«H ίδρυση του Υφυπουργείου, απόδειξη πως η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη είναι αποφασισμένη να αντιμετωπίσει συνολικά και αποτελεσματικά τα θέματα της μετανάστευσης» δηλώνει ο πρώτος Υφυπουργός Μετανάστευσης και Διεθνούς Προστασίας. Σε συνέντευξη στην Cyprus Times ο Δρ. Νικόλας Ιωαννίδης εξέφρασε ελπίδα να λυθεί σύντομα το θέμα με τους μετανάστες εντός Νεκρής Ζώνης ξεκαθαρίζοντας ότι η Λευκωσία δεν θα επιτρέψει να δημιουργηθεί εναλλακτική δίοδος, χωρίς ωστόσο να παραβλέπει την ανθρωπιστική πτυχή. Την ίδια στιγμή μιλά για τους στόχους, τις προκλήσεις και τους σχεδιασμούς του Υφυπουργείου.
Συνέντευξη στον Γιώργο Βήχα
Αναλάβατε ένα κρίσιμο χαρτοφυλάκιο σε μια δύσκολη χρονική συγκυρία, δεδομένων και όσων συμβαίνουν στην ευρύτερη περιοχή. Ποιες θεωρείτε τις μεγαλύτερες προκλήσεις;
Advertisement
Λόγω των αυξημένων μεταναστευτικών ροών των τελευταίων χρόνων, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει δεχθεί μεγάλη πίεση. Το γεγονός ότι στην περιοχή μας συνεχώς επικρατεί ένταση και υπάρχουν συγκρούσεις επιτείνει αυτή την κατάσταση. Ωστόσο, δεν πρέπει να λησμονούμε και τη νόμιμη μετανάστευση, η οποία συμβάλλει στην ενίσχυση της οικονομίας μας, όταν γίνεται με κριτήρια, αδιάβλητες διαδικασίες και εθνική στρατηγική. Συνεπώς, οι προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε είναι η διαχείριση των αιτημάτων διεθνούς προστασίας αφ’ ενός και η βελτίωση των διαδικασιών που αφορούν στη νόμιμη μετανάστευση αφ’ ετέρου. H ίδρυση του Υφυπουργείου αποδεικνύει περίτρανα πως η κυβέρνηση Νίκου Χριστοδουλίδη είναι αποφασισμένη να αντιμετωπίσει συνολικά και αποτελεσματικά τα θέματα της μετανάστευσης.
Ξεκινάμε από μια πάρα πολύ καλή αφετηρία, είχατε πει με την ανάληψη των καθηκόντων σας. Μια καλή βάση πάνω στην οποία μπορούμε να κτίσουμε για τα επόμενα χρόνια. Πως συνεχίζουμε απ’ εδώ και μπρος και ποιοι είναι οι άμεσοι στόχοι του Υφυπουργείου;
Τα μέτρα που έχει λάβει η Κυβέρνηση έχουν οδηγήσει στην ελαχιστοποίηση των ροών αιτούντων διεθνή προστασία, την επιτάχυνση των διαδικασιών εξέτασης αιτήσεων διεθνούς προστασίας, τη βελτίωση των υποδομών, την αύξηση των αριθμού επαναπατρισμών. Σκοπός μας είναι να περιοριστούν ακόμη περισσότερο οι ροές, να ελαττωθεί ο αριθμός των εκκρεμουσών αιτήσεων διεθνούς προστασίας και να συνεχιστούν με πιο εντατικούς ρυθμούς οι επαναπατρισμοί προσώπων που δεν δικαιούνται να παραμείνουν στην επικράτεια της Δημοκρατίας. Ταυτόχρονα, εργαζόμαστε για την εκπόνηση στρατηγικής για την ένταξη όσων αλλοδαπών διαμένουν νόμιμα στην Κύπρο. Σε σχέση με τη νόμιμη μετανάστευση, έχουμε σκοπό να απλοποιήσουμε και να ψηφιοποιήσουμε διαδικασίες, ούτως ώστε τα αιτήματα να διεκπεραιώνονται σε λιγότερο χρόνο για να μην ταλαιπωρείται το κοινό και να επωφεληθεί η οικονομία μας.
