Με 17 θετικές ψήφους, 11 αρνητικές και μία αποχή υπερψηφίστηκαν στα μέσα του μήνα που διανύουμε από την κυπριακή βουλή, οι κανονισμοί του υπουργείου Παιδείας για απαγόρευση της χρήσης και ενεργοποίησης των κινητών τηλεφώνων κατά τη διάρκεια του σχολικού χρόνου. Αυτό σημαίνει ότι οι μαθητές δεν θα μπορούν πλέον να χρησιμοποιούν το κινητό ούτε και κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων.
Η χρήση τους θα επιτρέπεται μόνο σε συγκεκριμένες περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, και πιο συγκεκριμένα όταν η έκτακτη ανάγκη αφορά θέματα σχετικά με την ασφάλεια ή την υγεία των μαθητών όπως πχ η χρήση από διαβητικούς μαθητές για μέτρηση σακχάρου, η άλλων παθήσεων που χρειάζονται συστηματική παρακολούθηση.
Το υπουργείο Παιδείας, και η κυπριακή βουλή που υποστήριξαν τη συγκεκριμένη απόφαση, επικαλούνται την ανάγκη για μία πιο «συγκεντρωμένη» εκπαιδευτική διαδικασία. Η απόφαση για την πολιτική «κινητό στην τσάντα» στοχεύει κυρίως στη μείωση των περισπασμών που προκαλούνται από την υπερβολική χρήση των smartphones, ειδικά μέσα στις τάξεις. Παράλληλα, προτάσσονται και τα αποτελέσματα ορισμένων επιστημονικών μελετών που δείχνουν ότι η χρήση κινητών τηλέφωνων κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας, μπορεί να διασπάσει την προσοχή των μαθητών, οδηγώντας σε χαμηλότερη απόδοση και συγκέντρωση.
Ωστόσο, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι τα smartphones και τα tablets είναι μέσα που προσφέρουν τεράστιες δυνατότητες στην εκπαίδευση. Αντί να τα απομονώνουμε από το σχολικό περιβάλλον και με υπαρκτό μάλιστα τον κίνδυνο να τα δαιμονοποιήσουμε, θα ήταν προτιμότερο να τα αξιοποιήσουμε με τέτοιο τρόπο που θα ενισχύουν τη μάθηση.
Για παράδειγμα, οι εκπαιδευτικές εφαρμογές, οι πλατφόρμες ψηφιακής μάθησης και τα διαδικτυακά εργαλεία, θα μπορούσαν να γίνουν ένας σημαντικός σύμμαχος για τη διδασκαλία. Οι μαθητές, μέσω τέτοιων συσκευών, μπορούν να έχουν πρόσβαση σε πλατφόρμες και εργαλεία που έχουν τη δυνατότητα να εμπλουτίσουν τη μαθησιακή διαδικασία. Μπορούν να αναζητήσουν πληροφορίες, να συμμετέχουν σε διαδραστικές δραστηριότητες και να αξιοποιήσουν την τεχνολογία για την ανάπτυξη δεξιοτήτων.
Η εικονική πραγματικότητα, για παράδειγμα, μπορεί να φέρει τους μαθητές σε άμεση επαφή με σενάρια που μέχρι πρόσφατα θα ήταν αδύνατο να βιώσουν σε ένα παραδοσιακό μάθημα. Μέσα από το smartphone τους, θα μπορούσαν να συμμετέχουν σε εικονικές εκδρομές σε μουσεία, ή να παρακολουθούν διαδραστικά μαθήματα.
Παράλληλα, η εξατομικευμένη μάθηση είναι κάτι που μπορεί να γίνει πραγματικότητα μέσω των τεχνολογικών εργαλείων που προσφέρουν τα smartphones. Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αξιοποιηθεί για την ανάλυση των συνηθειών και την παροχή προσωποποιημένων μαθημάτων σε κάθε μαθητή, ανάλογα με τις ανάγκες του. Αντί να ακολουθείται ένα γενικό πρόγραμμα που δεν ανταποκρίνεται στις ιδιαιτερότητες και τα δυνατά σημεία κάθε μαθητή, η τεχνολογία μπορεί να προσφέρει μία εξατομικευμένη προσέγγιση, βοηθώντας τα παιδιά να προχωρούν με τον δικό τους ρυθμό, και να κατανοούν καλύτερα το υλικό. Η απόφαση του υπουργείου Παιδείας να υιοθετήσει την οδηγία «κινητό στην τσάντα» είναι ένα βήμα προς τη δημιουργία ενός πιο συγκεντρωμένου εκπαιδευτικού περιβάλλοντος.
Πολλά από τα ζητήματα που αφορούν τον ψηφιακό εκφοβισμό (cyberbullying) και την παραβίαση προσωπικών δεδομένων, προκύπτουν από την ανεξέλεγκτη χρήση των smartphones, ειδικά κατά τη διάρκεια μίας σχολικής ημέρας. Έτσι η πρωτοβουλία έχει ως στόχο να δημιουργήσει παράλληλα ένα ασφαλέστερο και πιο προστατευμένο περιβάλλον για τους μαθητές, μειώνοντας τις πιθανότητες καταγραφής ευαίσθητων προσωπικών στιγμών, και την επακόλουθη εκμετάλλευσή τους.
Είναι σημαντικό, λοιπόν, να ισορροπήσουμε ανάμεσα στον περιορισμό των αρνητικών επιπτώσεων της τεχνολογίας και στη μεγιστοποίηση των πλεονεκτημάτων της. Η απαγόρευση της ανεξέλεγκτης χρήσης των smartphones είναι σίγουρα ένα βήμα προς τη διασφάλιση του σχολικού περιβάλλοντος. Όμως δεν πρέπει να φτάσουμε στο σημείο να αποκλείσουμε πλήρως την τεχνολογία από την εκπαιδευτική διαδικασία, ή να δίνουμε πάτημα σε κάποιους να κοιτάξουν προς αυτή την κατεύθυνση.
Ο στόχος θα πρέπει να είναι η δημιουργία ενός σχολείου που θα ενσωματώνει την τεχνολογία με υπεύθυνο τρόπο, δίνοντας στους μαθητές τα εργαλεία να κατανοούν τον κόσμο γύρω τους καλύτερα, και να προετοιμάζονται για το μέλλον.
Στο τέλος της ημέρας, η τεχνολογία είναι εδώ για να μείνει, όποια άποψη και αν έχουμε εμείς. Αντί να την αντιμετωπίζουμε με φόβο, ας βρούμε τρόπους να την αξιοποιήσουμε προς όφελος των μαθητών, των δασκάλων, και της ίδιας της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Χρειάζονται επενδύσεις, εκπαίδευση προς αυτή την κατεύθυνση, και μία γενικότερη στροφή της κοινωνίας προς την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών για όφελός της.
Σε κάθε περίπτωση τα αποτελέσματα της απόφασης για απαγόρευση της χρήσης και ενεργοποίησης των κινητών τηλεφώνων κατά τη διάρκεια του σχολικού χρόνου θα φανούν ασφαλώς στην πράξη. Ωστόσο, να μην περιμένουμε πολλά. Άλλωστε, και πριν την εμφάνιση των «έξυπνων» κινητών σαν μαθητές, δεν ήμασταν όλοι δα και Αϊνστάιν!
