Πριν μόλις 19 μήνες τελείωνε η προεκλογική εκστρατεία των προεδρικών εκλογών του 2023. Καθ΄ όλη τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας η αναφορά στο κυπριακό επικεντρωνόταν, από όλους του υποψηφίους σε ένα κεντρικό σημείο. Πώς να δημιουργηθεί κινητικότητα, ώστε να σπάσει το αδιέξοδο και να οδηγηθούμε σε επανέναρξη των συνομιλιών, εντός παραμέτρων Ο.Η.Ε.
Όταν λοιπόν άρχισε η προσπάθεια για δημιουργία κινητικότητας, με επικεφαλής τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, προς δύο κατευθύνσεις, Ε.Ε. και Ο.Η.Ε, η άλλη πλευρά, Τουρκία και Τατάρ, ποια στάση τήρησαν; Την ίδια που τηρούσαν από την επομένη του ναυαγίου στο Κράνς Μοντανά. Αρχίσαν από τη θέση, ότι δεν υπάρχει πλέον περιθώριο αναζήτησης λύσης εντός παραμέτρων Ο.Η.Ε., πέρασαν στην απόρριψη της Δικοινοτικής Διζωνικής Ομοσπονδίας, απαίτησαν κυριαρχική ισότητα και δύο κράτη, γιατί είπαν η Ομοσπονδία πέθανε. Επαναλάμβαναν ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι εκλιπούσα, και στη συνέχεια πρόσθεσαν και την απαίτηση για απευθείας επαφές, απευθείας πτήσεις και απευθείας εμπόριο Τα τρία Α. Αποκορύφωμα, η άρνηση τους να προσέλθουν σε οποιασδήποτε μορφής συζητήσεις εκτός αν αναγνωριζόταν εκ των προτέρων ότι η βάση συζήτησης θα ήταν, η αναγνώριση της κυριαρχικής ισότητας δύο ανεξάρτητων κρατών. Στην ε/κ πλευρά ποιες ήταν οι αντιδράσεις, στην έναρξη της εκστρατείας για δημιουργία κινητικότητας στο κυπριακό;
Πρώτα έτυχε ειρωνείας και εμπαιγμού η κίνηση προς την κατεύθυνση της Ε.Ε. Υποδεικνύονταν διάφορα και υπερτονιζόταν, ότι το κυπριακό δεν ήταν κατ΄ εξοχήν θέμα της Ε.Ε. αλλά του Ο.Η.Ε. Και ότι ήταν άσκοπη αυτή η προσπάθεια και παρελκυστική. Ορθή η θέση ότι το κυπριακό είναι κυρίως θέμα του Ο.Η.Ε. Αλλά είναι και πρόβλημα ευρωπαϊκό από το 2004. Δεν είναι άλλωστε αυτός ο κύριος λόγος της ένταξης; Ξέχασαν ορισμένοι ότι νυχθημερόν και για χρόνια πρόβαλλαν τη θέση ότι η Ε.Ε. θα λειτουργούσε ως καταλύτης στο κυπριακό.
Στη συνέχεια και όταν άρχισε παράλληλα και η προσπάθεια προς την κατεύθυνση του Ο.Η.Ε το τροπάριο ήταν, ότι για να έχει αποτέλεσμα πρέπει να πείσει η ε/κ πλευρά, και όχι η Τουρκία των δύο κρατών και ο Τατάρ της κυριαρχικής ισότητας, για τη βούληση της να λύσει το κυπριακό. Και δυστυχώς με διάφορες κυρίως έμμεσες αναφορές αμφισβητούσαν αυτή τη βούληση. Όταν άρχισε να παρουσιάζεται μια αμυδρή, στην αρχή, κινητικότητα, εστίασαν στο θέμα διορισμού απεσταλμένου του Γ.Γ. του Ο.Η.Ε στο κυπριακό. Όταν επετεύχθη και αυτό, με το διορισμό της κ.Ολγκίν Κουεγιάρ, εστίασαν στις διαφορές ειδικού απεσταλμένου και του προσωπικού απεσταλμένου, για να μειώσουν και αυτό το βήμα. Επανερχόμενοι ευθύς αμέσως και πάλιν στην ανάγκη να πείσει η ε/κ πλευρά για τη βούληση της για λύση. Και τι ζητούσαν; Ο καθένας από αυτούς που διατύπωνε αυτή τη θέση ζητούσε από τον Πρόεδρο, να εφαρμόσει τη δική του αντίληψη. Αντίληψη όμως που πρώτον δεν απέδιδε πρακτικό αποτέλεσμα και δεύτερον όταν είχε δοκιμασθεί στο παρελθόν δεν απέδωσε, κυρίως λόγω τουρκικής αδιαλλαξίας. Εισήγηση όμως, πως πρακτικά θα έσπαζε η τουρκική αδιαλλαξία δεν υπήρξε. Ορισμένοι επικεντρώνονταν στο ενεργειακό, αλλά όσα πρότειναν, τα τοποθετούσαν βασικά μετά τη λύση, άρα κίνητρο ουδέν για την Τουρκία. Ορισμένοι άλλοι προσπαθούσαν να ψελλίσουν κάτι γύρω από το θέμα της κυριαρχίας αλλά δεν τολμούσαν να το ολοκληρώσουν. Και υπήρχαν και εκείνοι που υπέβαλλαν απομάκρυνση από το κεκτημένο των συνομιλιών και το πλαίσιο Γκουτέρες, χωρίς να εισηγούνται υποκατάστατο, πλην εκείνων που απέρριπταν έτσι ή αλλιώς την Ομοσπονδία και ζητούσαν και ζητούν ενιαίο κράτος.