Ενστερνίζεστε τις φωνές ότι τα μέτρα που έλαβε η Κυπριακή Δημοκρατία -που ομολογουμένως έφεραν αποτελέσματα- άργησαν να ληφθούν;
Το φαινόμενο της παράτυπης μετανάστευσης στον ευρωπαϊκό χώρο έχει ενταθεί τα τελευταία χρόνια. Συνεπώς, είναι μια σχετικά πρόσφατη πρόκληση που έχουν να αντιμετωπίσουν όλα τα ευρωπαϊκά (και όχι μόνο) κράτη. Είναι λογικό να μην υπάρχει πλήρης εικόνα για ένα θέμα κατά τα πρώτα στάδια της εξέλιξής του. Εξάλλου, μόλις τα τελευταία χρόνια κάποια ευρωπαϊκά κράτη έκριναν ότι χρειάζονται υπουργεία μετανάστευσης. Κάποια άλλα δεν έχουν δημιουργήσει καν υπουργεία μετανάστευσης. Άρα, σημασία έχει πως τα μέτρα που έχουν ληφθεί από την Κυπριακή Δημοκρατία έχουν αποφέρει καρπούς και συνεχίζοντας με αυτό τον τρόπο θα μπορέσουμε να διαχειριστούμε ακόμα πιο αποτελεσματικά το ζήτημα τα επόμενα χρόνια.
Περνάμε στο κεφάλαιο της Πράσινης Γραμμής, για πολλά χρόνια αχίλλειος πτέρνα στο θέμα των μεταναστευτικών ροών, και με τις «ευλογίες» της Τουρκίας και του κατοχικού καθεστώτος. Ποια η εικόνα σήμερα;
Η πολεμική κατοχή του βόρειου τμήματος της Κύπρου από την Τουρκία έχει δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην Κυπριακή Δημοκρατία από το 1974. Ένα από αυτά είναι και οι ροές παράτυπων μεταναστών από Τουρκία που διέρχονται μέσω κατεχομένων στις ελεύθερες περιοχές. Αξίζει να σημειωθεί, όμως, ότι λόγω των συντονισμένων ενεργειών της Κυβέρνησης, αυτές οι ροές έχουν μειωθεί δραστικά. Εν πάση περιπτώσει, θα συνεχίσουμε τις προσπάθειες για να περιορίσουμε αυτές τις ροές ακόμα περισσότερο για να αρθούν τα τετελεσμένα προηγούμενων ετών και να μην καταστεί η πράσινη γραμμή δίοδος παράτυπων μεταναστών.
Για τους μετανάστες εντός Νεκρής Ζώνης, έχει δεχθεί αρκετή κριτική η Κυβέρνηση, εντός αλλά και από εκτός συνόρων. Πως απαντάτε;
Όπως έχουμε δηλώσει επανειλημμένα, από τη στιγμή που έχουμε μηδενικές ροές παράτυπων μεταναστών μέσω θαλάσσης, δεν θα επιτρέψουμε να δημιουργηθεί εναλλακτική δίοδος μέσω πράσινης γραμμής. Παραμένουμε προσηλωμένοι σε αυτή τη θέση αρχής. Ωστόσο, δεν παραβλέπουμε την ανθρωπιστική πτυχή του ζητήματος. Παρέχουμε νερό, φαγητό και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη στους ανθρώπους αυτούς. Παράλληλα, βρισκόμαστε σε δομημένο διάλογο με UNFICYP και UNHCR για επίλυση του ζητήματος. Υπάρχει πρόοδος και ελπίζουμε το θέμα να λυθεί σύντομα.
