Ένα από τα ισχυρότερα όπλα της κοινοβουλευτικής φαρέτρας έβγαλε το ΠαΣοΚ για τη τραγωδία των Τεμπών, με την κατάθεση της πρότασης για τη συγκρότηση της προανακριτικής επιτροπής, η οποία θα διερευνήσει τυχόν ευθύνες του τότε υπουργού παρά τω πρωθυπουργώ, Χρήστο Τριαντόπουλο.
Η κίνηση αυτή της αξιωματικής αντιπολίτευσης, θεωρήθηκε αναγκαία, όπως λένε κορυφαία στελέχη του κόμματος. Διότι, όπως σχολίαζαν χαρακτηριστικά, μετά την ανάγνωση της δικογραφίας που ανέφερε το όνομα του κ. Τριαντόπουλου «δεν είναι δυνατό με τέτοιο κείμενο της ανακρίτριας να μένει στο απυρόβλητο ο Τριαντόπουλος. Το πλημμέλημα είναι πολύ σοβαρό έγκλημα».
Σύμφωνα με το άρθρο 86 του Συντάγματος, «μόνο η Βουλή έχει την αρμοδιότητα να ασκεί δίωξη κατά όσων διατελούν ή διετέλεσαν μέλη της Κυβέρνησης ή Υφυπουργοί για ποινικά αδικήματα που τέλεσαν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, όπως νόμος ορίζει». Το ίδιο άρθρο ορίζει ότι πρόταση άσκησης δίωξης υποβάλλεται από τριάντα τουλάχιστον βουλευτές. Η Βουλή, με απόφασή της που λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών, συγκροτεί ειδική κοινοβουλευτική επιτροπή για τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης, διαφορετικά, η πρόταση απορρίπτεται ως προδήλως αβάσιμη.
Το πόρισμα της επιτροπής του προηγούμενου εδαφίου εισάγεται στην Ολομέλεια της Βουλής, η οποία αποφασίζει για την άσκηση ή μη δίωξης. Η σχετική απόφαση λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών. Με τη διαδικασία και την πλειοψηφία του πρώτου εδαφίου της παραγράφου αυτής η Βουλή μπορεί οποτεδήποτε να ανακαλεί την απόφασή της ή να αναστέλλει τη δίωξη, την προδικασία ή την κύρια διαδικασία.
Η ιστορική στήλη του Βήματος στο inbox σου
Γίνε μέλος του καθημερινού newsletter που αποκαλύπτει όσα συμβαίνουν στο πολιτικό παρασκήνιο και απόκτησε πρόσβαση σε αποκλειστικό περιεχόμενο. ΕΓΓΡΑΦΗ
Οι εκτιμήσεις λένε ότι οι διαδικασίες για την προανακριτική επιτροπή κατά του κ. Τριαντόπουλου θα ξεκινήσουν μετά τις 20 Φεβρουαρίου, διότι σύμφωνα με τον κανονισμό της Βουλής πρέπει να μεσολαβήσει ένα διάστημα 7 ημερών, όπου οι βουλευτές έχουν τη δυνατότητα να προσφύγουν σε τριμελές γνωμοδοτικό όργανο. Υπενθυμίζεται ότι η πρόταση κατατέθηκε τη Τετάρτη 5 Φεβρουαρίου.
Η συζήτηση της πρότασης πρέπει να γίνει εντός 15 ημερών, ενώ μπορεί να ζητηθεί ανάθεση σε τριμελές γνωμοδοτικό συμβούλιο του ελέγχου των στοιχείων της κατηγορίας και της αξιολόγησης της ουσιαστικής βασιμότητάς τους.
Η σύνθεση της προανακριτικής
Ο αριθμός των μελών της Επιτροπής αυξάνεται έτσι ώστε να εκπροσωπούνται με ένα τουλάχιστον μέλος και κατ’ αναλογία πάντοτε της δύναμής τους όλες οι κατά τον Κανονισμό της Βουλής αναγνωριζόμενες Κοινοβουλευτικές Ομάδες.
Η λειτουργία και οι αρμοδιότητες
Η Επιτροπή συγκροτείται και λειτουργεί κατά τις διατάξεις των διαρκών κοινοβουλευτικών επιτροπών, που εφαρμόζονται αναλόγως. Μετά τη συγκρότηση της ορίζει δύο εισηγητές από τα μέλη της.
