Μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα θα ήταν από μηχανής Θεός, για να αποφύγει το Ιράν τον πόλεμο – Ο φόβος εμπλοκής των ΗΠΑ, το εύθραυστο εσωτερικό μέτωπο και η κακή οικονομική κατάσταση, προβληματίζουν το Ιράν
Του Μανώλη Καλατζή
Το θεοκρατικό καθεστώς της Τεχεράνης, παρά το ότι έχουν περάσει περισσότερο από δύο εβδομάδες, από την ημέρα που απείλησε με αντίποινα το Ισραήλ, για την εξόντωση στις 31 Ιουλίου, του ηγέτης της τρομοκρατικής οργάνωσης Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια, ακόμα δεν έχει υλοποιήσει τις απειλές τους. Βεβαίως και το Ιράν και οι υπόλοιποι γνωρίζουν πως η περαιτέρω κλιμάκωση δυνατόν να οδηγήσει σε ολοκληρωτικό πόλεμο τα κράτη της περιοχής, με εμπλοκή και άλλων δυνάμεων.
Advertisement
Πρέπει να σημειώσουμε πως η επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ δεν αποτελεί μια αυθαίρετη πρόβλεψη αλλά είναι δέσμευση του ανώτατου ηγέτη της χώρας Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ο οποίος δήλωσε ότι η Τεχεράνη είναι υποχρεωμένη να εκδικηθεί.
Η αναμονή της επίθεσης εκ των πραγμάτων δημιουργεί ψυχολογική ένταση και εκνευρισμό, τόσο στο Ισραήλ, όσο και στους συμμάχους τους και αυτό καταγράφεται και στα δημοσιεύματα του διεθνούς τύπου αλλά και στις αντιδράσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Δεν είναι λίγοι αυτοί που εκτιμούν, ότι το Ιράν ουσιαστικά απολαμβάνει αυτή την ένταση που δημιουργεί η αναμονή επίθεσης, γνωρίζοντας πως χωρίς να πέσει ούτε μια σφαίρα ή να εκτοξευτεί ένας πύραυλος, το Ισραήλ και οι ΗΠΑ καταγράφουν σημαντικό οικονομικό κόστος, για λήψη μέτρων.
Πάντως αυτή η καθυστέρηση είναι δίκοπο μαχαίρι καθώς βλάπτει και το ίδιο το Ιράν και τις οργανώσεις δορυφόρους του, όπως η Χεζμπολάχ, η Χαμάς και οι Χούθι.
Η Χαμάς ήδη έχει εξαρθρωθεί και δεν έχει ικανότητα σύντομης αναδιάταξης. Η Χεζμπολάχ όμως γνωρίζει πως θα είναι ο πρώτος στόχος με το ενδεχόμενο επέμβασης του Ισραήλ στον Λίβανο. Τους Χούθι, όπως αναφέρουν στρατιωτικοί αναλυτές, θα τους αναλάβουν οι ΗΠΑ με χτυπήματα στις υποδομές εκτόξευσης πυραύλων, χωρίς να χρειαστεί επιχείρηση στο εσωτερικό της Υεμένης.
Μπορεί το Ιράν;
Το ψυχολογικό κόστος της αναμονής επίθεσης, ίσως να μην αποτελεί στρατηγική επιλογή του Ιράν αλλά ένδειξη αδυναμίας και φόβου.
Η αδυναμία έγκειται στην πολύπλοκη διαδικασία συνεννόησης και συντονισμού, με τις τρομοκρατικές οργανώσεις που ελέγχει, αλλά και τα στο ελλιπές οπλοστάσιο του, το οποίο δύσκολα θα μπορούσαν να σπάσει την αεράμυνα του Ισραήλ. Στην επίθεση της 14ης Απριλίου, ελάχιστοι ιρανικοί πύραυλοι και μη επανδρωμένα αεροσκάφη κατάφεραν να φτάσουν στο Ισραήλ και η συντριπτική τους πλειοψηφία καταστράφηκε στον αέρα.
Ο φόβος είναι η έκρηξη της πυριτιδαποθήκης που θα προκαλούσε κόστος στο Ισραήλ, αλλά θα έθετε σε κίνδυνο την ύπαρξη του ίδιου του Ιράν, αφού θα άναβε πράσινο φως στις ΗΠΑ, να κλείσουν οριστικά τους λογαριασμούς τους με το καθεστώς της Τεχεράνης.
Διπλωματία δια της τεθλασμένης
Η Τεχεράνη απέρριψε τις εκκλήσεις των δυτικών να επιδείξει αυτοσυγκράτηση, επιμένοντας ότι έχει νόμιμο δικαίωμα να απαντήσει στη δολοφονία του Ισμαηλ Χανίγια από το Ισραήλ σε ιρανικό έδαφος.
