Το πρόσωπο που πρότεινε ο Πρωθυπουργός ως υποψήφιο Πρόεδρο της Δημοκρατίας δεν αποτελεί έκπληξη ούτε φέρει κάποιον ιδιαίτερο συμβολισμό καθαυτό. Ο Κώστας Τασούλας είναι ένας σοβαρός κεντροδεξιός, καλλιεργημένος και μετριοπαθής, θα ταίριαζε σε οποιαδήποτε θεσμική θέση. Και η επιλογή του ίσως να μην προκαλούσε σχόλια αν το Μέγαρο Μαξίμου διαχειριζόταν διαφορετικά την κατάσταση, ειδικά το τελευταίο τρίμηνο που οργίαζε η ονοματολογία. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης άφησε να εννοηθεί ότι έραβε ένα μεγάλο συναινετικό κοστούμι και εκ των υστέρων ο Τασούλας μοιάζει να πλέει μέσα σε αυτό, αλλά η ευθύνη δεν πέφτει στους ώμους του πρώην Προέδρου της Βουλής.
Ο Πρωθυπουργός έκανε μια στρατηγική επιλογή. Να πορευτεί χωρίς συμμάχους, τουλάχιστον από τον χώρο της Κεντροαριστεράς, και να επιδιώξει ξανά την αυτοδυναμία της ΝΔ όποτε προκηρυχθούν εκλογές. Την ίδια επιλογή έκανε το 2019 και το 2023, να είναι μόνος και κυρίαρχος. Αυτή τη φορά όμως υπάρχει μια σημαντική διαφορά. Προκειμένου να διασφαλίσει την προσωπική του κυριαρχία αποδέχθηκε τη στήριξη και από την Ακροδεξιά, όχι επειδή ο Τασούλας είναι ακροδεξιός, το αντίθετο, αλλά γιατί ο ίδιος έστρεψε το βλέμμα του προς τα δεξιά χωρίς να αποκλείει τίποτα και ας δηλώνει ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης ότι «δεν είναι ευπρόσδεκτες για την κυβέρνηση οι ψήφοι των «Σπαρτιατών»». Στην κάλπη κανένας δεν μπορεί να ξεχωρίσει τις δεξιές από τις ακροδεξιές ψήφους.
Το νόημα το έπιασαν αμέσως ο Βασίλης Στίγκας και η Αφροδίτη Λατινοπούλου. Ο επικεφαλής των «Σπαρτιατών» έσπευσε να δηλώσει ότι ο Τασούλας «θα είναι ένας Πρόεδρος όπως αρμόζει στην Ελλάδα» και η πρόεδρος της Φωνής Λογικής εξέφρασε την ελπίδα ότι ο μελλοντικός Πρόεδρος θα αποκαταστήσει το κύρος του θεσμού «έπειτα από το αποτυχημένο αριστερό πείραμα» που έκανε ο Κυριάκος Μητσοτάκης με την Κατερίνα Σακελλαροπούλου.
Ο κατευνασμός των δυσαρεστημένων
Η Κοινοβουλευτική Ομάδα της Νέας Δημοκρατίας ενθουσιάστηκε και ανακουφίστηκε με την επιλογή Τασούλα, οι βουλευτές, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, δυσανασχετούσαν με τα «αριστερά πειράματα» του Κ. Μητσοτάκη και δεν το έκρυβαν. Στις 17 Δεκεμβρίου, ο Κ. Μητσοτάκης κάλεσε στο Μέγαρο Μαξίμου τους βουλευτές που δεν μετέχουν στην κυβέρνηση για ευχές και, όπως διηγούνται παρόντες, το μόνο θέμα που του έθεσαν ήταν η επανεκλογή της Σακελλαροπούλου. Στο Μέγαρο Μαξίμου έλεγαν ότι 10-20 βουλευτές του κόμματος δεν θα την ψήφιζαν. Επειδή η ψηφοφορία είναι ονομαστική και η σημερινή ΝΔ δεν διακρίνεται για τα αντάρτικά της, το νούμερο μοιάζει παραφουσκωμένο, αλλά σίγουρα θα ήταν δύσκολο για το πρωθυπουργικό επιτελείο να επιβάλει πειθαρχία έπειτα από τις εκρήξεις που προκάλεσε ο νόμος για την ισότητα στον γάμο.
