Ο πρώτος στρατηγικός διάλογος ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κυπριακή Δημοκρατία πραγματοποιήθηκε στη Λευκωσία με την ατζέντα να περιλαμβάνει σημαντικά ζητήματα τα οποία αφορούν τόσο τις διμερείς σχέσεις όσο και το ρόλο της Κύπρου στην περιοχή. Η κυπριακή κυβέρνηση θεωρεί σημαντική τη χρονική στιγμή που πραγματοποιήθηκε ο πρώτος στρατηγικός διάλογος στην παρουσία του βοηθού υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Τζέιμς Ο’Μπράιαν.
Η ατζέντα του Στρατηγικού Διαλόγου ανάμεσα σε ΗΠΑ και ΚΔ περιλάμβανε τα εξής:
- Επιβεβαίωση της πρόδου της ένταξης της ΚΔ στο Αμερικανικό Πρόγραμμα Απαλλαγής Θεωρήσεων (Visa Waiver Program), πιθανώς εντός 2025.
- Συμφωνία για ενίσχυση των δυνατοτήτων και επέκτασης του Εκπαιδευτικού Κέντρου CYCLOPS στη Λάρνακα, με κοινή χρηματοδότηση ΗΠΑ και ΚΔ, το επόμενο χρονικό διάστημα.
- Ενίσχυση των δυνατοτήτων της ΚΔ στον τομέα της επιβολής του νόμου, μέσω της συνέχισης της συνεργασίας με τις Αμερικανικές αρχές (FBI, Αμερικανικό Υπ. Δικαιοσύνης, INL), και την ανακοίνωση αριθμού παροχής εξειδικευμένης εκπαίδευσης σε στελέχη των Κυπριακών διωκτικών αρχών στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη. Συγκεκριμένα, θα ανακοινωθούν προγράμματα του Bureau of International Narcotics and Law Enforcement Affairs (INL), μεταφορά της έδρας στη Λευκωσία ενός εμπειρογνώμονα Resident Legal Advisor (RLA) και εξειδικευμένες εκπαιδεύσεις στο οικονομικό έγκλημα από το Internal Revenue Service των ΗΠΑ, καθώς επίσης και η ένταξη της ΚΔ, με αμερικανική χρηματοδότηση, στο International Law Enforcement Academy (ILEA).
- Επιβεβαίωση της εμβάθυνσης της συνεργασίας στον τομέα της άμυνας σύμφωνα με τον Οδικό Χάρτη Διμερούς Αμυντικής Συνεργασίας, ενώ συζητήθηκε και η επέκταση της χρονικής περιόδου της άρσης του περιορισμού πώλησης αμυντικών εξοπλισμών από τις ΗΠΑ. Ακόμη, θα δοθεί αριθμός υποτροφιών προς Κύπριους στρατιωτικούς σε Αμερικανικές στρατιωτικές ακαδημίες. Επίσης, ξεκίνησε διαδικασία υπογραφής Συμφωνίας Ανταλλαγής Διαβαθμισμένων Πληροφοριών.
- Συμφωνήθηκε η προώθηση συγκεκριμένων προγραμμάτων συνεργασίας στον τομέα της έρευνας, τεχνολογίας και καινοτομίας, όπως δημιουργία Προγράμματος Ανταλλαγής σε αναδυόμενες τεχνολογίες, προώθηση κοινών προγραμμάτων Αμερικανικών και Κυπριακών ιδρυμάτων, δημιουργία Green Artificial Intelligence Cloud Data Centres στην Κύπρο, και η δημιουργία περιφερειακού Maritime Cybersecurity Centre of Excellence.
- Συμφωνήθηκε η ενίσχυση παροχής τεχνογνωσίας προς Κυπριακές αρχές στον τομέα της αντιμετώπισης καταστροφών, όπως η αντιμετώπιση πυρκαγιών και η παροχή σχετικών μέσων.
- Συζητήθηκαν τρόποι επέκτασης της συνεργασίας στον τομέα της εκκένωσης αμάχων λόγω της ασταθούς κατάστασης στη Μέση Ανατολή.
- Ενισχύεται συνεργασία στον τομέα της παιδείας, ιδιαιτέρως σε ότι αφορά στην κινητικότητα φοιτητών και εκπαιδευτικών, και τις επόμενες ημέρες πρόκειται να υπογραφεί Μνημόνιο Συνεργασίας για το Πρόγραμμα Fulbright Student English Teaching Assistant Program για τη χρηματοδότηση εκπαιδευτών Αγγλικής γλώσσας .