Σ΄ αυτούς τους 19 μήνες ξέσπασαν δύο σοβαρότατες πολεμικές συγκρούσεις. Επικίνδυνες για την ανθρωπότητα συγκρούσεις, σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή. Οπόταν πολλοί προεξοφλούσαν την αδιαφορία της Ε.Ε., του Ο.Η.Ε και ευρύτερα της διεθνούς κοινότητας. Επιπρόσθετα οι ΗΠΑ η κυρίαρχη δύναμη, τουλάχιστον στο Δυτικό Κόσμο που ανήκει η Κυπριακή Δημοκρατία αλλά και οι τρείς εγγυήτριες, εισήλθαν σε προεκλογική εκστρατεία. Αρα ρευστότητα και αβεβαιότητα. Εχοντας αυτά υπόψη κάποιοι έφτασαν στο σημείο, να μιλούν για Πρόεδρο λύσης ή Πρόεδρο διχοτόμησης, υπολογίζοντας σε ναυάγιο της Τριμερούς.
Στο μεταξύ η κ. Ολγκίν ανέλαβε δράση και μάλιστα έντονη και έφερε αποτέλεσμα, με την έννοια ότι κατέληξε σε συγκεκριμένες εισηγήσεις, μέσα από την Έκθεση της προς τον Γ.Γ του Ο.Η.Ε. Έκθεση η οποία προφανώς διεδραμάτισε ειδικό ρόλο στις κινήσεις του Γ.Γ. του Ο.Η.Ε. Μέσα λοιπόν από χίλια μύρια κύματα εγένετο τριμερής ανεπίσημη συνάντηση στη Νέα Υόρκη στην παρουσία του Γ.Γ. του Ο.Η.Ε. Τι σημαίνει η πραγματοποίηση αυτής της συνάντησης;
Πρώτον με βάση τα δεδομένα που προϋπήρξαν και κυρίως τις θέσεις Τουρκίας και Τατάρ για επτά συναπτά έτη από το 2017 έως την Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ η πραγματοποίηση της τριμερούς ήταν επίτευγμα.
Δεύτερον ο βασικός στόχος που είχε τεθεί και η βασική έγνοια όλων, να υπάρξει θετικό αποτέλεσμα από αυτήν τη συνάντηση επετεύχθη. Η διαδικασία θα συνεχιστεί. Είναι ένα αποτέλεσμα το οποίο δεν προκαλεί ενθουσιασμό, αλλά είναι αναντίλεκτα, ένα πρώτο θετικό βήμα. Κίνηση προς τα μπρος.
Τρίτον, αν κάποιος συμπεράνει από τις δηλώσεις του κ. Τατάρ πριν τη συνάντηση αλλά και μετά τη συνάντηση, είναι προφανές, ότι δεν πήγε στη συνάντηση με τη θέληση του. Έκανε τέσσερα σετ δηλώσεων μετά τη συνάντηση σε μια προσπάθεια, να αλλάξει τις εντυπώσεις. Στο τέλος όμως παραδέχτηκε ότι αποφασίσθηκε οδικός χάρτης. Άρα διασφαλίσθηκε η συνέχεια.
