Όσα ειπώθηκαν χθες από Μητσοτάκη-Ερντογάν-Χριστοδουλίδη-Τατάρ – Από την μια επιμονή στη νομιμότητα, από την άλλη εμμονή στη παρανομία
Του Μανώλη Καλατζή
Για πρώτη φορά από τη τουρκική εισβολή του 1974, βρέθηκαν χθες, τόσο κοντά στην Κύπρο, οι ηγέτες της Ελλάδας και της Τουρκίας. Στην πραγματικότητα δεν βρέθηκαν καν, ούτε ως φυσική παρουσία και πολύ περισσότερο ως πολιτικές θέσεις.
Advertisement
Παρά το ότι το τουρκικό υπουργείο άμυνας, με ανακοίνωση του, απειλούσε με τον στίχο, «μπορεί να έρθω μια νύχτα ξαφνικά», ο Ερντογάν έφυγε πριν νυχτώσει και πριν φτάσει στην ελεύθερη Λευκωσία ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ήταν επίσης η πρώτη φορά που πρωθυπουργός της Ελλάδας, βρέθηκε στην Κύπρο και μίλησε στην κεντρική αντικατοχική εκδήλωση για την επέτειο της τουρκικής εισβολής. Για πρώτη φορά, στην ίδια εκδήλωση βρέθηκαν ταυτόχρονα και οι ηγέτες των δύο μεγαλύτερων ελλαδικών κομμάτων της αντιπολίτευσης (Σ. Κασσελάκης και Ν. Ανδρουλάκης).
Με μια δόση χιούμορ, ένας Κύπριος αρχηγός κόμματος, σχολίασε την κρητική καταγωγή των τριών πολιτικών, λέγοντας: «Μητσοτάκης, Κασσελάκης, Ανδρουλάκης, αν ζούσε θα ερχόταν και ο Άκης και ας μην ήταν κρητικός», αναφερόμενος στον μακαρίτη Άκη Τσοχατζόπουλο.
Με λίγη ώρα διαφορά Μητσοτάκης και Ερντογάν, επιβεβαίωσαν με τις χθεσινές ομιλίες τους, την απόσταση που χωρίζει την Αθήνα και τη Λευκωσία, στο Κυπριακό. Δεν μπορεί όμως κάποιος να μην επισημάνει μια σημαντικότατη διαφορά. Η Αθήνα στηρίζει τις επιλογές της Λευκωσίας, ενώ η Άγκυρα επιβάλλει τις θέσεις της στο ψευδοκράτος.
Από την μία, η ελληνική πλευρά διακήρυξε την σταθερότητα της πορείας αναζήτησης λύσης στο πλαίσιο των ψηφισμάτων και αποφάσεων του ΟΗΕ, με ενισχυμένο ρόλο της ΕΕ και από την άλλη, η τουρκική πλευρά απαίτησε να υποταχθεί το διεθνές δίκαιο στις «πραγματικότητες» που δημιούργησαν τα 50 χρόνια στρατιωτικής κατοχής, έξω από το συμφωνημένο πλαίσιο, το οποίο στηρίζει η διεθνής κοινότητα.
Δύο διαφορετικοί κόσμοι
Ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη η πρωτοβουλία του ΓΓ του ΟΗΕ, με τις επαφές της προσωπικής απεσταλμένης του, με στόχο την αναζήτηση κοινού εδάφους, ώστε να επανεκκινήσει η διαπραγματευτική διαδικασία που διακόπηκε στο Κραν Μοντανά της Ελβετίας τον Ιούλιο του 2017, το χάσμα παραμένει ακόμα βαθύ. Χάσμα που δημιουργήθηκε με την αλλαγή πλεύσης της τουρκικής πλευράς, η οποία εγκατέλειψε το συμφωνημένο πλαίσιο αναζήτησης λύσης διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, απαιτώντας λύση δύο κρατών και εκ των προτέρων αναγνώριση κυριαρχικής ισότητας για το ψευδοκράτος.
Ο Ερντογάν έφτασε στη κατεχόμενη Λευκωσία ως πολέμαρχος, συνοδευόμενος από μαχητικά αεροσκάφη, 50 πολεμικά πλοία, αλεξιπτωτιστές, και ακροβατικό σμήνος επιδείξεων.
Ο Μητσοτάκης επέλεξε να συνοδεύεται από την σύζυγο του, τον υπουργό εξωτερικών, τον κυβερνητικό εκπρόσωπο και υπηρεσιακούς παράγοντες.