- Υιοθέτηση από την ΚΔ της διακήρυξης της 5ης Μαρτίου 2024 των Βέλτιστων Πρακτικών αναφορικά με τις Αρχές της Διεθνούς Διάσκεψης της Ουάσιγκτον για τα κλεμμένα έργα τέχνης των θυμάτων του Ολοκαυτώματος κατά την περίοδο 1933-1945.
- Πληροφόρηση από την αμερικανική πλευρά για ενίσχυση των δυνατοτήτων της ΚΔ στον τομέα της Κυβερνοασφάλειας (Cybersecurity), ενώ αποφασίστηκε όπως η ΚΔ ενταχθεί σύντομα στο Global Engagement Centre’s Framework to Counter Foreign State Information Manipulation.
- Αποφασίστηκε η προώθηση Μνημονίου Συνεργασίας στον τομέα της Οικονομικής Συνεργασίας, ιδιαιτέρως για ενίσχυση των προσπαθειών προσέλκυσης επενδύσεων, σε συνέχεια του υφιστάμενου διμερούς Σχεδίου Δράσης Οικονομικής Διπλωματίας.
Η παρουσία του Τζέιμς Ο’Μπράιαν στη Λευκωσία κατά την έναρξη του πρώτου Στρατηγικού Διαλόγου ανάμεσα σε ΗΠΑ και ΚΔ είναι κάτι το οποίο σημειώνει ιδιαίτερα η Λευκωσία. Ο βοηθός υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, σήμερα αρμόδιος για ευρωπαϊκά και ευρω-ασιατικά θέματα έχει και πλούσιο μπακγκράουντ σε θέματα κυρώσεων παγκοσμίως αλλά και σε θέματα που αφορούν τη Ρωσία.
Στην κατ’ ιδίαν συνάντησή του με τον υπουργό Εξωτερικών, Κωνσταντίνο Κόμπο, πέραν των διμερών ζητημάτων και όσα περιλαμβάνονταν στην ατζέντα του Στρατηγικού Διαλόγου, είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν και το Κυπριακό. Ο Ο’Μπράιαν λόγω και της θέσεως του έχει τακτική επικοινωνία με τον Τούρκο ΥΠΕΞ, Χακάν Φιντάν, ο οποίος αποτελεί άνθρωπο-κλειδί στην προσπάθεια επίτευξης κινητικότητας στο Κυπριακό.
Σε δηλώσεις στο Προεδρικό Μέγαρο μαζί με τον Τζέιμς Ο’ Μπράιαν, ο υπουργός Εξωτερικών είπε ότι αυτή είναι μια πολύ σημαντική στιγμή στις διμερείς σχέσεις και μια από κοινού ολοκλήρωση της συνεργασίας και της συντονισμένης δράσης, στη βάση μιας αμοιβαία επωφελούς ατζέντας.
Ο ΥΠΕΞ πρόσθεσε ότι η εμβάθυνση των διμερών σχέσεων αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα από την ανάληψη των καθηκόντων του Προέδρου της Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη. «Πιστεύουμε ότι υπάρχουν τεράστιες ευκαιρίες για να μεταφέρουμε τη διμερή μας σχέση στο επόμενο επίπεδο και εναπόκειται σε εμάς να μετατρέψουμε αυτές τις ευκαιρίες σε συγκεκριμένα επιτεύγματα και υπάρχουν πάρα πολλοί λόγοι για τους οποίους πρέπει να το επιδιώξουμε», σημείωσε.
Aπό την πλευρά του, ο Τζέιμς Ο’ Μπράιαν είπε ότι η δέσμευση και των δύο πλευρών στη διμερή συνεργασία θα μπορεί να μετρηθεί από το αν οι πολίτες τους νιώθουν ασφαλέστεροι και ευημερούν περισσότερο και αν οι κοινωνίες μπορούν να προωθήσουν τις αξίες τους. Ο Αμερικανός αξιωματούχος στις δηλώσεις του είπε ότι είναι ενθουσιασμένος που βρίσκεται εδώ για τον πρώτο στρατηγικό διάλογο ΗΠΑ- Κυπριακής Δημοκρατίας, προσθέτοντας ότι αυτή είναι μια σημαντική στιγμή στη σχέση μεταξύ των δύο χωρών. «Και το να είσαι μέρος αυτού του διαλόγου είναι σαν να είσαι μέρος μιας ιστορικής συγκυρίας», σημείωσε.
Αναφέρθηκε και στην σπουδαία εργασία στο κέντρο Cyclops στη Λάρνακα και στο Μνημόνιο Συνεννόησης για επέκταση του προγράμματος Fulbright και αύξηση του αριθμού των καθηγητών που διδάσκουν την αγγλική, προσθέτοντας ότι αυτού του είδους οι δραστηριότητες γεννούν ευκαιρίες για τις κοινωνίες και στις δύο χώρες.