Όπου υπάρχουν παράτυποι μετανάστες, υπάρχουν και διακινητές, δίκτυα και κυκλώματα. Πως αντιμετωπίζουμε ένα φαινόμενο που αποτελεί μάστιγα παγκοσμίως;
Τα δίκτυα διακινητών, τα οποία εκμεταλλεύονται τον ανθρώπινο πόνο, είναι ένα βασικό πρόβλημα αναφορικά με την παράτυπη μετανάστευση. Ήδη οι αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας εργάζονται για την αντιμετώπιση αυτών των δικτύων. Για του λόγου το αληθές, πρόσφατα είχαμε καταδίκες διακινητών από τα κυπριακά δικαστήρια. Υπάρχουν και άλλες υποθέσεις οι οποίες σύντομα θα οδηγηθούν ενώπιον των δικαστηρίων. Η προσπάθεια αυτή θα συνεχιστεί με ακόμα πιο έντονους ρυθμούς για να αντιμετωπιστεί συνολικά το σοβαρό αυτό ζήτημα.
Είναι παραδεκτό ότι ένα μικρό κράτος όπως η Κύπρος δεν δύναται μόνο του να αντιμετωπίσει το πρόβλημα. Πόσο ικανοποιημένο ή όχι σας αφήνει το επίπεδο συνεννόησης-ανταπόκρισης των μηχανισμών της ΕΕ αλλά και η όλη αντιμετώπιση που τυγχάνει το θέμα από τις χώρες τις περιοχής εκτός ΕΕ;
Το θέμα της παράτυπης μετανάστευσης είναι πανευρωπαϊκό και αφορά τόσο την ΕΕ ως οργανισμό όσο και τα κράτη μέλη. Βρισκόμαστε σε συνεχή επικοινωνία με την ΕΕ και είμαστε πολύ ευχαριστημένοι σε σχέση με την κατανόηση που επιδεικνύεται και τη στήριξη που παρέχεται. Θεωρούμε ότι η πολύ καλή συνεργασία θα συνεχιστεί. Επίσης, θα επιδιώξουμε συνέχιση της συνεργασίας με κάποια κράτη μέλη, αλλά και διεύρυνση των επαφών μας με άλλα κράτη μέλη με τα οποία δεν είχαμε μέχρι σήμερα στενή συνεργασία. Σε αυτό το πλαίσιο κινείται η πρωτοβουλία για αλλαγή πολιτικής της ΕΕ έναντι της Συρίας. Αναφορικά με τη στάση κρατών εκτός ΕΕ σημειώνεται πως υπάρχει κατανόηση και είμαστε σε επικοινωνία με αρκετά από αυτά για το θέμα της μετανάστευσης.
Μεγάλο κεφάλαιο αποτελεί η ένταξη και κοινωνική ενσωμάτωση των μεταναστών που βρίσκονται νόμιμα στη χώρα μας. Ποιο είναι το πλάνο του Υφυπουργείου;
Σύμφωνα με τις διεθνείς και ενωσιακές μας υποχρεώσεις, κάποιοι αλλοδαποί δικαιούνται διεθνή προστασία και, άρα, θα παραμείνουν νομίμως στην Κυπριακή Δημοκρατία. Σκοπός μας είναι η εκπόνηση μίας ολοκληρωμένης στρατηγικής με βάση την οποία τα άτομα αυτά θα ενταχθούν ομαλά στην κυπριακή κοινωνία, μέσω της παιδείας, της εργασίας και των κοινωνικών σχέσεων. Στόχος μας είναι η διάλυση/αποφυγή δημιουργίας γκέτο και η περιθωριοποίηση των αλλοδαπών, που οδηγούν σε παραβατικές συμπεριφορές και ανισότητες. Εφόσον οι αλλοδαποί που διαμένουν στην Κύπρο σέβονται τους νόμους, τον τρόπο ζωής και την ταυτότητα της κυπριακής κοινωνίας, τότε θα γίνουν ευκολότερα αποδεκτοί, όπως συμβαίνει εδώ και χρόνια με πολλούς μετανάστες.
Εντοπίσατε κάποια κενά ή τομείς που χρήζουν άμεσων ενεργειών;
Πάντοτε υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης σε όλους τους τομείς. Έχουμε εντοπίσει με τους συνεργάτες μου κάποιες ελλείψεις τόσο σε σχέση με την παράτυπη όσο και με τη νόμιμη μετανάστευση. Θα εργαστούμε σκληρά για να επιλύσουμε προβλήματα και να βελτιώσουμε διαδικασίες.
