Μια από τις 7 που επελέγησαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ειδικότερα από την κοινή επιχείρηση για την ευρωπαϊκή υπολογιστική υψηλών επιδόσεων (EuroHPC) είναι η πρόταση της Ελλάδας για τη δημιουργία και λειτουργία εργοστασίου Τεχνητής Νοημοσύνης (AI Factory).
Το έργο «Φάρος» όπως έχει ονομαστεί από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης συνδέεται με την κατασκευή του εθνικού υπερυπολογιστή «Δαίδαλου», έργο με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, προϋπολογισμού 35 εκατ., που θα εγκατασταθεί στο Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου.
Την πρόταση για τον «Φάρο» συντονίζει το ΕΔΥΤΕ (Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας) φορέας του Ψηφιακής Διακυβέρνησης που έχει την ευθύνη για την ανάπτυξη και λειτουργία του «Δαίδαλου» ενώ καθοριστικό ρόλο θα έχουν το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών Δημόκριτος, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το Ερευνητικό Κέντρο Αθηνά και το Υπερταμείο.
Το ελληνικό AI Factory θα παρέχει ένα σύνολο υπηρεσιών προκειμένου να καταστεί one stop shop σημείο, στο οποίο επιχειρήσεις και οργανισμοί θα αποκτούν τεχνογνωσία και υποστήριξη για την ανάπτυξη εφαρμογών Τεχνητής Νοημοσύνης δεδομένα και εργαλεία, ακόμα και υποστήριξη για την επιχειρηματική τους βιωσιμότητα.
Αρχικά θα επικεντρωθεί σε τρεις στρατηγικούς πυλώνες: Υγεία, Βιωσιμότητα (Ενέργεια, Κλιματική Αλλαγή, Περιβάλλον) και Γλώσσα – Πολιτισμός, προκειμένου να ενισχύσει την καινοτομία και να συμβάλλει στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας.
Γενικότερα σκοπός του Φάρου είναι να ενισχύσει την καινοτομία των μικρομεσαίων και των startups, αλλά και της επιστημονικής κοινότητας.
Οι ελληνικές επιχειρήσεις και οι οργανισμοί, αποκτώντας πρόσβαση σε υπερυπολογιστική υποδομή, βελτιστοποιημένη για το ΑΙ, θα μπορούν να εκπαιδεύσουν και να αναπτύξουν μεγάλα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης και Generative AI, γλωσσικά (Large Language Models) – με έμφαση στην Ελληνική γλώσσα και πολυτροπικά (Multimodal Models).
Τα υπόλοιπα 6 εργοστάσια Τεχνητής Νοημοσύνης θα γίνουν σε Ισπανία (Βαρκελώνη), Ιταλία (Μπολόνια), Φινλανδία, Λουξεμβούργο, Σουηδία και Γερμανία.
Πρόκειται για συνολική επένδυση ύψους 1,5 δισ. ευρώ, που συνδυάζει εθνική και ενωσιακή χρηματοδότηση. Το ήμισυ του ποσού αυτού θα χρηματοδοτηθεί από την ΕΕ μέσω του προγράμματος «Ψηφιακή Ευρώπη» για τις υποδομές ΤΝ και του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» για υπηρεσίες ΟΕΕ.
Σύμφωνα με σχετική δήλωση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη πρόκειται για ένα από τα εμβληματικά έργα που πρότεινε η Συμβουλευτική Επιτροπή Υψηλού Επιπέδου για την Τεχνητή Νοημοσύνη στο προσφάτως δημοσιευμένο «Σχέδιο για τη μετάβαση της Ελλάδας στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης» για την καθιέρωση της Ελλάδας ως προορισμό καινοτομίας στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης παγκοσμίως.
Στόχος, όπως επίσης σημείωσε είναι, «το ελληνικό εργοστάσιο τεχνητής νοημοσύνης να αποτελέσει κόμβο έρευνας και γνώσης για την ευρύτερη γεωγραφική μας περιοχή, αναδεικνύοντας την Ελλάδα σε τεχνολογικό πόλο».