Η ιστορική στήλη του Βήματος στο inbox σου
Γίνε μέλος του καθημερινού newsletter που αποκαλύπτει όσα συμβαίνουν στο πολιτικό παρασκήνιο και απόκτησε πρόσβαση σε αποκλειστικό περιεχόμενο. ΕΓΓΡΑΦΗ
Εκτός από την ΚΟ, ενθουσιασμός επικρατεί και στη βάση της ΝΔ, όπως διαπιστώνουν βουλευτές από τους ψηφοφόρους τους. «Ομογενοποιήθηκε ξανά η παράταξη» σχολιάζουν, βλέποντας ότι η ανάταση από την επιστροφή στις ρίζες, η οποία σηματοδοτήθηκε και από την επιλογή του Νικήτα Κακλαμάνη για τη θέση του Προέδρου της Βουλής, έβαλε στο περιθώριο τη διαρκή γκρίνια για την ακρίβεια και για την πασοκοποίηση της ΝΔ. Αρκετοί βουλευτές θεωρούν ότι «η πίεση από τη Λατινοπούλου μέτρησε», εννοώντας την πίεση από τη βάση της παράταξης που διοχετευόταν προς τα πάνω, και ποντάρουν στον ανασχηματισμό «για ένα γερό restart», που σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές πάει προς το καλοκαίρι, δεδομένων των βελτιωμένων δημοσκοπικών επιδόσεων της κυβέρνησης.
Επίσης, θεωρούν ότι το προφίλ του νέου Προέδρου της Δημοκρατίας, ο οποίος, όπως υπολογίζουν, μπορεί να ψηφιστεί από 160-170 βουλευτές, αλλά όχι από 180, είναι αυτό ενός ευχάριστου ανθρώπου που η ελληνική κοινωνία θα συμπαθήσει και θα ξεχάσει τη σημερινή συγκρουσιακή ατμόσφαιρα.
Την εκτίμηση ότι οι αντιδράσεις θα ξεχαστούν έκανε το Μέγαρο Μαξίμου και για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών και την πάτησε στις ευρωεκλογές από τη Δεξιά. Τώρα, το ρίσκο που αναλαμβάνει ο Πρωθυπουργός αφορά τη σχέση του με το Κέντρο και το δίλημμα που θέτει στους ψηφοφόρους του: Ή να αποδεχθούν την αυτοδυναμία της ΝΔ και τη μονοκρατορία του, ακόμα και αν στηρίζεται πλέον και στον υπερσυντηρητικό χώρο, ή να αναζητήσουν άλλη λύση. Είναι προφανές ότι θα επιδιώξει τρίτη τετραετία και ότι αν δεν πετύχει αυτοδυναμία και είναι πρώτο κόμμα η ΝΔ, θα πάει σε εκλογές μέχρι να πετύχει τον στόχο του, ο οποίος δεν μοιάζει ακατόρθωτος απέναντι σε μια αδύναμη και κατακερματισμένη αντιπολίτευση. Βέβαια, τα σχεδόν δύο χρόνια μέχρι τις εκλογές του 2027, που πλέον όλοι τις υπολογίζουν για το 2026, είναι πολύ μεγάλος χρόνος.
