74ο Φεστιβάλ Βερολίνου: Χρυσή Αρκτος στην επιστροφή των θησαυρών του «Dahomey»
Το ντοκιμαντέρ της Γαλλο – Σενεγαλέζας σκηνοθέτριας Μάτι Ντιοπ που πραγματεύεται την επιστροφή από το Παρίσι των θησαυρών του Μπενίν , απέσπασε την ανώτατη διάκριση της φετινής διοργάνωσης.
Το «Dahomey», μια σύντομη, μόλις 68 λεπτη ταινία τεκμηρίωσης (ντοκιμαντέρ) που περιγράφει το ταξίδι της επιστροφής των 26 λεηλατημένων βασιλικών θησαυρών από το Βασίλειο της Dahomey από το Παρίσι πίσω στην πατρίδα τους, το Μπενίν της Δυτικής Αφρικής, είναι εκείνο που τελικά απέσπασε την Χρυσή Αρκτο της 74ης κινηματογραφικής Μπερλινάλε. Η τελετή απονομής των βραβείων έγινε το Σάββατο το βράδυ, μια μέρα πριν από το κατέβασμα της αυλαίας της διοργάνωσης.
Η κριτική επιτροπή αποτελούνταν από τους Λουπίτα Νιόνγκο (πρόεδρος), Κρίστιαν Πέτσολντ, Μπρέιντι Κορμπέτ, Αν Χούι, Άλμπερτ Σέρα, Τζασμίν Τρίνκα και Οκσάνα Ζαμπούσκο.
Μέσω αυτού του ντοκιμαντέρ, που ξεκινά από το Παρίσι και καταλήγει στο Μπενίν, η Γαλλο – Σενεγαλέζα σκηνοθέτρια Μάτι Ντιοπ εκφράζει με καλλιτεχνικό τρόπο τις απαιτήσεις μιας νέας γενιάς «για την απονομή δικαιοσύνης», μιας γενιάς «που πιστεύει στην αλληλεγγύη», μιας γενιάς «που αρνείται την αμνησία» όπως η ίδια η Ντιοπ δήλωσε στον ευχαριστήριο λόγο της ανεβαίνοντας στην σκηνή. Τα αντικείμενα που «πρωταγωνιστούν» στην ταινία λεηλατήθηκαν από τα γαλλικά αποικιακά στρατεύματα το 1892.
Μήπως αυτή η περίπτωση μας θυμίζει κάτι αντίστοιχο με την Ελλάδα, την Βρετανία και τα γλυπτά του Παρθενώνα;
Όπως κατά την διάρκεια των ανταποκρίσεων του τελευταίου δεκαημέρου είχαμε συχνά αναφέρει, η Μπερλινάλε είναι το πιο πολιτικό φεστιβάλ όλων των μεγάλων της Ευρώπης και αυτός ο χαρακτήρας του φάνηκε τόσο στο ίδιο το δεκαήμερο όσο και στην απονομή αλλά και στην την βράβευση του «Dahomey».
Κατά την διάρκεια της απονομής δεν σταμάτησαν οι αναφορές σε μεγάλα προβλήματα του πλανήτη, όπως των Παλαιστινίων στην Γάζα αλλά και της Ουκρανίας (συμπτωματικά φέτος τον Φεβρουάριο έκλεισαν δύο χρόνια από την επίθεση των Ρώσων στην Ουκρανία).
Ο Ρουμανικής καταγωγής Αμερικανός ηθοποιός Σεμπάστιαν Σταν ήταν εκείνος που κέρδισε το βραβείο για την καλύτερη ερμηνεία σε πρωταγωνιστικό ρόλο για την αμερικανική ταινία «A different man». Θυμίζουμε ότι εδώ και μερικά χρόνια το φεστιβάλ Βερολίνου δεν απονέμει βραβεία σε έναν άνδρα ηθοποιό και μια γυναίκα ηθοποιό. Ανεξαρτήτως φύλου βραβεύει έναν ή μια ηθοποιό σε πρωταγωνιστικό ρόλο και έναν ή μια ηθοποιό σε δευτεραγωνιστικό ρόλο.
