Τα προβλήματα με τις δημόσιες συμβάσεις φαίνεται να μην έχουν τελειωμό… στη χώρα μας . Εδώ και χρόνια υπάρχει έντονη κριτική σχετικά με τον τρόπο διεξαγωγής των διαγωνισμών, αλλά και αναφορές, πως εταιρείες προτιμούν… να «συνεργάζονται… στενά» με κρατικούς, κομματικούς και πολιτειακούς αξιωματούχους, αντί να λειτουργούν ανταγωνιστικά προσφέροντας καλύτερη σχέση ποιότητας – τιμής στις εκάστοτε προσφορές τους.
Παρά τις πολυάριθμες μεταρρυθμίσεις που κατά καιρούς επιχειρήθηκαν για ενίσχυση της διαφάνειας και τον περιορισμό της διαπλοκής, στην πράξη φαίνεται πως η διαφθορά στη χώρα μας έχει μάλλον χειροτερέψει αντί να βελτιωθεί!
Κάτι ανάλογο εντοπίζεται και στην τελευταία Ειδική Έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, αναφορικά με τη δημιουργία του «Εθνικού Πορτοφολιού της Κύπρου» (eWallet) η οποία δόθηκε πρόσφατα στη δημοσιότητα. Η εν λόγω έκθεση, μεταξύ άλλων, εντοπίζει σοβαρές παρατυπίες και παραβιάσεις κανονισμών, σύγκρουση συμφέροντος, αδιαφανείς διαδικασίες και αυθαίρετες αποφάσεις οι οποίες, όπως αναφέρει, «αφήνουν εκτεθειμένο το Υφυπουργείο και το Δημόσιο».
Σύμφωνα με την έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, το Υφυπουργείο έχει ουσιαστικά προβεί σε απευθείας προφορική ανάθεση για τη δημιουργία του «Εθνικού Πορτοφολιού της Κύπρου» σε συγκεκριμένη Ομάδα, χωρίς καμία διαδικασία, χωρίς να ληφθεί καμία έγκριση, χωρίς να γίνει οποιαδήποτε εκτίμηση κόστους για οποιαδήποτε εργασία και χωρίς καν να έχει γίνει οποιαδήποτε αναφορά σε κόστος είτε από μέρους του Υφυπουργείου είτε από μέρους της Ομάδας.
Σημειώνεται επίσης ότι ο συντονιστής του Υφυπουργείου, ο οποίος είχε υπό την ευθύνη του την οργάνωση και τον συντονισμό του έργου, καθώς και την επικοινωνία με την εν λόγω Ομάδα, τον πρώην ΓΔ και τον τότε Υφυπουργό, έχει πολύ στενό συγγενικό δεσμό με ένα μέλος της Ομάδας. Παρόλο που αυτή η σχέση ήταν γνωστή στους προϊστάμενους του, εντούτοις, αυτοί δεν έλαβαν τα αναγκαία μέτρα για να διασφαλίσουν την αμεροληψία της διαδικασίας και την αποφυγή της προκύπτουσας σύγκρουσης συμφέροντος, παραβιάζοντας έτσι τους απαιτούμενους ηθικούς και επαγγελματικούς κανόνες, καθώς και τις αρχές της χρηστής διοίκησης.
Επιπρόσθετα, στην έκθεση σημειώνεται ότι ο πρώην ΓΔ του Υφυπουργείου ενέκρινε δύο σημειώματα, τα οποία ετοίμασε ο συντονιστής λειτουργός, που αφορούσαν το έργο για την ανάπτυξη του eWallet. Το πρώτο σημείωμα αφορούσε την έγκριση δαπάνης (€6.013.533 + ΦΠΑ) για προκήρυξη διαγωνισμού, ενώ το δεύτερο σημείωμα αφορούσε την έγκριση πρότασης διαδικασίας διαπραγμάτευσης με την Αρχή Τηλεπικοινωνιών Κύπρου(ΑΤΗΚ), με φορείς στήριξης το Πανεπιστήμιο Κύπρου και τις δύο ιδιωτικές εταιρείες (τα μέλη της Ομάδας), για πέντε έτη.