Τέταρτον, προφανώς αυτός που έστειλε τον κ. Τάταρ, στη συνάντηση παρά τη θέληση του είναι η Τουρκία. Τεράστιο βήμα, αν λάβει κάποιος υπόψη, ποιες θέσεις επαναλάμβανε ως την τελευταία στιγμή. Φυσικά η στάση της Τουρκίας αν είναι ή όχι συνεπής θα φανεί στη συνέχεια. Είναι όμως μια στάση, όπως κατ΄ επανάληψη είχα γράψει προϊόν των διεθνών και περιφερειακών εξελίξεων, που την υποχρεώνουν σε κάποιες κινήσεις. Όπως είναι αυτή, όπως είναι ο ελληνοτουρκικός διάλογος. Ο χρόνος θα δείξει.
Πέμπτον, η αποφασιστικότητα του Γ.Γ. του ΟΗΕ και κατ΄ επέκταση του Συμβουλίου Ασφαλείας και ειδικά των μονίμων μελών και ευρύτερα της Ε.Ε. και της διεθνούς κοινότητας, δεν θα εκδηλωνόταν, αν η ε/κ πλευρά, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν είχε πείσει για τη βούληση του για λύση εντός παραμέτρων ΟΗΕ.
Εκτον, το αποτέλεσμα έχει προκαλέσει ρήγμα στις σχέσεις Τατάρ και Τουρκίας με πιθανότητα αντικατάστασης του κ. Τατάρ ως ηγέτη της Τ/κ κοινότητας.
Εβδομον, συνιστά επιτυχία ότι η συνέχεια θα είναι προς δύο κατευθύνσεις. Την κατεύθυνση της πενταμερούς και την κατεύθυνση συζήτησης των ΜΟΕ. Αποτελεί σημαντικότατο βήμα η απόφαση για σύγκλιση πενταμερούς. Δηλαδή με τη συμμετοχή των τριών Εγγυητριών. Αυτό αυτόματα συνεπάγεται ότι υποχρεωτικά θα συζητηθεί το θέμα ασφάλεια: Εγγυήσεις, Στρατεύματα κλπ. Φυσικά και άλλα κεφάλαια. Πιθανώς συνδυαστηκά κατ΄ αρχάς, Ασφάλεια και Διακυβέρνηση. Υπήρχε πριν την κατάληξη της Τριμερούς, ο κίνδυνος ο Γ.Γ. του ΟΗΕ να είχε προτείνει να αρχίσει η συζήτηση από τη διακυβέρνηση, που ενδιαφέρει την τ/κ πλευρά, ώστε να καμφθεί η αδιαλλαξία της. Αυτό ενείχε τον κίνδυνο να οδηγηθεί η συζήτηση στο θέμα της πολιτικής ισότητας με τον κίνδυνο πρόωρου αδιεξόδου.
Ογδοον, συμβολή στο επίτευγμα αυτό είχε και η. Ε.Ε. Αποτέλεσμα της διαρκούς πρωτοβουλίας της ε/κ πλευράς και του Προέδρου να την εμπλέξει. Μια κίνηση που οδήγησε τον κ. Φιντάν να καθίσει απέναντι από τον Κύπριο ομόλογο του τον Κωνσταντίνο Κόμπο, χωρίς να αντιδράσει για την παρουσία του ΥΠΕΞ της «εκλιπούσας» Κυπριακής Δημοκρατίας. Όπως βέβαια είχαμε και τη δήλωση Μπορέλ ότι από τα επτά (7) θέματα του ευρωτουρκικού διαλόγου, το πρώτιστον είναι το Κυπριακό.
Τώρα αυτό που απαιτείται είναι σοβαρότητα και υπευθυνότητα. Ευτυχώς οι αντιδράσεις των κομμάτων, πλην 1-2 εξαιρέσεων υπήρξαν θετικές στο πρώτο αυτό θετικό βήμα. Υπήρξαν βέβαια και ορισμένες περίεργες και αντιφατικές αντιδράσεις κυρίως δημοσιογράφων και ορισμένων άλλων.
Αντιδράσεις προς τρείς κατευθύνσεις: α) Προσπάθεια υποβάθμισης του αποτελέσματος με την κατασκευή αστήρικτων και αυθαίρετων συμπερασμάτων. β) Από πλευράς των …φανατικών υποστηρικτών της «λύσης» ότι περίπου η Ελλάδα υποχρέωσε τον Πρόεδρο να πάει στην Τριμερή και πως το αποτέλεσμα δεν είναι δα και σοβαρό. γ) Από τους πολέμιους της Ομοσπονδίας ότι ο Πρόεδρος συνάντησε τις απαιτήσεις της άλλης πλευράς. Ας αναλογιστούν όλοι που θα βρισκόταν η Κύπρος και η υπόθεση της αν είχαμε ναυάγιο. Εκτός και αν αυτό επιθυμούν.
Πηγή: Φilenews