Στο ψευδοκράτος, είχαν στήσει, όπως κάθε χρόνο, ένα οθωμανικό πανηγύρι με στρατιωτικές παρελάσεις και απόδοση τιμών στους μουτζαχεντίν και τα μεχμετσίκ. Σε κάθε εκδήλωση επαναλαμβανόταν φορτικά, ότι το 1974 έγινε μια «ειρηνευτική επιχείρηση» για να απελευθερωθούν του Τουρκοκύπριοι από τα ελληνικά δεσμά, με το δικαίωμα που έδινε στη Τουρκία το Σύνταγμα του 1960, που την καθιστούσε μία από τις τρεις εγγυήτριες δυνάμεις.
Στις ελεύθερες περιοχές, μνημόσυνα, τρισάγια, αποκαλυπτήρια προτομών πεσόντων και δάκρυα. Δάκρυα για τους ανθρώπους που χάθηκαν, για τους αγνοούμενους που ακόμη αναζητούνται και για τη γη που πατήθηκε από τους Τούρκους κατακτητές.
Συνομιλούμε, δεν υποχωρούμε
Ο πρωθυπουργός της Ελλάδας, στην ομιλία του στους κήπους του Προεδρικού Μεγάρου, κατέστησε σαφές προς την Άγκυρα ότι η επιμονή της ελληνικής πλευράς για επανέναρξη συνομιλιών, δεν είναι αδυναμία, ούτε φανερώνει πρόθεση υποχώρησης.
Ο Κ. Μητσοτάκης είπε πως Αθήνα και Λευκωσία έχουν σαφή θέση: «Δεν αποδεχόμαστε τετελεσμένα. Και η επιδίωξή μας παραμένει μία, Κυπριακή Δημοκρατία με μια κυριαρχία, μια διεθνή προσωπικότητα και μια ιθαγένεια, σε μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, σε ένα ενιαίο κράτος όπου όλοι οι πολίτες θα είναι και Κύπριοι και Ευρωπαίοι χωρίς ξένο στρατό κατοχής, χωρίς αναχρονιστικές εγγυήσεις, όπως ακριβώς το προβλέπουν τα ψηφίσματα του ΟΗΕ αλλά και ο σεβασμός στο Ευρωπαϊκό κεκτημένο».
Παραδέχθηκε πως στο παρελθόν, Αθήνα και Λευκωσία δεν βρίσκονταν πάντα στο ίδιο μήκος κύματος, ως προς τους χειρισμούς, αλλά πλέον, «οι δύο εθνικοί πόλοι είμαστε πιο ενωμένοι όσο ποτέ. Κάτι που πρέπει να το παραδεχθούμε, δεν υπήρξε ανέκαθεν σταθερό δεδομένο στον κοινό αγώνα».
Επεσήμανε τους κινδύνους του τέλματος, λέγοντας πως «Αθήνα και Λευκωσία απορρίπτουμε το χρεοκοπημένο δόγμα ότι η ακινησία παράγει κίνηση. Ούτε βέβαια συμβιβαζόμαστε με την μοιρολατρική διαπίστωση πως κάθε νέος χρόνος θα είναι ίδιος ή χειρότερος από τον προηγούμενο».
Απαντώντας σε όσους πιστεύουν ότι δεν μπορεί να υπάρχει ελληνοτουρκική προσέγγιση, λόγω της εκκρεμότητας του κυπριακού, ο Κ. Μητσοτάκης υποστήριξε πως η ελληνοτουρκική προσέγγιση βοηθά και στην πρόοδο του Κυπριακού και απευθυνόμενος στην Άγκυρα ξεκαθάρισε πως «το γεγονός ότι συζητούμε δεν σημαίνει ότι συμφωνούμε και πολύ περισσότερο ότι υποχωρούμε. Το αντίθετο, θα έλεγα. Η Ελλάδα πλέον συνομιλεί με όλους ως ένα κράτος ισχυρό σε όλα τα πεδία, οικονομικά, πολιτικά, στρατιωτικά, διπλωματικά (…) Άλλωστε μόνο οποίος δεν έχει δίκιο, μόνο όποιος δεν έχει επιχειρήματα αποφεύγει το διάλογο, όταν μάλιστα προχωρεί και σε προκλήσεις τότε βαρύνει ακόμα περισσότερο το κλίμα».