Το σχέδιο του Κ. Μητσοτάκη είναι σαφές, «μπετονάρει» την παράταξή του και συνεχίζει την κεντρώα πολιτική του, με νομοθετικές παρεμβάσεις και με κινήσεις όπως η παρουσία του στην κηδεία του Κώστα Σημίτη. Το ερώτημα είναι πώς θα αντιδράσουν τα άλλα κόμματα και κυρίως το ΠαΣοΚ, ως αξιωματική αντιπολίτευση, αρχής γενομένης από την ψηφοφορία για τον πολύ συμπαθή στη Βουλή Ν. Κακλαμάνη. Παραδοσιακά ο Πρόεδρος της Βουλής ψηφίζεται από ευρεία πλειοψηφία, αλλά αυτή την ορθή πρακτική τη χρησιμοποίησε ο Πρωθυπουργός ως όπλο κατά της αντιπολίτευσης, επισημαίνοντας στο διάγγελμά του ότι ο Τασούλας εξελέγη τρεις φορές «με την ισχυρότερη πλειοψηφία στη Μεταπολίτευση, με 283, 270 και 249 ψήφους». Αρα γιατί να μην τον ψηφίσουν και για Πρόεδρο της Δημοκρατίας;
Η συναίνεση και το πολιτικό κόστος
Από αρκετούς κεντρώους επισημαίνεται η πρωθυπουργική ανακολουθία για τη συναίνεση, την οποία συντηρεί στα λόγια αλλά απεμπολεί στην πράξη. Στις 25 Νοεμβρίου 2019, στη συζήτηση για τη συνταγματική αναθεώρηση, είχε δηλώσει πως θεωρεί «αυτονόητο ότι η συνταγματική πρόβλεψη για τελική εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας με απλή πλειοψηφία δεν αναιρεί την πολιτική ευθύνη της εκάστοτε πλειοψηφίας να αναζητεί πρόσωπο το οποίο θα εξασφαλίζει τη μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση».
Το 2020 επέλεξε τη Σακελλαροπούλου προκειμένου να υποτάξει τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος δεν θα μπορούσε να καταψηφίσει το πρόσωπο το οποίο ανέδειξε Πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας. Σε αυτή την περίσταση, ζήτησε συναίνεση για τη συνταγματική αναθεώρηση, έστειλε παρόμοια σήματα με τον επικήδειο που εκφώνησε στη Μητρόπολη και αργότερα στην ομιλία του στους μαθητές του ΕΠΑΛ Περάματος μίλησε για την ανάγκη υπερβάσεων χωρίς να υπολογίζεται το πρόσκαιρο πολιτικό κόστος.
Ωστόσο, στην επιλογή Προέδρου της Δημοκρατίας μέτρησε ακριβώς το πολιτικό κόστος. Η συνεργασία με το Κέντρο θα απαιτούσε ένα άλλο μοντέλο Πρωθυπουργού, το οποίο προφανώς δεν αποτελεί επιλογή του Κ. Μητσοτάκη. Ωστόσο, δεν κατέληξε εύκολα στην απόφασή του. Η περίπτωση του Ευάγγελου Βενιζέλου τον απασχόλησε μέχρι και την τελευταία στιγμή, δεχόμενος, σύμφωνα με πολύ συγκεκριμένες μαρτυρίες, πίεση τόσο από ορισμένα στελέχη του όσο και από πρόσωπα του οικογενειακού του περίγυρου. Ο Βενιζέλος όμως εκπροσωπεί μια διαφορετική κουλτούρα για την εξωτερική πολιτική, τον πολιτικό πολιτισμό και τη συνεννόηση με την αντιπολίτευση. Ο Πρωθυπουργός δεν φοβήθηκε τον Βενιζέλο, απλώς επέλεξε τη δική του στρατηγική, η οποία δεν περιλαμβάνει έναν θεσμικό Πρόεδρο της Δημοκρατίας από τον αντίπαλο πολιτικά χώρο ούτε αφήνει περιθώρια συνεννόησης και ενδεχομένως συγκυβέρνησης. Ο κ. Μητσοτάκης επέλεξε να είναι μόνος εναντίον όλων.
Πηγή: To Vima
