Τοπική Αυτοδιοίκηση: «Καυγάς» για τα λάφυρα της μεταρρύθμισης
Τα ψέματα τελειώνουν όσον αφορά τις εκλογές για τη μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η οποία κυοφορείται εδώ και περίπου δέκα χρόνια και έφτασε η ώρα να διαδεχθεί το υφιστάμενο σύστημα λειτουργίας των Τοπικών Αρχών, το οποίο κατά γενική ομολογία, «έφαγε τα ψωμιά του».
Οι πολίτες ταλαιπωρούνται στην καθημερινή επαφή τους με τις Τοπικές Αρχές, ακόμη και όταν θέλουν να διεκπεραιώσουν απλές συναλλαγές. Πολλοί Δήμοι ή κοινότητες αποτελούν μικρογραφία του κεντρικού κράτους, στη χειρότερη, όμως, εκδοχή του.
Όσον αφορά τις αδειοδοτήσεις, ακόμη και για σχετικά μικρές αναπτύξεις ή για αλλαγές σε υφιστάμενες οικοδομές, σου βγαίνει η πίστη, παρά το γεγονός ότι λειτουργοί σε διάφορους Δήμους εργάζονται συνειδητά για εξυπηρέτηση του πολίτη, αν και υπάρχουν και περιπτώσεις που υπάλληλοι τα φορτώνουν στον κόκορα.Το γεγονός ότι εκκρεμούν περίπου 20.000 αιτήσεις για αδειοδοτήσεις (σε όλα τα επίπεδα) παρόλες τις προσπάθειες σμίκρυνσης της διαδικασίας εξέτασής τους,είναι ενδεικτική της κατάστασης που εδραιώθηκε, χωρίς να υποτιμάται το γεγονός, ότι κατά καιρούς παρατηρήθηκε έξαρση στην «ανάπτυξη» κάτι το οποίο οδήγησε σε αύξηση του αριθμού των αιτήσεων που υποβάλλονταν.
Για να πούμε, όμως, και των Πολεοδομικών Αρχών το δίκιο, πολλές από τις αιτήσεις που υποβάλλονταν, έπασχαν υπό την έννοια ότι παρουσίαζαν κενά, των οποίων η συμπλήρωση απαιτούσε χρόνο, επαφές με τους μελετητές και κατ’ επέκταση, επιμήκυνση του χρόνου εξέτασης.
Βεβαίως, παράλληλα με τη μεταρρύθμιση, το υπουργείο Εσωτερικών (μέσω του Τμήματος Πολεοδομίας) και το ΕΤΕΚ προώθησαν σειρά μέτρων, τα οποία απλουστεύουν τις διαδικασίες αδειοδότησης. Ωστόσο, για να εξομαλυνθεί πλήρως η κατάσταση και να αποδώσει η νέα διαδικασία θα απαιτηθεί περίοδος προσαρμογής η οποία προς το παρόν είναι άγνωστη.
Το ζήτημα, όμως δεν αφορά μόνο τις αδειοδοτήσεις. Το ζήτημα αφορά και το γεγονός ότι ανάμεσα στους πολίτες δημιουργήθηκαν προσδοκίες για κάτι καλύτερο, απλούστευση και αναβάθμιση των παρεχομένων υπηρεσιών, για μείωση των διαφόρων τελών (από τα αποχετευτικά μέχρι και τα σκύβαλα) και ακόμη αντηχούν στα αυτιά τους οι εξαγγελίες περί «οικονομίας κλίμακος» κοκ.
Όμως τα πράγματα δεν είναι απλά ή δεν είναι τόσο απλά και το κατά πόσον θα ευοδωθούν οι προσδοκίες ή το κατά πόσον οι εξαγγελίες θα υλοποιηθούν σχετικά σύντομα ή σε βάθος χρόνου, εξαρτάται και από το ποιοι θα βρεθούν στο πηδάλιο των 20 νέων Δήμων.
