Table of Contents
Η Εξωτερική Πολιτική της μεταπολιτευτικής Ελλάδας μέσα από τα μάτια όσων την έζησαν, την διαχειρίστηκαν, την υπηρέτησαν και την υπερασπίστηκαν. Πέντε δεκαετίες διεθνούς πορείας και διπλωματικής διαδρομής της χώρας με αφετηρία την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, προορισμό το σήμερα αλλά και δεκάδες ενδιάμεσους σταθμούς που σημάδεψαν μισό αιώνα.
Το διήμερο Συνέδριο του Βήματος – 50 χρόνια Ελληνικής Εξωτερικής Πολιτικής άρχισε την Πέμπτη 12 Δεκεμβρίου με σημαντικές ομιλίες, παρεμβάσεις και τοποθετήσεις από εξέχοντες πολιτειακούς και πολιτικούς παράγοντες. Προσωπικότητες με βαθιά γνώση του αντικειμένου και ίδια εμπειρία από την αδιάκοπη αναδιαμόρφωση του status quο συνέθεσαν το πολιτικό σκηνικό από το 1974 μέχρι τις μέρες μας.
Η νυν και ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου και Προκόπης Παυλόπουλος, οι πρώην πρωθυπουργοί Γιώργος Παπανδρέου και Αντώνης Σαμαράς, εν ενεργεία υπουργοί και πρότερα κυβερνητικά στελέχη με αρμοδιότητες ευθύνης τοποθέτησαν τα κομμάτια στο γεωπολιτικό παζλ που διαρκώς μεταλλάσσεται.
Οι ενότητες του πρώτου σκέλους αφορούσαν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και το Kυπριακό, την κατεύθυνση της Ελλάδας από την ένταξή της στην Ενωμένη Ευρώπη και τη γενικότερη Διπλωματία σε ενεργειακό, οικονομικό και στρατιωτικό επίπεδο.
Η ιστορική στήλη του Βήματος στο inbox σου
Γίνε μέλος του καθημερινού newsletter που αποκαλύπτει όσα συμβαίνουν στο πολιτικό παρασκήνιο και απόκτησε πρόσβαση σε αποκλειστικό περιεχόμενο. ΕΓΓΡΑΦΗ
Σακελλαροπούλου: Η Ευρώπη δεν νοείται δίχως την Ελλάδα
Η ΠτΔ, κα. Κατερίνα Σακελλαροπούλου, που σήμανε την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου, οριοθέτησε ως «το πιο επιδραστικό επίτευγμα της χώρας μας» τη συμμετοχή στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Όπως εξήγησε στην ομιλία της είναι το γεγονός που «καθόρισε, όσο κανένα άλλο γεγονός, και άλλαξε την καθημερινή ζωή των Ελλήνων, συνέβαλε αποφασιστικά στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και την εμπέδωση του αλληλένδετου χαρακτήρα της ευρωπαϊκής και της ελληνικής ταυτότητας».
Βέβαια μερίμνησε να διαμηνύσει πως «η Ευρώπη δεν νοείται δίχως την Ελλάδα».
Παυλόπουλος: Όλοι οι Έλληνες πολιτικοί είναι πατριώτες
Ο προκάτοχός της ως πρώτος πολίτης της χώρας, κ. Προκόπης Παυλόπουλος, εστίασε στην αναγκαιότητα «κάθε φορά που η Τουρκία προκαλεί in concreto, να την εκθέτουμε τόσο στην Διεθνή Κοινότητα όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αναδεικνύοντας ποιες είναι οι πραγματικές «υπόγειες» στοχεύσεις της». Διευκρίνισε παράλληλα ότι «η Ελλάδα απορρίπτει τις εθνικιστικές τουρκικές «φαντασιώσεις», ιδίως δε εκείνες περί «Γαλάζιας Πατρίδας» και πρόσθεσε ότι «η χώρα μας ουδέποτε θα υποχωρήσει, έστω και κατ’ ελάχιστο, από την βασική θέση της ότι θα υπερασπίζεται, στο ακέραιο, την Εθνική Κυριαρχία της, την Εδαφική της Ακεραιότητα και τα κάθε είδους Κυριαρχικά Δικαιώματά της».