Η Επιτροπή έχει όλες τις αρμοδιότητες του εισαγγελέα πρωτοδικών όταν αυτός ενεργεί προκαταρκτική εξέταση και μπορεί να αναθέτει σε εισαγγελέα πλημμελειοδικών ή εφετών την ενέργεια ειδικότερων πράξεων σχετικών με το αντικείμενο της προκαταρκτικής εξέτασης. Κατά την προκαταρκτική εξέταση, εκείνος κατά του οποίου στρέφεται η πρόταση δίωξης καλείται από την Επιτροπή να δώσει εξηγήσεις.
Το πόρισμα
Το πόρισμα της Επιτροπής πρέπει να είναι αιτιολογημένο και να περιέχει ιδίως τα πραγματικά περιστατικά και τα αποδεικτικά μέσα που οδηγούν σε αυτά, όπως προέκυψαν κατά την προκαταρκτική εξέταση, την υπαγωγή των πραγματικών περιστατικών στις εφαρμοζόμενες ποινικές διατάξεις και σαφή πρόταση για την άσκηση ή μη της ποινικής δίωξης. Αιτιολογημένη πρέπει να είναι και η πρόταση της τυχόν μειοψηφίας, η οποία καταχωρίζεται σε χωριστό κεφάλαιο του ίδιου πορίσματος. Το πόρισμα της επιτροπής και το σχετικό αποδεικτικό υλικό υποβάλλονται στον Πρόεδρο της Βουλής, ο οποίος ανακοινώνει στη Βουλή την κατάθεσή τους.
Το πόρισμα τυπώνεται και διανέμεται στους Βουλευτές μέσα σε δέκα ημέρες από την κατάθεσή του.
Οι Βουλευτές, καθώς και εκείνος κατά του οποίου στρέφεται η πρόταση άσκησης δίωξης, δικαιούνται να λάβουν γνώση του αποδεικτικού υλικού που έχει κατατεθεί στη Βουλή.
Αν η επιτροπή δεν υποβάλει εμπρόθεσμα το πόρισμά της, η Βουλή είτε παρατείνει την προθεσμία είτε προχωρεί χωρίς πόρισμα στη συζήτηση της πρότασης για την άσκηση δίωξης. Οι εξουσίες της επιτροπής δεν αναστέλλονται με τη λήξη της συνόδου, παύουν όμως με τη διάλυση της Βουλής ή με τη λήξη της βουλευτικής περιόδου.
Το πόρισμα στην Ολομέλεια
- Μέσα σε πέντε ημέρες από τη διανομή του πορίσματος της επιτροπής στους Βουλευτές καταρτίζεται ειδική ημερήσια διάταξη της Ολομέλειας της Βουλής. Η συζήτηση, αρχίζει το αργότερο σε δεκαπέντε ημέρες από την κοινοποίηση της ειδικής ημερήσιας διάταξης, είναι γενική και αναφέρεται στην παραδοχή ή μη της πρότασης για την άσκηση δίωξης. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης η Βουλή μπορεί να καλέσει εκείνον κατά του οποίου στρέφεται η πρόταση άσκησης δίωξης, και αν ακόμη δεν είναι μέλος της Κυβέρνησης, Υφυπουργός ή Βουλευτής, να εμφανιστεί ενώπιόν της και να ακουστεί.
- Αμέσως μετά τη λήξη της συζήτησης διεξάγεται μυστική ψηφοφορία για την πρόταση της επιτροπής και χωριστά για κάθε καταγγελλόμενη πράξη ή παράλειψη, για την οποία ζητείται άσκηση δίωξης. Η απόφαση λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των Βουλευτών.
- Αν απορριφθεί το πόρισμα της επιτροπής, δεν μπορεί να υποβληθεί νέα πρόταση άσκησης δίωξης εναντίον του ίδιου προσώπου στηριζόμενη στα ίδια πραγματικά περιστατικά. Στην περίπτωση απόρριψης του πορίσματος, η τυχόν επιβληθείσα κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων αίρεται αυτοδίκαια. Ο Πρόεδρος της Βουλής μπορεί να εκδώσει σχετική διαπιστωτική πράξη μετά από αίτηση του καθού η κατάσχεση ή των κληρονόμων του.