Νερό στον «μύλο» της παράνομης μετανάστευσης, ρίχνουν η παράνομη απασχόληση-εργοδότηση. Βλέπουμε το τελευταίο διάστημα να έχουν αυξηθεί οι έλεγχοι ανά το παγκύπριο. Σε ποιο βαθμό έχουμε αντιμετωπίσει τέτοια φαινόμενα, ποιοι είναι οι σχεδιασμοί σας;
Ήδη γίνεται σημαντική δουλειά για το θέμα αυτό από το Υπουργείο Εργασίας και την Αστυνομία Κύπρου. Σε πλήρη συντονισμό με τις αρμόδιες υπηρεσίες και άλλους φορείς θα επιδιώξουμε την εντατικοποίηση των ελέγχων, τη βελτίωση του σχετικού νομικού πλαισίου και διαδικασιών με σκοπό την εξάλειψη αυτών των φαινομένων.
Κέντρα Φιλοξενίας: Ποια είναι η εικόνα σήμερα, πόσο ικανοποιημένος ή όχι είστε από τις συνθήκες τόσο διαβίωσης για τους διαμένοντες, όσο και για τους λειτουργούς της υπηρεσίας Ασύλου;
Η δουλειά που γίνεται στα κέντρα φιλοξενίας είναι εξαιρετική. Οι μειωμένοι αριθμοί (700 άτομα συνολικά σε Πουρνάρα, Κοφίνου, Λίμνες) μάς επιτρέπουν να εργαστούμε για τη βελτίωση των υποδομών. Όπως έχω διαπιστώσει ιδίοις όμμασι, οι συνθήκες διαβίωσης είναι πολύ καλές (κλιματιστικά, πλήρης σίτιση, εκπαιδευτικές, αθλητικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες). Θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι τα κέντρα φιλοξενίας δεν είναι μόνιμες κατοικίες για αλλοδαπούς. Πρόκειται για χώρους όπου διαμένουν οι αιτούντες διεθνή προστασία μέχρι να εξεταστούν οι αιτήσεις τους. Με αυτό τον τρόπο δεν μένουν άστεγοι και να περιφέρονται στις πόλεις και τα χωριά. Με την ολοκλήρωση του κέντρου στις Λίμνες σε περίπου ένα χρόνο θα είμαστε σε θέση να παρέχουμε φιλοξενία σε περισσότερους αιτούντες (1000 κλίνες). Ταυτόχρονα, με την αποπεράτωση του προαναχωρησιακού κέντρου, επίσης στις Λίμνες (800 κλίνες), θα μπορέσουμε να αυξήσουμε τη συχνότητα και τους αριθμούς των επαναπατρισμών.
Αιτήσεις Ασύλου: Με βάση την τελευταία έκθεση της Eurostat, υπήρξε άνω του 80% μείωση σε αιτήσεις ασύλου για πρώτη φορά στην Κύπρο τον Μάιο, μείωση που ήταν και η μεγαλύτερη στην ΕΕ. Ποιοι είναι οι στόχοι σας και τι να αναμένουμε τους επόμενους μήνες;
Η μείωση των ροών και των αιτήσεων ασύλου δεν αποτελεί αυτοσκοπό, αλλά μέσο για να μπορέσουμε να διαχειριστούμε καλύτερα την κατάσταση και να εκπληρώσουμε σωστά τις υποχρεώσεις μας. Σκοπός μας είναι να μειώσουμε ακόμα περισσότερο τις ροές και τις εκκρεμούσες αιτήσεις διεθνούς προστασίας. Με αυτό τον τρόπο θα μπορέσουμε να επικεντρωθούμε στη νόμιμη μετανάστευση και στο πώς οι κάτοχοι διεθνούς προστασίας που παραμένουν στην Κύπρο θα μπορέσουν να αποτελέσουν ωφέλιμα μέλη της κοινωνίας μας.
Πηγή: Cyprus Times