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης, ο οποίος στη δική του ομιλία, ανέφερε πωςη ελληνοκυπριακή πλευρά είναι πανέτοιμη να εμπλακεί σε ουσιαστικές διαπραγματεύσεις, για την επίτευξη μιας βιώσιμης και λειτουργικής λύσης, ξεκαθαρίζοντας ωστόσο ότι κανείς δεν πρέπει να αναμένει ότι θα συμπράξουμε σε μια ψευδεπίγραφη και θνησιγενή διευθέτηση που θα ισοδυναμεί με δύο κράτη ή δεν θα μπορεί να λειτουργήσει ή δεν θα επιτρέπει στο σύνολο των πολιτών της Κυπριακής Δημοκρατίας να απολαμβάνουν βασικά ανθρώπινα δικαιώματα. Σημείωσε πως η μη λύση δεν είναι λύση και η εκκρεμότητα δημιουργεί κινδύνους και λειτουργεί προς όφελος του κατακτητή. Ενόσω υπάρχει κατοχή, σημείωσε ο Ν. Χριστοδουλίδης και, «ενόσω δεν υπάρχει λύση, είμαστε όλοι ηττημένοι, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι».
Ο Πρόεδρος είπε πως «παρά τις δυσκολίες, τα προβλήματα, τις απογοητεύσεις, τις προκλήσεις, ακόμη και τις κατά καιρούς απειλές, όπως αυτές που ακούσαμε σήμερα από τον ηγέτη της κατοχικής Τουρκίας, δεν συμβιβαζόμαστε με την κατοχή. Με διεκδικητικό ρεαλισμό, αποφασιστικότητα, επιμονή, χωρίς να μεμψιμοιρούμε, χωρίς εσωστρέφεια, χωρίς ηττοπάθεια, χωρίς να μεμψιμοιρούμε, συνεχίζουμε την προσπάθεια σε μια συνεχώς μεταβαλλόμενη διεθνή πραγματικότητα».
Βερμπαλισμοί και απειλές
Λίγο νωρίτερα στην κατεχόμενη Λευκωσία, οι Τούρκοι δεν είχαν λάβει τα μηνύματα που έστειλαν με τοποθετήσεις τους χθες, ηγέτες ξένων κρατών και οι επικεφαλής των θεσμών της ΕΕ, όπως η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν και η Ρομπέρτα Μετσόλα. Μηνύματα καταδίκης της εισβολής και της επί 50 χρόνια κατοχής κυπριακού και από το 2004, εδάφους της ΕΕ.
Ο Ταγίπ Ερντογάν, δεν έδειξε καμία διάθεση συνεννόησης, επιμένοντας ότι έχει «πεθάνει» η προσπάθεια αναζήτησης ομοσπονδιακής λύσης και η μόνη «λύση» είναι η διχοτόμηση. Διχοτόμηση όμως, η οποία θα πρέπει κατά την άποψη του να διασφαλίζει την συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων στην ΕΕ.
Ο Τούρκος Πρόεδρος θέλοντας να προσδώσει μια επίφαση νομιμότητας στο ψευδοκράτος, υποστήριξε ότι ο πνευματικός πατέρας της πρότασης για λύση δύο κρατών είναι ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ερσίν Τατάρ. Οι προτάσεις Τατάρ, είπε, είναι πολύ αξιόλογες και «η ελληνοκυπριακή και τουρκοκυπριακή πλευρά, πρέπει να παρακαθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ως ίσες σε κάθε επίπεδο. Γι’ αυτό λέμε ότι αν θέλετε λύση, καταγράψτε τα εγγενή δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων. Ελπίζω ότι θα δούμε τις μέρες που οι ηγέτες των εγγυητριών χωρών του νησιού (Ελλάδα – Τουρκία – Βρετανία) θα επισκεφθούν και τα δύο κράτη μαζί. Το είπα και στον ίδιο τον Έλληνα Πρωθυπουργό Μητσοτάκη, όταν τον συνάντησα στην Ουάσιγκτον, στην σύνοδο του ΝΑΤΟ».
Ο Ερντογάν θέλησε να επιτεθεί στον Κυριάκο Μητσοτάκη μέσω του Νίκου Δένδια λέγοντας:
«Πρόσφατα, ο Έλληνας υπουργός Άμυνας έκανε παράλογες δηλώσεις. Συναντηθήκαμε πρόσφατα με τον κ. Μητσοτάκη και του είπα: ‘Εμείς θα είμαστε στη Βόρεια Κύπρο στις 20 Ιουλίου και εσείς θα είστε στον Νότο, υποθέτω ότι δεν θα μας πειράξετε από εκεί’. Είπε ότι δεν θα το κάνει. Γίνονται εξαιρετικά ανεύθυνα βήματα. Δεν μπορείς να πλυθείς δύο φορές με το ίδιο νερό», ισχυρίστηκε.