Προηγούμενες προανακριτικές και η κατάληξη τους
Υπόθεση Μονής Βατοπεδίου
- Το 2010 συγκροτήθηκε προανακριτική επιτροπή με πρωτοβουλία του ΠαΣοΚ για τη διερεύνηση τυχόν ευθυνών πολιτικών προσώπων για την υπόθεση της Μονής Βατοπεδίου. Στις 17 Νοεμβρίου 2010 η Ολομέλεια της Βουλής με μυστική ψηφοφορία αποφάσισε να παραπέμψει τους Ευάγγελο Μπασιάκο, Αλέξανδρο Κοντό και Πέτρο Δούκα στον Δικαστικό Συμβούλιο με τις κατηγορίες της αυτουργίας και συναυτουργίας σε απιστία σε βάρος του Δημοσίου.
Άκης Τσοχατζόπουλος και σκάνδαλο υποβρυχίων
- Ο Άκης Τσοχατζόπουλος, ένας από τους ισχυρότερους άντρες του κραταιού ΠαΣοΚ βρέθηκε στη δίνη της δικαιοσύνης και κατέληξε στη φυλακή, το 2018 αποφυλακίστηκε και το 2021 έ«φυγε» από τη ζωή. Μετά από δημοσιεύματα ξένου Τύπου που τον ενέπλεξαν στην υπόθεση δωροδοκιών της εταιρείας κατασκευής υποβρυχίων Ferrostaal, η Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής αποφάσισε τον έλεγχο του πόθεν έσχες του πρώην υπουργού καθώς θεωρήθηκε ερευνητέο το ποσό των καταθέσεών του ύψους 178 εκατομμυρίων ευρώ. Από το ίδιο το ΠαΣοΚ κατατέθηκε πρόταση σύστασης ειδικής κοινοβουλευτικής επιτροπής για τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης κατά το άρθρο 86.
- Τον Ιούλιο του 2011, η Βουλή των Ελλήνων με ευρεία πλειοψηφία αποφάσισε την άσκηση ποινικής δίωξη κατά του Άκη Τσοχατζόπουλου για παθητική δωροδοκία σε βάρος του δημοσίου και τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.
Υπόθεση Novartis
- Τον Φεβρουάριο του ‘18 ΣΥΡΙΖΑ και Ανεξάρτητοι Έλληνες κατέθεσαν από κοινού αίτημα για τη συγκρότηση ειδικής επιτροπής προκαταρκτικής εξέτασης και συγκέντρωσε την απόλυτη πλειοψηφία των βουλευτών. Η διερεύνηση αφορούσε δέκα πολιτικά πρόσωπα τα οποία αναφέρονταν στην πρόταση. Η έρευνα βασίστηκε κυρίως στις καταθέσεις τριών ανώνυμων μαρτύρων. Η δικογραφία στη Βουλή δεν περιελάμβανε αποδεικτικά στοιχεία, αλλά μόνο υπόνοιες, περιγραφές και εκτιμήσεις των προστατευόμενων μαρτύρων για δωροδοκία σε πολιτικά πρόσωπα. Στις αρχές του 2020 η δικογραφία αρχειοθετήθηκε στο σκέλος που αφορά 7 πολιτικούς, καθώς δεν προέκυψε κανένα στοιχείο τέλεσης οποιουδήποτε αδικήματος.
- Στα τέλη Σεπτεμβρίου του 2019, η Νέα Δημοκρατία κατέθεσε στη Βουλή πρόταση για τη σύσταση ειδικής κοινοβουλευτικής επιτροπής για τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης για το ρόλο του πρώην αναπληρωτή υπουργού Δικαιοσύνης του ΣΥΡΙΖΑ, Δημήτρη Παπαγγελόπουλου στην υπόθεση Novartis. Η πρόταση αφορούσε τέσσερα αδικήματα: Ηθική αυτουργία στο αδίκημα της κατάχρησης εξουσίας κατά φυσική αυτουργία και άμεση συνέργεια δικαστικών λειτουργών, πρόκληση και προσφορά για την τέλεση εγκλήματος, ηθική αυτουργία σε παράβαση καθήκοντος και ηθική αυτουργία σε ψευδορκία.
Πηγή: To Vima
