Η βοηθός ΓΓ ΟΗΕ, Ρόζμαρι ΝτιΚάρλο παίρνει εκ νέου τα ηνία για να προσπαθήσει να πετύχει μέσα από άτυπες συναντήσεις με τις δύο κοινότητες και τις τρεις εγγυήτριες δυνάμεις άρση του αδιεξόδου στο Κυπριακό. Μετά το δείπνο της Νέας Υόρκης επιδίωξη είναι να κρατηθεί ζωντανό το μομέντουμ. Η τουρκική πλευρά φαίνεται να πέτυχε να βγάλει από το κάδρο την Ολγκίν, η οποία όμως άφησε ως προίκα την έκθεσή της.
Κινητικότητα σε δύο ράγες
Μετά την άτυπη συνάντηση της Νέας Υόρκης και το δείπνο στον 38ο όροφο του κτηρίου των Ηνωμένων Εθνών εκείνο το οποίο μένει ως ζητούμενο της επόμενης ημέρας είναι το πως θα διατηρηθεί το μομέντουμ για να υπάρξει συνέχεια στην όλη προσπάθεια.
Στόχος των Ηνωμένων Εθνών και φαίνεται να έχουν εξασφαλίσει και τη θετική απάντηση και των δύο πλευρών είναι οι επόμενες κινήσεις να είναι πάνω σε δύο ράγες: διάλογος μεταξύ των δύο ηγετών στο νησί με θέμα τα οδοφράγματα, και άτυπες συναντήσεις με τη συμμετοχή και των τριών εγγυητριών δυνάμεων.
Ως προς τον πρώτο άξονα, δηλαδή στο θέμα των οδοφραγμάτων, θα επιδιωχθεί διάλογος με στόχο να συζητηθεί το άνοιγμα νέων σημείων διέλευσης. Η ανακοίνωση ότι θα ξεκινήσουν συζητήσεις για άνοιγμα νέων οδοφραγμάτων μπορεί να θεωρηθεί ως μια θετική εξέλιξη, πλην όμως εδώ και καιρό έχει μετατραπεί ως «χάπι κινητικότητας». Χρησιμοποιείται για να φαίνεται πως κάτι κινείται χωρίς στην πραγματικότητα να υπάρχει εξέλιξη. Αυτό φάνηκε πριν ακόμα γίνει ανακοίνωση λόγω και της άρνησης του Ερσίν Τατάρ να δεχθεί σύνδεση του ανοίγματος του οδοφράγματος της Μιας Μηλιάς είτε με τα Κόκκινα είτε με το Πυρόι.
Ο δεύτερος άξονας είναι η πραγματοποίηση άτυπων συναντήσεων με την εμπλοκή και των τριών εγγυητριών δυνάμεων. Οι άτυπες συναντήσεις φαίνεται ότι θα είναι η πρακτική που θα εφαρμόσουν τα Ηνωμένα Έθνη ως μέρος της διαδικασίας για το Κυπριακό. Αυτό απέχει κατά πολύ από την πραγματοποίηση ουσιαστικών διαπραγματεύσεων, πλην όμως φαίνεται πως είναι ο μόνος τρόπος για να ξεκλειδώσει μια προσπάθεια που έχει σκαλώσει για πάνω από τρία χρόνια. Οι άτυπες θα είναι χρήσιμες και παραγωγικές εάν λειτουργήσουν ως προπαρασκευαστικό στάδιο για ουσιαστικές διαπραγματεύσεις.
Στο κάδρο του Κυπριακού επιστρέφουν και οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις. Αυτό κλείνει την όποια προσπάθεια καταβλήθηκε έστω και παρασκηνιακά για να περιοριστεί ο διάλογος σε επίπεδο κοινοτήτων και «μητέρων πατρίδων». Θα φανεί στο αμέσως επόμενο διάστημα το πως θα κινηθούν οι εγγυήτριες δυνάμεις σε σχέση με το Κυπριακό και για τα ζητήματα της ασφάλειας, των εγγυήσεων και των στρατευμάτων.
Για τη Λευκωσία η απόφαση του Γενικού Γραμματέα να δώσει τη διαχείριση του Κυπριακού στην Ρόζμαρι ΝτιΚάρλο δεν θεωρείται ως αρνητική εξέλιξη. Υπάρχει η σημειολογική αναφορά καθώς η ΝτιΚάρλο είναι βοηθός ΓΓ του ΟΗΕ, κάτι που σημαίνει ότι η τουρκική προσπάθεια να πάει το Κυπριακό όσο πιο μακριά γίνεται από το συμφωνημένο πλαίσιο, μέλλον δεν είχε αποτέλεσμα.