Φαίνεται πως το μπαράζ τηλεφωνημάτων, με τον νέο Πρόεδρο Μασούντ Πεζεσκιάν και τον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών Αλί Μπαγκέρι, παίξει σημαντικό ρόλο σε στην καθυστέρηση απάντησης την οποία ίσως και να αποτρέψουν. Ωστόσο ο νέος Πρόεδρος της χώρας δέχεται πιέσεις και από τους Φρουρούς της Επανάστασης, για επίθεση στο Ισραήλ, κάτι που δημιουργεί μια πολιτική κρίση που αφορά το εσωτερικό της χώρας.
Ένα μέτρο που θα μπορούσε να δεχθεί το Ιράν για να αναβάλλει ή να ματαιώσει το χτύπημα κατά του Ισραήλ είναι ο τερματισμός των επιχειρήσεων στη Γάζα κατά της Χαμάς. Προφανώς και μια τέτοια δικαιολογία θα έδινε το άλλοθι στη Τεχεράνη, για να μην απαντήσει ή να απαντήσει ήπια για λόγους γοήτρου. Αυτή τη διέξοδο αναζητούν οι ΗΠΑ και αν επιτευχθεί συμφωνία για κατάπαυση του πυρός θα έχει γίνει ένα σημαντικό βήμα για εκτόνωση.
Δίλλημα χωρίς εύκολη απάντηση
Ότι και να κάνει το Ιράν έχει ρίσκο αι μάλιστα πολύ σημαντικό. Από την μία δεν είναι τόσο ισχυρό για να επικρατήσει σε έναν πόλεμο με το Ισραήλ, αλλά δεν είναι και τόσο αδύναμο ώστε να μην ρισκάρει έναν ευρύτερο πόλεμο με εμπλοκή των ΗΠΑ.
Και στις δύο περιπτώσεις το κόστος θα είναι μεγάλο, αν ληφθεί υπόψη και το εσωτερικό μέτωπο που θα αξιοποιήσει την ευκαιρία ώστε να προσπαθήσει να ανατρέψει το καθεστώς της «επανάστασης».
Στην πραγματικότητα το Ιράν, αντιλαμβάνεται πως ίσως πλησιάζει η ώρα να πληρώσει για τις επιλογές του, με τον εξοπλισμό και την καθοδήγηση της Χεζμπολάχ και της Χαμάς. Για πολλά χρόνια ι δύο οργανώσεις παρενοχλούσαν συστηματικά το Ισραήλ αλλά πέρυσι τον Οκτώβριο η Χαμάς ξεπέρασε τα όρια, με την σφαγή αμάχων.
Ήταν η αφορμή που επέτρεψε στο Ισραήλ να ξεκαθαρίσει το τοπίο στη Γάζα, με κόστος σε άμαχους Παλαιστίνιους και υποδομές.
Εύθραυστες εσωτερικές ισορροπίες
Το ισλαμικό κατεστημένο, σε περίπτωση ενός πολέμου θα βρεθεί μετέωρο, αφού η οικονομία της χώρας έχει εξασθενίσει σημαντικά από τις κυρώσεις, αλλά και το εσωτερικό μέτωπο είναι διασπασμένο, παρά την τρομοκρατία που ασκείται στον πληθυσμό.
Ο θάνατος της Μάχσα Αμίνο τον Σεπτέμβριο του 202,2 από αστυνομικούς, γιατί δεν τήρησε τον ισλαμικό κώδικα ενδυμασίας (μαντήλα), είχε πυροδοτήσει μήνες μαχητικών διαδηλώσεων σε ολόκληρο το Ιράν θέτοντας το καθεστώς για πρώτη φορά σε τόσο μεγάλο κίνδυνο από το 1979.
Οι αρχές κατέστειλαν τις διαδηλώσεις, σκοτώνοντας εκατοντάδες και συλλαμβάνοντας χιλιάδες διαδηλωτές.
Το ισλαμικό ιερατείο
Το ισλαμικό κατεστημένο υποστηρίζει ότι αντλεί τη νομιμότητά του από τη βούληση του λαού. Αλλά αυτός ο ισχυρισμός αμφισβητείται όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια.
Στις βουλευτικές εκλογές του 2020 και στις προεδρικές εκλογές το 2021 σημειώθηκε ρεκόρ αποχής, με λιγότερους από τους μισούς ψηφοφόρους να ψηφίζουν και στις δύο εκλογικές διαδικασίες.
Η ανησυχία εντείνεται καθώς έχουν προγραμματιστεί βουλευτικές εκλογές και τον ερχόμενο μήνα. Παράλληλα η οικονομία του Ιράν έχει δεχτεί σημαντική πίεση από τις κυρώσεις αλλά και από την κακοδιαχείριση με αποτέλεσμα να έχει εκτοξευτεί ο πληθωρισμός, η ανεργία και η φτώχεια.
Πηγή: Cyprus Times