Η αλήθεια είναι, πως το γεγονός ότι σε κάποιο στάδιο έγιναν συναλλαγές μεταξύ των κομμάτων ή έστω συμβιβασμοί για να εγκριθεί η μεταρρύθμιση, άφησε τη σφραγίδα του στην αμφισβήτηση που δημιουργήθηκε ανάμεσα στους πολίτες για το όλο εγχείρημα. Το ότι, για παράδειγμα, οι Δήμοι από 13 που προτείνονταν από τους ειδικούς αυξήθηκαν στους 20, δημιούργησε την (όχι εξωπραγματική) εντύπωση, πως κάποιοι ήθελαν να βολέψουν περισσότερους ημέτερους και ο ευκολότερος τρόπος ήταν η αύξηση του αριθμού των Δήμων, παρά τις πιθανές παρενέργειες που αυτό συνεπαγόταν, όχι μόνο για την αξιοπιστία των κομμάτων αλλά και για την επιβίωση των νέων σχημάτων.
Είναι επίσης αλήθεια, ότι εδώ και κάποιους μήνες πολλές τοπικές Αρχές ή και υπηρεσίες που υπάγονται στους Δήμους, βρίσκονται στον αυτόματο πιλότο, υπό την έννοια ότι πολλοί από τους υφιστάμενους τοπικούς άρχοντες ή και διευθυντές υπηρεσιών πχ αποχετευτικών συστημάτων είναι υποψήφιοι στις επερχόμενες εκλογές, και παράλληλα με τα καθήκοντα τους, επιδίδονται και σε προεκλογική εκστρατεία. Και σύμφωνα με μια ρήση των παλαιότερων, «όποιος λειτουργεί δύο εκκλησίες της μιας γελά της». Γίνεται δε αντιληπτό ποιας εκκλησίας επιλέγουν «να γελάσουν» οι επηρεαζόμενοι.
Υπάρχουν βεβαίως και αυτοί οι οποίοι δεν θα επαναδιεκδικήσουν εκλογή, οπόταν «φυσιολογικά» μείωσαν τους ρυθμούς με τους οποίους εργάζονταν προηγουμένως.
Υποβλήθηκαν οι ακόλουθες υποψηφιότητες: 13 για την προεδρία των πέντε ΕΟΑ, 82 υποψηφιότητες (για 20 δημαρχεία, 258 υποψηφιότητες (για 93 θέσεις αντιδημάρχου), 2.190 υποψηφιότητες για τα Δημοτικά Συμβούλια, 686 θέσεις για τις Σχολικές Εφορείες, 745 υποψηφιότητες για την προεδρία Κοινοτικών Συμβουλίων ενώ 3.243 υποψήφιοι διεκδικούν να εκλεγούν μέλη κοινοτικών συμβουλίων.
Βεβαίως, ο «καυγάς» αφορά κυρίως τις απολαβές των προέδρων των Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης που θα κυμαίνονται στις €80.000 συν-πλην ετησίως.
Κατά δεύτερο λόγο, προσοδοφόρες είναι και οι θέσεις των 20 Δημάρχων και ακολουθούν οι απολαβές για τα πόστα των 93 αντιδημάρχων και των 442 δημοτικών συμβούλων.
Είναι λοιπόν παράξενο που ένας στους 100 ψηφοφόρους (χοντρικά χοντρικά) θέλει να εκλεγεί σε ένα από τα πόστα των νέων σχημάτων; Για πολλούς πολίτες, η απάντηση είναι «όχι», δεν είναι παράξενο.
Ποιες είναι, όμως, οι απολαβές όλων όσοι εκλεγούν και πως θα μοιραστεί η πίτα των €6 εκατ. που θα κατανέμεται ετησίως σε όσους εκλεγούν;
Η κατάσταση έχει ως ακολούθως:
Οι δήμαρχοι των μεγάλων Δήμων (Λευκωσίας, Λακατάμιας-Τσερίου, Στροβόλου, Λεμεσού, Ανατολικής Λεμεσού, Λάρνακας, Πάφου και Παραλιμνίου-Δερύνειας) θα έχουν ετήσιες απολαβές €77.656 έκαστος. Στους μετρίου μεγέθους Δήμους (Λατσιών-Γερίου, Πολεμιδιών, Δυτικής Λεμεσού, Αραδίππου, Μενεού-Δρομολαξιάς, Ανατολικής Πάφου, Πόλεως Χρυσοχούς και Αγίας Νάπας, οι απολαβές καθορίζονται σε €61.125 ετησίως. Οι δήμαρχοι πιο φτωχών Δήμων (Αθηαίνου και Ακάμα) θα έχουν αντιμισθία €54.359 και, τέλος, ο δήμαρχος Λευκάρων, θα έχει ετήσιες απολαβές €46.593.