Κυρίως όμως εμφανίστηκε βέβαιος πως ναι μεν «βάζουμε την Εξωτερική Πολιτική στην Προκρούστεια Κλίνη των πολιτικών διαφορών», αλλά «δεν υπάρχουν περισσότερο και λιγότερο πατριώτες. Όλοι οι Έλληνες πολιτικοί είναι πατριώτες» καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι «αυτός ο σπόρος του διχασμού είναι εξαιρετικά επικίνδυνος».
Παπανδρέου: Η Ελλάδα για τόσους λαούς είναι μια ιδέα
Ο πρώην πρωθυπουργός και πρώην υπ. Εξωτερικών, κ. Γιώργος Παπανδρέου, αφού επεσήμανε ότι «η εξωτερική πολιτική είναι πράξη ευθύνης και διορατικότητας, συνεχούς αναζήτησης τρόπων που συνδυάζουν το εθνικό συμφέρον με τη διεθνή συνεργασία και την ειρήνη», υπογράμμισε πως «παρά τις μοναδικές ιστορίες και τα ξεχωριστά συμφέροντα κάθε χώρας και λαού, υπάρχουν διαχρονικές κοινές ανάγκες: ασφάλεια, επιβίωση, αυτοδιάθεση, ελευθερία, πρόοδος, ευημερία και αίσθημα δικαιοσύνης».
Σε κάθε περίπτωση πάντως, επειδή η Ελλάδα για «τόσους λαούς είναι μια ιδέα», το πεδίο είναι ανοικτό έτσι ώστε «με την ιστορία και την παράδοσή μας να ηγηθούμε σε αυτή τη νέα εποχή».
Σαμαράς: Χαλάω τη σούπα
Αναπόφευκτο ήταν, φυσικά, οι προβολείς να στραφούν στον Αντώνη Σαμαρά. Ήταν η πρώτη δημόσια παρέμβασή του μετά τη δεύτερη διαγραφή του από τη Νέα Δημοκρατία για όλα όσα είχε καταλογίσει στην κυβέρνηση μέσα από την προ εβδομάδων καταιγιστική συνέντευξή του στο Βήμα της Κυριακής. Ο πρωθυπουργός της περιόδου 2012-15 υποστήριξε αναφανδόν όσα είχε πει για τους κυβερνητικούς χειρισμούς, τονίζοντας πως «η ιστορία του καθενός μας δεν διαγράφεται».
«Πιστεύω ότι χαλάω τη σούπα. Τη σούπα του δικαιωματισμού, τη σούπα του κατευνασμού. Τη σούπα της ακρίβειας» σημείωσε με μπόλικο νόημα στην απάντησή του.
Κατά τα λεγόμενα του κ. Σαμαρά, τέλος, «έχουμε χάσει την πυξίδα μας» στα εθνικά θέματα, διότι «δεν λέγεται εξωτερική πολιτική το να πηγαίνουμε για Πρέσπες Αιγαίου και Ανατολικής Μεσογείου. Είναι παραίτηση από κάθε εξωτερική πολιτική».
Γεραπετρίτης: Διάλογος δεν σημαίνει υποχωρήσεις
Σε ομαδικό πάνελ βρέθηκαν ταυτόχρονα οι κ.κ Γιώργος Γεραπετρίτης, Ευάγγελος Βενιζέλος και Νίκος Κοτζιάς.
Ο νυν υπουργός Εξωτερικών διευκρίνισε ότι «φοβισμός δεν υπάρχει ούτε στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Γνωρίζω ότι υπάρχει μία άποψη η οποία θέλει να αντιμετωπίζουμε πάντοτε με επιφύλαξη την Τουρκία. Η απάντηση σε αυτό είναι απλή. Διάλογος δεν σημαίνει εξ ορισμού ότι θα υπάρχουν υποχωρήσεις».
Βενιζέλος: Η εξωτερική πολιτική μακροσκοπικά είναι ένα success story
Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης 2013-15 και πρώην υπουργός των κυβερνήσεων ΠαΣοΚ χαρακτήρισε την εξωτερική πολιτική της χώρας στη Μεταπολίτευση ως «ένα success story» πεντηκονταετίας.
Όπως σημείωσε μάλιστα στη συνέχεια «ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και ο Ανδρέας Παπανδρέου είναι ο ένας η συνέχεια του άλλου. Μητσοτάκης και Σημίτης πρόσθεσαν παραμέτρους στον άξονα της πολιτικής. Ο άξονας είναι σταθερός, αλλά δεν είναι πλήρης».