Η Ελεγκτική αναφέρει πως είχε ετοιμαστεί πρόταση για υποβολή στο ΣΠ του Υφυπουργείου, στο οποίο προέδρευε ο πρώην ΓΔ του Υφυπουργείου, από τον πιο πάνω συντονιστή λειτουργό του Υφυπουργείου που είχε εμπλοκή σε όλες τις διαδικασίες, η οποία τελικά αποσύρθηκε στο παραπέντε από την ημερήσια διάταξη της συνεδρίας του ΣΠ.
Λόγω σύγκρουσης συμφέροντος του υπό αναφορά λειτουργού του Υφυπουργείου, ανατέθηκε σε έναν μη γνώστη του θέματος λειτουργό να είναι εισηγητής της πρότασης, ο οποίος αρνήθηκε να παρουσιάσει την πρόταση στο ΣΠ όταν ενημερώθηκε για τις αντιρρήσεις και τα ζητήματα που είχαν τεθεί από λειτουργούς του ΤΥΠ.
Ως εκ τούτου, ενδεχόμενα να τίθεται θέμα χειραγώγησης του πιο πάνω μη γνώστη του θέματος eWallet, λειτουργού του Υφυπουργείου, ο οποίος δεν είχε καμία εμπλοκή, εμπειρία ή γνώση του συγκεκριμένου έργου, αφού του ζητήθηκε από τον προϊστάμενο του, τον πρώην ΓΔ του Υφυπουργείου, να είναι ο εισηγητής της πρότασης για απευθείας ανάθεση, η οποία θα υποβαλλόταν στο ΣΠ, στο οποίο προήδρευε ο ίδιος ο ΓΔ, για έγκριση και η οποία τελικά αποσύρθηκε.
Η Ελεγκτική Υπηρεσία τονίζει ότι οι πιο πάνω ενέργειες έχουν αφήσει εκτεθειμένο το Υφυπουργείο και, κατ’ επέκταση, το δημόσιο, αφού η Ομάδα, με επιστολή μέσω δικηγόρου της, απαιτεί συνολικό ποσό ύψους €816.044 + ΦΠΑ από το Υφυπουργείο για τις εργασίες που έχει εκτελέσει. Παράλληλα, καλεί το Υφυπουργείο να ακολουθεί τις πρόνοιες της νομοθεσίας περί δημοσίων συμβάσεων και τις αρχές που τις διέπουν και να εμπλέξει περισσότερα άτομα και εμπειρογνώμονες στις διαδικασίες για μια πιο διαφανής και αντικειμενική διαδικασία λήψης αποφάσεων. Προτείνει δε, να θεσπιστεί συγκεκριμένη στρατηγική για την ασφάλεια των δεδομένων και των πολιτικών πρακτικών του Υφυπουργείου σε αυτό τον τομέα, που να περιλαμβάνει μέτρα και προδιαγραφές για την προστασία των δεδομένων και των σχετικών διεπαφών πληροφοριακών συστημάτων, προκειμένου να εξασφαλίζεται η ασφάλεια και η ορθή χρήση των δεδομένων.
Επισημαίνει ότι η συμμόρφωση με τη στρατηγική θα πρέπει να απαιτείται από τους υποψήφιους αναδόχους και καλεί το Υφυπουργείο να χρησιμοποιεί τους εμπειρογνώμονες και ειδικούς στον σχεδιασμό των έργων του, εξασφαλίζοντας την αποτελεσματική διαχείριση των πόρων και συμβάλλοντας στην αποφυγή τυχόν ανεπιθύμητων καταστάσεων ή δαπανηρών παρατυπιών. «Ανεξάρτητα από τα πιο πάνω μέτρα που εισηγούμαστε όπως ληφθούν, η Υπηρεσία μας προτίθεται να διαβιβάσει την υπόθεση στην Ανεξάρτητη Αρχή κατά της Διαφθοράς, για εξέταση του ενδεχόμενου κατάχρησης εξουσίας από διάφορα εμπλεκόμενα άτομα», υπογραμμίζει καταληκτικά η Ελεγκτική Υπηρεσία.
Για την ιστορία, αξίζει να αναφερθεί, ότι σύμφωνα με τις κατά καιρούς αναφορές του Υφυπουργείου, το ηλεκτρονικό πορτοφόλι (eWallet), αναμενόταν ότι θα ήταν έτοιμο… πριν το τέλος του 2023.