Αναφερόμενος στον ελληνοτουρκικό διάλογο, ο Ταγίπ Ερντογάν υποστήριξε πως «θα συμβάλει αναμφίβολα στη λύση του Κυπριακού». Έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στο περιουσιακό, καθώς η Κυπριακή Δημοκρατία το τελευταίο διάστημα έχει εκδώσει εντάλματα και συλλαμβάνει ξένους, οι οποίοι συμμετέχουν σε παράνομες αγοραπωλησίες ελληνοκυπριακής γης στα κατεχόμενα. «Εδώ πρέπει να το τονίσω πολύ ξεκάθαρα» είπε ο Ερντογάν , πως «η διαδικασία για να λυθεί το θέμα του περιουσιακού στο νησί είναι η επιτροπή ακίνητης περιουσίας που αποτελεί αποτελεσματικό εσωτερικό ένδικο μέσο διεθνώς».
Για τα εντάλματα σύλληψης είπε πως «αυτοί που καταφεύγουν σε άλλα μέσα και νομίζουν ότι θα πετύχουν τους στόχους τους ασκώντας πίεση στους Τουρκοκύπριους διαπράττουν μεγάλο λάθος. Ούτε θα επιτρέψουμε τετελεσμένα, ούτε ο τουρκοκυπριακός λαός θα υποκύψει σε απειλές. Δεν γίνεται να αγνοήσουμε τους Τουρκοκύπριους, το αρχαίο και ουσιαστικό στοιχείο του νησιού. Συνεχίζουμε τις προσπάθειές μας με αποφασιστικότητα για την αναγνώριση της ΤΔΒΚ (ψευδοκράτος) και την εφαρμογή της λύσης των δύο κρατών».
Κατά τ’ άλλα, ο Ερντογάν επανέλαβε τις γνωστές θέσεις για την δήθεν αναγκαιότητα υπεράσπισης των Τουρκοκυπρίων, που οδήγησε στην «ειρηνευτική επιχείρηση» του 1974, μιλώντας για σφαγές που διέπραξαν οι Ελληνοκύπριοι από το 1963 ως το 1974.
Επίσης ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Ερσίν Τατάρ, στην δική του ομιλία δε απέφυγε την φλυαρία για την ιστορία της Κύπρου, όπως ο ίδιος την έχει «γράψει». Ο Τατάρ ισχυρίστηκε πως το ψευδοκράτος και οι Τουρκοκύπριοι αργά ή γρήγορα θα πάρουν τη θέση που τους αξίζει στον κόσμο και θα πετύχουν τους στόχους τους.
Έκανε επίσης αναφορά στους κύκλους διαπραγματεύσεων από το 1974 μέχρι το 2017, λέγοντας πως αυτοί απέτυχαν λόγω της στάσης της ελληνικής πλευράς.
«Η ελληνική πλευρά», είπε «εξακολουθεί να επιμένει σε μια λύση στην οποία οι Τουρκοκύπριοι θα μειονότητα σε μια ομοσπονδία η οποία θα έχει τη μορφή ενιαίου κράτους εντός της ΕΕ».
Οι Τουρκοκύπριοι, είπε ο Τατάρ δεν πρόκειται ποτέ να δεχτούν αυτή τη λύση εγκαταλείποντας το «κράτος και την κυριαρχία τους», αποποιούμενοι ταυτόχρονα τις εγγυήσεις της Τουρκίας, την παρουσία τουρκικού στρατού στη Κύπρο και τα δικαιώματα επέμβασης.
Μήνυμα από Βρυξέλλες
Χθες η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν με ανάρτηση της στο Χ, έστειλε μήνυμα συμπαράστασης στη Κυπριακή Δημοκρατία, γράφοντας: « Σήμερα, σε αυτή την τραγική 50ή επέτειο, και κάθε μέρα, στεκόμαστε στο πλευρό της Κύπρου. Υποστηρίζουμε την εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία. Οι Κύπριοι αξίζουν να ζουν σε μια επανενωμένη χώρα σε συνθήκες ειρήνης, συνύπαρξης, σταθερότητας και ευημερίας. Το Κυπριακό είναι και ευρωπαϊκό θέμα. Θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε σταθερά την Κύπρο στις προσπάθειες για επανένωση του τελευταίου διχασμένου κράτους μέλους της ΕΕ, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ». Δηλώσεις καταδίκης της τουρκικής εισβολής και της συνεχιζόμενης κατοχής της Κύπρου έγιναν και από την Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέτα Μετσόλα, αλλά και από τα Ευρωπαϊκά κόμματα. Στήριξη στην τουρκική πλευρά καταγράφηκε μόνο από το Αζερμπαϊτζάν το οποίο έστειλε και αντιπροσωπεία στην παρέλαση στα κατεχόμενα. Ωστόσο το Μπακού, δεν έχει αναγνωρίσει το ψευδοκράτος, ενώ αναγνωρίζει τη Κυπριακή Δημοκρατία.
Πηγή: Cyprus Times