Κοτζιάς: Η Τουρκία θέλει να είμαστε ο junior κι εκείνη ο senior
Από την πλευρά του ο ΥΠΕΞ επί πρωθυπουργίας Αλέξη Τσίπρα διέγνωσε «έλλειμμα διπλωματίας» καθώς δεν έχουν ενεργοποιηθεί κάμποσοι όροι «όπως για την περίπτωση προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης», που, όπως είπε «δεν μπορούμε να πάμε έχοντας πάνω από το κεφάλι μας το casus belli».
Αναγνώρισε πάντως ο κ. Κοτζιάς ως έναν από τους άξονες της στρατηγικής της Τουρκίας «την προσπάθεια της να μετατρέψει την Ελλάδα σε μικρό θεσμικό εταίρο», καθώς στόχος της είναι «να θυμόμαστε ότι εμείς είμαστε ο junior κι εκείνη ο senior».
Δαμανάκη: Δεν θα πάμε καλά, αν θεωρούμε πως είμαστε ο περιούσιος λαός
Την πορεία της Ελλάδας εντός ΕΟΚ, ΟΝΕ κι ΕΕ χάραξαν αργότερα ο πρώην υφυπουργός Εξωτερικών, Γιάννης Βαληνάκης και οι πρώην Επίτροποι, Μαρία Δαμανάκη και Μαργαρίτης Σχοινάς. Αλλού συμφώνησαν κι αλλού διαφώνησαν, καταθέτοντας συγκεντρωτικά τις απόψεις του για το χθες, το σήμερα και το αύριο της χώρας εντός της ευρωπαϊκής οικογένειας.
Η κ. Δαμανάκη προέτρεψε να μην θεωρείται ότι ντε φάκτο «η Ελλάδα είναι το κέντρο του κόσμου», διότι μολονότι «γαργαλάει τα εθνικοπατριωτικά μας ένστικτα» είναι αποδεδειγμένο πως «δεν ακουμπάει πουθενά» ως διπλωματικό επιχείρημα.
Σχοινάς: Το ευρωπαϊκό Iron Dome δεν είναι επιστημονικής φαντασίας
Από την άλλη ο κ. Σχοινάς έκανε λόγο για μια Ευρώπη που επιθυμεί «η Ελλάδα να πετύχει». Ο ίδιος παρουσίασε ως συμβατή μια κοινή αμυντική προσέγγιση και γιατί όχι «το ευρωπαϊκό Iron Dome που φάνταζε επιστημονικής φαντασίας, αλλά δεν είναι».
Τη δική της αναδρομή στο διπλωματικό σώμα έκανε η υφυπουργός Εξωτερικών, πρέσβης Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, που περιέγραψε τη σημερινή εποχή ως «μια κινούμενη άμμο», στην οποία «οι αλλαγές είναι συγκλονιστικές».
Διαμαντοπούλου: Ο κ. Σαμαράς ερμήνευσε όλη την μεταπολίτευση με κομματικά γυαλιά
Η αυλαία της πρώτης ημέρας έπεσε με τη συζήτηση που είχαν η κυρία Άννα Διαμαντοπούλου, ο ευρωβουλευτής του ΠαΣοΚ, κ. Γιάννης Μανιάτης, ο επίτιμος αρχηγός ΓΕΕΘΑ, στρατηγός Κωνσταντίνος Φλώρος και ο κ. Παναγιώτης Ρουμελιώτης, πρώην υπουργός εθνικής Οικονομίας (1987-89).
Η επί πενταετία Επίτροπος στην ΕΕ μπήκε στον πειρασμό να σχολιάσει την ομιλία του Αντώνη Σαμαρά, κρίνοντας από τη μία πως «ερμήνευσε όλη την μεταπολίτευση με κομματικά γυαλιά» και από την άλλη πως ήταν «βγαλμένη από το παρελθόν» δεδομένου πως «η Ελλάδα δεν μπορεί να ζει μόνο με τον φόβο της Τουρκίας». Αντιθέτως απαιτείται «να ανοίξει φτερά και να μιλήσει με όλα τα νέα μήκη και πλάτη του κόσμου».
Πηγή: To Vima