Μίλησε και για την αμυντική συνεργασία και την συνεργασία σε τομείς επενδύσεων προσθέτοντας ότι «σήμερα είναι η αρχή ενός ακόμη μεγαλύτερου ταξιδιού». Εξήρε επίσης το γεγονός ότι οι δύο χώρες έχουν φτάσει σε ένα τέτοιο βαθμό συνεργασίας τα τελευταία χρόνια. 
Αξιόπιστος εταίρος η Κύπρος, δήλωσε ο Κόμπος
Στη δεδομένη χρονική συγκυρία με την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, δίνεται η ευκαιρία να προβληθεί διεθνώς ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι ένας αξιόπιστος στρατηγικός εταίρος των ΗΠΑ, με ρόλο στην περιοχή δήλωσε ο Υπουργός Εξωτερικών Κωνσταντίνος Κόμπος μετά την εναρκτήρια τελετή στο Προεδρικό Μέγαρο του πρώτου στρατηγικού διαλόγου Κύπρου-ΗΠΑ.
Ο κ. Κόμπος ανέφερε πως το ζήτημα το οποίο αφορά τον ανθρωπιστικό θαλάσσιο ανθρωπιστικό διάδρομο είναι κάτι το οποίο επίσης θα συζητηθεί γιατί υπάρχει επαναδραστηριοποίηση σε αυτό από δική μας πλευράς, σε συνεργασία με τις χώρες οι οποίες εμπλέκονται.
«Οπότε προσπαθούμε και εμείς με βάση με τις δικές μας δυνατότητες να συνδράμουμε σε αυτή τη συζήτηση. Είμαστε κομμάτι της περιοχής και έχουμε, θεωρούμε, την ευθύνη και την υποχρέωση να είμαστε παρόντες και να συμμετέχουμε», ανέφερε.
Για την ένταξη της Κύπρου στο πρόγραμμα visa waiver ο Υπουργός Εξωτερικών είπε ότι η διαβούλευση με την αμερικανική πλευρά συνεχίζεται και αναμένουμε την επίσημη ανακοίνωση των αποτελεσμάτων σε ό, τι αφορά το όριο απόρριψης αιτήσεων, το οποίο είναι ένα από τα βασικά τεχνικά κριτήρια.
«Θέλουμε να ελπίζουμε ότι θα επισημοποιηθεί η θετική κατάληξη σε αυτό το ζήτημα. Όπως γνωρίζετε εκκρεμεί στην Βουλή η επικύρωση μιας συμφωνίας που υπογράφη πρόσφατα που είναι επίσης ένα πολύ σημαντικό κομμάτι των προαπαιτούμενων», ανέφερε.
Εξέφρασε την ελπίδα και από τη Βουλή να υπάρξει αυτή η επικύρωση, και έπειτα θα πρέπει να αναμένουμε από αμερικανικής πλευράς να ανακοινωθεί το τελικό στάδιο αξιολόγησης και «ελπίζω μέσα στους επόμενους μήνες αυτό να τελεσφορήσει».
Δέσμευση για ασφάλεια στην περιοχή
Η αυξανόμενη εταιρική σχέση μεταξύ της Κύπρου και των ΗΠΑ αποτελεί στρατηγική δέσμευση για την ασφάλεια, την σταθερότητα και την ειρήνη στην περιοχή, δήλωσαν στα καταληκτικά τους σχόλια ο Αμερικανός Βοηθός Υπουργός Εξωτερικών, αρμόδιος για Ευρωπαϊκά και Ευρω-ασιατικά θέματα Τζέιμς Ο’Μπράιαν και ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εξωτερικών Πρέσβυς Ανδρέας Κακουρής (την ομιλία ανέγνωσε η Θεσσαλία-Σαλίνα Σιάμπου, Πολιτική Διευθύντρια του Υπουργείου Εξωτερικού) με την ολοκλήρωση του Πρώτου Στρατηγικού Διαλόγου μεταξύ Κύπρου και ΗΠΑ.
O κ. Ο’Μπράιαν δήλωσε ότι ο Στρατηγικός Διάλογος μεταξύ Κύπρου-ΗΠΑ «δείχνει πραγματικά πόσο έχει εξελιχθεί η σχέση μας και τα θεμέλια που έχουμε θέσει για να συνεργαστούμε σε αυτή την περιοχή και παγκοσμίως τα επόμενα χρόνια». Υπέδειξε ότι ένας από τους στόχους είναι η οικοδόμηση της ασφάλειας στην περιοχή, σημειώνοντας ότι αυτό ωφελεί άμεσα τον κυπριακό λαό και πολλούς Αμερικανούς πολίτες και τα αμερικανικά συμφέροντα στην περιοχή.