Το ερώτημα είναι πότε θα δραστηριοποιηθεί η ΝτιΚάρλο και σε πιο χρονικό σημείο θα αρχίσουν οι άτυπες πενταμερείς συναντήσεις με τη συμμετοχή των δύο ηγετών και των τριών εγγυητριών δυνάμεων. Στην ανακοίνωση των Ηνωμένων Εθνών αναφέρεται πως «οι ηγέτες συμφώνησαν να έχουν μια άτυπη συνάντηση σε ευρύτερη μορφή στο εγγύς μέλλον, υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα, για να συζητήσουν την πορεία προς τα εμπρός». Από πλευράς ΓΓ δεν μπαίνει κάποιο χρονικό πλαίσιο περάτωσης των συναντήσεων στο εσωτερικό προκειμένου να κινηθούν και προς την πενταμερή. Ωστόσο όλοι αντιλαμβάνονται ότι οι όποιες ενέργειες και κινήσεις θα πρέπει να γίνουν το συντομότερο δυνατό.
Η συνέχεια προμηνύεται δύσκολη, λαμβάνοντας υπόψη τις θέσεις των δύο πλευρών. Ο Τατάρ θα επιμένει στα τρία «απευθείας» (εμπόριο, πτήσεις, επαφές), κάτι που σημαίνει ότι η ΝτιΚάρλο θα έχει μπροστά της μια συγκεκριμένη αξίωση την οποία είχε και η Ολγκίν.
Η ε/κ πλευρά επέμεινε κατά τη συνάντηση της Τρίτης πως θεωρεί ως αδιαπραγμάτευτα στοιχεία την διασφάλιση των τριών singles (ενιαία κυριαρχία, ενιαία προσωπικότητα, ενιαία ιθαγένεια), τη διασφάλιση της Κυπριακής Δημοκρατίας και τη λειτουργικότητα του κράτους, κάτι που είναι αναγκαίο για ένα κράτος μέλος της ΕΕ. Επανέλαβε επίσης πως η ε/κ πλευρά δεν συζητά κάτι άλλο από τερματισμό των εγγυήσεων, ή τη θέση για πλήρη αποχώρηση στρατευμάτων με sunset clause αντί για ρήτρα αναθεώρησης.
Όσον αφορά το μέλλον της διαδικασίας, αν και ο ΓΓ του ΟΗΕ δεν αναφέρθηκε στην έκθεση Ολγκίν ήγειρε τα ζητήματα διακυβέρνησης και εγγυήσεων, θεωρώντας πως μπορεί να γίνει συζήτηση στη βάση των όσων λέει η ε/κ πλευρά, ενώ ανέφερε πως στο Κραν Μοντανά είχε πει πως οι εγγυήσεις δεν μπορούν να διατηρηθούν και πως είχε γίνει πρόοδος στη συζήτηση για τα στρατεύματα. Από την πλευρά του ο κ. Τατάρ φέρεται να αναφέρθηκε στην ιδέα των δύο κρατών εντός της ΕΕ, κάτι που η ε/κ πλευρά επέμεινε πως δεν μπορεί να γίνει.
Από την Ολγκίν… κράτησαν την έκθεσή της
Αν είναι κάτι που ξεκαθάρισε στη διάρκεια του δείπνου της Νέας Υόρκης είναι η απομάκρυνση της Ολγκίν από το κάδρο του Κυπριακού. Οι πιέσεις και γενικά η αντίδραση της τουρκικής πλευράς τελικά φαίνεται να απέδωσε καρπούς και έτσι ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών αποφάσισε να μην της ανανεώσει το συμβόλαιο της.
Στην ανακοίνωση των Ηνωμένων Εθνών δεν γίνεται οποιαδήποτε αναφορά για την απομάκρυνση της Ολγκίν. Ο ΟΗΕ κάνει αναφορά στα όσα ο ΓΓ είχε πει στους δύο ηγέτες κατά το δείπνο για την απεσταλμένη του:
«Ο Γενικός Γραμματέας υπενθύμισε τη δέσμευση της Προσωπικής του Απεσταλμένης για την Κύπρο, Mαρία Ανχελα Ολγκίν Κουεγιάρ, η οποία του υπέβαλε την τελική της έκθεση τον Ιούλιο. Εξέφρασε τη λύπη του για το γεγονός ότι παρά τις προσπάθειες της Προσωπικής του Απεσταλμένης και την εμπλοκή της με τους δύο ηγέτες, τους πολιτικούς παράγοντες και την κοινωνία των πολιτών στο νησί, τις εγγυήτριες δυνάμεις και την ευρύτερη διεθνή κοινότητα, δεν βρέθηκε κοινό έδαφος μεταξύ των ηγετών για την πορεία προς τα εμπρός στο Κυπριακό».
