Προς διαχωρισμό της ασφάλειας από τις εγγυήσεις – Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης παρουσίασε την πρόταση για τρία τραπέζια στο Εθνικό Συμβούλιο – Το σκεπτικό πίσω από την πρόταση, που εν μέρει ικανοποιεί το αίτημα Τατάρ για συζήτηση σε μορφή 4+1
Λεπτομέρειες σε σχέση με την πρόταση του για τα τρία τραπέζια μοιράστηκε με τα μέλη του Εθνικού Συμβουλίου ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Στο πλαίσιο της χθεσινής συνεδρίασης ο Νίκος Χριστοδουλίδης εξήγησε πως η πρόταση αφορά το στάδιο της επανέναρξης ουσιαστικών συνομιλιών και συνδέεται με το περιεχόμενο της έκθεσης της Μαρία Άνχελα Ολγκίν.
Advertisement
Όπως ειπώθηκε χθες, στο κείμενο της η τέως προσωπική απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα επικεντρώνεται στα κεφάλαια εγγυήσεις – στρατεύματα – διακυβέρνηση. Αυτό είναι το μοναδικό δεδομένο, σε σχέση με το περιεχόμενο της έκθεσης, που κοινοποίησε ο Αντόνιο Γκουτέρες στους δύο ηγέτες κατά το δείπνο της περασμένης εβδομάδας στη Νέα Υόρκη.
Το ελπιδοφόρο είναι πως ο Γενικός Γραμματέας πιστεύει ότι υπάρχει περιθώριο για κατάληξη σε συμφωνία σε αυτά τα τρία σημαντικά κεφάλαια, παρά το γεγονός ότι σήμερα οι θέσεις των δύο πλευρών απέχουν κατά πολύ μεταξύ τους. Μιλώντας για προσεγγίσεις «έξω από το κουτί», ο Γκουτέρες -σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές- ανέφερε στο δείπνο πως στο Κραν Μοντανά είχε συμφωνηθεί η κατάργηση των εγγυήσεων και έφτασε κοντά στη λύση το θέμα των στρατευμάτων.
Αυτά τα δύο κεφάλαια αφορούν τις ανησυχίες της ελληνοκυπριακήςπλευράς, η οποία ζητά πλήρη κατάργηση του αναχρονιστικού συστήματος εγγυήσεων και αποχώρηση των στρατευμάτων χωρίς ρήτρα αναθεώρησης (review clause), αλλά με ρήτρα λήξης ισχύος (sunset clause). Σήμερα ο Τατάρ δηλώνει πως ακόμη και στην περίπτωση των δύο κρατών, η πλευρά των κατεχόμενων χρειάζεται τις τουρκικές εγγυήσεις και τα τουρκικά στρατεύματα.
Το θέμα της διακυβέρνησης αποτελεί προτεραιότητα για την πλευρά των κατεχόμενων. Εξάλλου η αξίωση για κυριαρχική ισότητα μπήκε στη συζήτηση ως μια παράδοξη μετεξέλιξη του ζητούμενου για πολιτική ισότητα. Το δεύτερο προβλέπεται από τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και βρίσκει σύμφωνη την ελληνοκυπριακή πλευρά. Σε αντίθεση με την κυριαρχική ισότητα η οποία παραβιάζει τη βασική αρχή της λύσης για μία ιθαγένεια, μία κυριαρχία και μία διεθνή προσωπικότητα.
Τα δύο μπορούν να συνδεθούν σε μια διαδικασία «πάρε – δώσε», ώστε να ικανοποιηθούν οι ανησυχίες και των δύο πλευρών. Ωστόσο η συζήτηση δεν μπορεί να γίνει σε ένα τραπέζι, καθώς οι εγγυήτριες δυνάμεις δεν έχουν τη δικαιοδοσία να διαπραγματευτούν για τις εσωτερικές πτυχές της λύσης. Για αυτό και στις συνομιλίες μέχρι το Κραν Μοντανά μιλούσαμε για δύο τραπέζια.
Αυτό που προτείνει ο Νίκος Χριστοδουλίδης είναι ο τυπικός διαχωρισμός της εξωτερικής πτυχής. Στο πρώτο τραπέζι να γίνει η συζήτηση για τις εγγυήσεις, στην παρουσία Ελλάδας – Τουρκίας – Μεγάλης Βρετανίας. Σε ένα δεύτερο τραπέζι να συζητηθεί το θέμα των στρατευμάτων, χωρίς αντιπρόσωπο του Λονδίνου. Και στο τρίτο οι δύο πλευρές να ασχοληθούν με τις εσωτερικές πτυχές. Έτσι μπορεί να υπάρξει διασύνδεση της προόδου στα τρία κεφάλαια.
Ανάμεσα στα επιχειρήματα της ελληνοκυπριακής πλευράς είναι ότι στο πλαίσιο Γκουτέρες τα δύο κεφάλαια της εξωτερικής πτυχής καταγράφονται ως ξεχωριστά σημεία και πως σε προηγούμενες φάσεις συνομιλιών για το θέμα των στρατευμάτων η Μεγάλη Βρετανία είτε δεν ήταν παρούσα είτε δεν είχε δικαίωμα λόγου.
Πηγή: Cyprus Times