«Μιλήσαμε λοιπόν για τις συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή και από αυτή την άποψη, συμφωνήσαμε ότι θα συνεχίσουμε να ανταλλάσσουμε πληροφορίες και να προετοιμαζόμαστε για όλα τα ενδεχόμενα, έτσι ώστε οι άνθρωποι εδώ να γνωρίζουν ότι είναι ασφαλείς και οι Αμερικανοί σε όλη τη Μέση Ανατολή να γνωρίζουν ότι έχουν έναν ισχυρό εταίρο εδώ για να τους βοηθήσει να παραμείνουν ασφαλείς αν αυτό καταστεί αναγκαίο», είπε.
Παράλληλα, ο κ. Ο’Μπράιαν εξέφρασε τη σθεναρή στήριξη των ΗΠΑ στον ρόλο της Κύπρου στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας, κρίσιμων τροφίμων και φαρμάκων, υλικών για το χειμώνα και άλλων ειδών που χρειάζονται οι άνθρωποι και τα θύματα του πολέμου στη Μέση Ανατολή.
Όσον αφορά το Κυπριακό δήλωσε ότι οι ΗΠΑ στηρίζουν τις προσπάθειες που καταβάλλει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας για επανέναρξη των συνομιλιών. «Η θέση μας παραμένει μια ισχυρή δέσμευση για μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία με τη διαμεσολάβηση των Ηνωμένων Εθνών», είπε.
Ακόμη, εξήρε το ρόλο του Κέντρου CYCLOPS, λέγοντας ότι «έχει εκπαιδεύσει περισσότερους από 1.000 ανθρώπους από 20 χώρες, αξιωματούχους, στο πώς να συνεργάζονται για την καταπολέμηση αυτής της διακρατικής εγκληματικής δραστηριότητας που διαφορετικά θα απειλούσε τους πολίτες μας και είμαστε πολύ χαρούμενοι που το υποστηρίζουμε αυτό».
Ο κ. Κακουρής από πλευράς του είπε ότι η εγκαθίδρυση του Στρατηγικού Διαλόγου είναι μια εξαιρετικά σημαντική εξέλιξη που αποτελεί την επιτομή της κοινής δέσμευσης της εταιρικής σχέσης Κύπρου-ΗΠΑ και των κοινών συμφερόντων για την προώθηση και διασφάλιση της σταθερότητας και της ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ανέφερε επίσης ότι η αυξανόμενη εταιρική σχέση μεταξύ της Κύπρου και των ΗΠΑ αποτελεί στρατηγική δέσμευση για τη σταθερότητα και την ειρήνη στην περιοχή. «Με το να βρίσκονται στο πλευρό της Κύπρου, καθώς καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για μια λύση στο Κυπριακό με διαπραγμάτευση εντός του καθορισμένου πλαισίου των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, οι ΗΠΑ υπερασπίζονται τη διεθνή νομιμότητα», σημείωσε. Υπέδειξε ακόμη ότι η συνεχής υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών για το σκοπό αυτό παραμένει καθοριστική.
Πρόσθεσε ακόμη ότι ο Στρατηγικός Διάλογος αντικατοπτρίζει τη δέσμευση της Κύπρου και των Ηνωμένων Πολιτειών να προωθήσουν την οικονομική ανάπτυξη και την προώθηση των επενδύσεων, να εμβαθύνουν τη σχέση τους στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας, μεταξύ άλλων μέσω της επέκτασης των δυνατοτήτων του Κέντρου CYCLOPS, να ενισχύσουν τη συνεργασία στον τομέα της επιβολής του νόμου, να διευρύνουν τις ευκαιρίες για την εκπαίδευση, να ενισχύσουν τους πολιτιστικούς δεσμούς και τους δεσμούς μεταξύ των ανθρώπων.
Είπε ακόμη ότι η υπογραφή των Συμφωνιών Άρτεμις (Artemis Accords) για την ειρηνική εξερεύνηση και εκμετάλλευση του διαστήματος «αντικατοπτρίζει τη δέσμευσή μας για μια κοινή, ειρηνική, βιώσιμη και διαφανή συνεργασία στο διάστημα».
Ακολούθως, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δέχθηκε στο γραφείο του τον κ. O’Brien με τον οποίο συζήτησε θέματα που άπτονται των διμερών σχέσεων Κύπρου-ΗΠΑ, περιφερειακές και διεθνείς εξελίξεις και το Κυπριακό.
Πηγή: Φilenews