Η αποστολή της κ. Ολγκίν ως γνωστό μπλοκαρίστηκε από νωρίς από την τουρκική πλευρά η οποία ουδέποτε είδε με θετικό μάτι τον διορισμό της. Ωστόσο ο ΓΓ ΟΗΕ απέφυγε επιμελώς να κάνει έστω και νύξη.
Φεύγοντας από το κάδρο του Κυπριακού αφήνει ως σημείο αναφοράς την έκθεσή της την οποία ετοίμασε στη διάρκεια της εξάμηνης θητείας της. Η έκθεση αυτή εκτιμάται ότι θα αποτελέσει το σημείο αναφοράς, από πλευράς ΟΗΕ, κατά τη συνέχιση της προσπάθειας αναβίωσης των συνομιλιών στο Κυπριακό.
Είπαν μετά τη συνάντηση…
Χριστοδουλίδης: «Έγινε μια ανοιχτή συζήτηση, σε κάποια των σημείων εποικοδομητική. Δεν ακούσαμε κάτι καινούργιο από τον κ. Τατάρ, για να είμαι ειλικρινής, αλλά χαίρομαι για το γεγονός ότι ο Γενικός Γραμματέας έχει αποφασίσει να συνεχιστούν αυτές οι άτυπες συναντήσεις σε διευρυμένη μορφή, όπως έγινε και στο παρελθόν και την ίδια στιγμή σε αρκετές προτάσεις που υποβάλαμε για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Συνεχίζουμε μια προσπάθεια. Για πολύ καιρό δε υπήρχε κινητικότητα στο Κυπριακό».
Τατάρ: «Εάν δεν επιβεβαιωθεί η κυριαρχική ισότητα και το ίσο διεθνές καθεστώς μας δεν θα καθίσουμε να συνεχίσουμε τις επίσημες διαπραγματεύσεις. Στέκομαι στο ίδιο σημείο. Έχουμε την οφειλόμενη ευθύνη προς τον «λαό» μας να εξερευνήσουμε τους δρόμους προς τα μπρος» και γι’ αυτό παρευρέθηκα στο δείπνο, το οποίο ήταν άτυπο, χωρίς ατζέντα. Έτσι, συζητήσαμε πολλά θέματα, πολλά πράγματα, αλλά βεβαίως, εγώ διατήρησα τις θέσεις μου».
Στις 22 Οκτωβρίου ενημερώνεται η πολιτική ηγεσία
Συνεδρία του Εθνικού Συμβουλίου για την ερχόμενη Τρίτη συγκάλεσε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης προκειμένου να ενημερώσει την πολιτική ηγεσία για τα αποτελέσματα της άτυπης συνάντησης στη Νέα Υόρκη.
Κατά τη συνεδρία του Εθνικού Συμβουλίου ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναμένεται να αναφερθεί εκτενώς για τα όσα συζητήθηκαν μεταξύ του ιδίου του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών και του Τουρκοκύπριου ηγέτη.
Στις Βρυξέλλες βρίσκεται ήδη ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης μετέβη όπου θα συμμετάσχει στις εργασίες του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Σύμφωνα με τον Κυβερνητικό Εκπρόσωπο, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης θα συμμετάσχει στην καθιερωμένη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) το πρωί της 17ης Οκτωβρίου, στο πλαίσιο της οποίας θα ενημερώσει τα μέλη του ΕΛΚ για τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό.
Στη διάρκεια της συνόδου ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης θα συμμετάσχει στις εργασίες του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου όπου θα ενημερώσει τους Ευρωπαίους ηγέτες για το αποτέλεσμα της κοινής συνάντησης που πραγματοποίησε με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες και τον Ερσίν Τατάρ και την επικείμενη σύγκληση διευρυμένης συνάντησης που θα συγκαλέσει ο Γενικός Γραμματέας, στο πλαίσιο της διερεύνησης των προοπτικών επανέναρξης των διαπραγματεύσεων.
Πηγή: Φilenews
