτικών χωρών είχαν καταγράψει την έκρηξη.
Στις 21 Αυγούστου, Νορβηγοί δύτες έφτασαν στο πνιγμένο υποβρύχιο για να βρουν όλα τα μέλη του πληρώματος νεκρά.
Όπως τώρα ταξίδεψε στο Αζερμπαϊτζάν, τότε δεν έκρινε σκόπιμο να επιστρέψει από τις διακοπές του στο Σότσι, στη Μαύρη θάλασσα ενώ μετά πήγε στην Κριμαία όπου φιλοξενήθηκε από τον τότε Ουκρανό Πρόεδρο, Λεονίντ Κούτσμα.
Μόνο όταν όλα είχαν τελειώσει, συναντήθηκε με τους συγγενείς των νεκρών στο Βιντιάγιεβο, δεχόμενος έντονες επικρίσεις και από δημοσιογράφους, οι οποίες μεταδόθηκαν από τα δυτικά τηλεοπτικά κανάλια. Η αντίδραση του Πούτιν ήταν οργισμένη λέγοντας πως τα τηλεοπτικά κανάλια προσέλαβαν « πόρνες των 10 δολαρίων » για να τον δυσφημίσουν.
Παντού τρομοκράτες και «τρομοκράτες»
Ο Πούτιν μετά τα όσα συνέβησαν με τους συγγενείς των θυμάτων του υποβρυχίου «Κούρσκ», αντιλήφθηκε ότι η διατήρηση της εικόνας του περνάει μέσα από τον πλήρη έλεγχο των ΜΜΕ.
Ήταν η περίοδος που άρχισαν να προβάλλονται σε όλα τα κανάλια τα περίεργα κατορθώματα του με αρκούδες και δελφίνια!
Συχνά ανακαλύπτονταν «τρομοκράτες» και αποτρέπονταν «τρομοκρατικές» ενέργειες τις οποίες πολλοί υποστηρίζουν ότι έστηναν οι μυστικές υπηρεσίες για να διαφημίσουν την αποφασιστικότητα του Προέδρου. Το ίδιο συνέβη και με την Ουκρανία, με τον χαρακτηρισμό των Ουκρανών ως «τρομοκρατών» και «ναζί».
Όταν όμως προέκυπταν πραγματικά περιστατικά τρομοκρατίας, το κράτος και ο Πούτιν συνέχισαν να αποτυγχάνουν.
Χαρακτηριστική ήταν η περίπτωση της επίθεσης Τσετσένων τρομοκρατών στο Μπεσλάν, τη Βόρεια Οσετία, τον Σεπτέμβριο του 2004. Περίπου 30 τρομοκράτες κρατούσαν ως όμηρους σε σχολείο 1.000 μαθητές, τους γονείς τους και δασκάλους.
Οι όμηροι κρατήθηκαν στο γυμναστήριο του σχοελίου, χωρίς φαγητό και νερό για τρεις μέρες, όταν οι ρωσικές ειδικές δυνάμεις αποφάσισαν να εισβάλουν στο κτήριο με βαρύ οπλισμό και χωρίς κανενα ενδιαφέρον για τους ομήρους. Σκοτώθηκαν όλοι οι τρομοκράτες (πλην ενός) και περίπου 350 όμηροι εκ των οποίων τα 186 παιδιά.
Γονείς των νεκρών παιδιών πήγαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων το οποίο καταδίκασε την Ρωσία για τους χειρισμούς που στοίχισαν τη ζωή σε εκατοντάδες αθώους ανθρώπους.
Έκτοτε καταγράφηκαν πολλά τρομοκρατικά χτυπήματα στη Ρωσία και κανένα δεν έληξε χωρίς να θυσιαστούν αθώοι πολίτες, από την επέμβαση των ρωσικών αρχών.
Ο Πούτιν 20 χρόνια μετά τη σφαγή στο σχολείο του Μπεσλάν πήγε πριν λίγες μέρες στη πόλη για να τιμήσει τους νεκρούς και να συνδέσει εκείνη την τρομοκρατική ενέργεια με την είσοδο Ουκρανών στο Κούρσκ, λέγοντας ότι « οι εχθροί προσπαθούν και πάλι να αποσταθεροποιήσουν τη χώρα ».
Πηγή: Cyprus Times