Στην δεύτερη κατηγορία βραβεύτηκε η Βρετανίδα ηθοποιός Εμιλι Γουάτσον για την ερμηνεία της στο «Small things like these» του Τιμ Μιέλαντς, όπου πρωταγωνιστεί ο Κίλιαν Μέρφι, χάρη στον οποίο η ταινία γυρίστηκε. Το σενάριο είναι βασισμένο στο πολυσυζητημένο μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν που αφορά την εκμετάλλευση των ορφανών κοριτσιών στην Ιρλανδία (κυκλοφορεί στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Μεταίχμιο).
«Ηταν απόλαυση να βλέπεις τον Κίλιαν Μέρφι να ξεδιπλώνεται δίπλα σου» ανέφερε η Γουότσον για τον Ιρλανδό ηθοποιό, ο οποίος είναι υποψήφιος για το Οσκαρ Α ρόλου για την ταινία «Οπενχάιμερ» του Κρίστοφερ Νόλαν. Να σημειωθεί ότι η Γουότσον ανέβηκε στην σκηνή με πατερίτσα για να παραλάβει το βραβείο της αν και δεν δόθηκε εξήγηση για τον λόγο του τραυματισμού της.
Το μεγάλο βραβείο της επιτροπής δόθηκε σε μια από τις πιο τρυφερές ταινίες της διοργάνωσης της «Ανάγκες μια ταξιδιώτη» του βορειοκορεάτη Χονγκ Σανγκ Σου στην οποία πρωταγωνιστεί η Ιζαμπέλ Υπέρ. Η σεμνότητα του σκηνοθέτη ήταν χαρακτηριστική. Γύρισε σκυφτός προς τα μέλη της κριτικής επιτροπής για να τα ευχαριστήσει αναφέροντας «πολύ θα ήθελα να μάθω τι βρήκατε για να βραβευσετε αυτήν την ταινία.»
Το πιο εύθυμο στιγμιότυπο της επιτροπής ήταν όταν ο Γάλλος σκηνοθέτης Μπρούνο Ντιμόν ανέβηκε στην σκηνή για να παραλάβει το βραβείο της επιτροπής για την ταινία «Η αυτοκρατορία» (L’empires), ένα παράξενο φιλμ επιστημονικής φαντασίας τοποθετημένο στον γαλλικό Βορρά. Ο Ντιμόν χρησιμοποίησε το κινητό τηλέφωνό του για να μεταφέρει ένα ηχογραφημένο μήνυμα (η φωνή ήταν σαν να έβγαινε από ταινίας επιστημονικής φαντασίας) σύμφωνα με το οποίο «το σινεμά δεν έχει φύλο, το σινεμά δεν έχει χρώμα δέρματος, το σινεμά είναι απλώς σινεμά».
Με αυτόν τον τρόπο ο σκηνοθέτης ταινιών όπως οι «29 φοίνικες» και «Καμίλ Κλοντέλ» μας θύμισε ότι σημασία δεν έχει ποιος έχει κάνει την ταινία, άνδρας ή γυναίκα, μαύρος ,άσπρος ή κίτρινος αλλά η ίδια η ταινία.
Τέλος, το βραβείο σεναρίου δόθηκε στον σεναριογράφο και σκηνοθέτη της ταινίας «Πεθαίνοντας» Γερμανό Ματίας Γκλάσνερ και το βραβείο καλλιτεχνικού επιτεύγματος στον Αυστριακό διευθυντή φωτογραφίας Μάρτιν Γκέσλαχτ για την θαυμάσια δουλειά του στην ταινία «Το λουτρό του διαβόλου» των συμπατριωτών του Σεβερίν Φιάλα, Βερόνικα Φραντς, τους οποίους κάλεσε στην σκηνή.
Να σημειωθεί ότι η 74η Μπερλινάλε ήταν η τελευταία των εδώ και πέντε χρόνια διευθυντών της Κάρλο Tσαφράν και Μαριέτε Ρίσενμπεκ, καθώς από την επόμενη χρονιά αναλαμβάνει καθήκοντα η Βρετανίδα παραγωγός Τρίσια Τατλ, πρώην διευθύντρια του Φεστιβάλ του Λονδίνου.
Πηγή: ΤΟ ΒΗΜΑ