Πιο αναλυτικά, οι δήμαρχοι των μεγάλων Δήμων (όπως καταγράφονται πιο πάνω με βάση στοιχεία που κατατέθηκαν ενώπιον της Βουλής) θα έχουν αντιμισθία €48.616, πλέον €4.051 ως 13ο μισθό, συν επίδομα παραστάσεως €24.989. Οι μηνιαίες απολαβές καθενός από τους δημάρχους αυτούς θα είναι €5.953.
Οι υπόλοιποι δήμαρχοι, ανάλογα με τις κατηγορίες που παρατίθενται πιο πάνω θα έχουν μηνιαίες απολαβές €4.778, €4.181 και €3.584 αναλόγως μεγέθους.
Η αντιμισθία των αντιδημάρχων μειώνεται μέχρι και €1.792 το μήνα σε κοινότητες με λίγους ψηφοφόρους.
Η σύνθεση των δημοτικών συμβούλων στους νέους δήμους
Όσον αφορά τη σύνθεση των δημοτικών συμβούλων των, οποίων ο αριθμός εξαρτάται από τους ψηφοφόρους των νέων σχημάτων, η κατάσταση (με βάση τον εκλογικό κατάλογο που ίσχυε στις 2 Απριλίου 2023)παρουσιάζεται ως ακολούθως:
– Στο Δήμο Λευκωσίας αντιστοιχούν 30 δημοτικοί σύμβουλοι εκ των οποίων το δημοτικό διαμέρισμα Λευκωσίας θα αποτελείται από 14, στον Άγιο Δομέτιο αντιστοιχούν 5 σύμβουλοι, στην Αγλαντζιά 6 σύμβουλοι και στην Έγκωμη 5 σύμβουλοι.
– Στο Δήμο Λακατάμιας θα έχει 28 συμβούλους εκ των οποίων η Λακατάμια θα διαθέτει 22 συμβούλους, το Τσέρι 5 συμβούλους και ο Συνοικισμός Ανθούπολης 3 συμβούλους.
– Στον Δήμο Λατσιών-Γερίου αναλογούν 20 σύμβουλοι εκ των οποίων οι 13 στα Λατσιά και οι 7 στο Γέρι.
– Στον Δήμο Ιδαλίου αναλογούν 20 σύμβουλοι από τους οποίους οι 8 προέρχονται από το Δάλι, οι 2 από την Αλάμπρα, από τα Λύμπια 3, από τη Νήσου 2, από το Πέρα Χωριό 3 και από την Ποταμιά 2 σύμβουλοι.
– Ο Δήμος Στροβόλου είναι αυτόνομος και του αναλογούν 30 σύμβουλοι.
– Στο Δημοτικό διαμέρισμα Λεμεσού, με 30 συμβούλους, η Λεμεσός δικαιούται 24 συμβούλους, η Μέσα Γειτονιά 5 και το Τσερκέζ 1 σύμβουλο.
– Στο Δημοτικό διαμέρισμα Ανατολικής Λεμεσού, στον Άγιο Αθανάσιο αναλογούν 8 σύμβουλοι, στη Γερμασόγεια 7, στον Άγιο Τύχωνα 2, στην Ακρούντα, Αρμενοχώρι, Μαθηκολώνη και Φοινικάρια από 1 και στη Μουτταγιάκα 3.
– Στο Δημοτικό διαμέρισμα Πολεμιδιών, στα Κάτω Πολεμίδια αναλογούν 16 σύμβουλοι και στα Πάνω Πολεμίδια 4.
– Στο Δημοτικό διαμέρισμα Δυτικής Λεμεσού με 20 συμβούλους, στον Ύψωνα αναλογούν 5 σύμβουλοι, στο Ακρωτήρι, Ασώματο, Καντού και Σωτήρα από 1, στην Επισκοπή, το Κολόσσι και το Τραχώνι από 3.
– Στο Δημοτικό διαμέρισμα Λάρνακας αντιστοιχούν 30 σύμβουλοι εκ των οποίων οι 23 στη Λάρνακα, οι 4 στα Λιβάδια και οι 3 στη Βορόκληνη.
– Στο Δημοτικό διαμέρισμα Αραδίππου αντιστοιχούν 20 σύμβουλοι εκ των οποίων οι 16 αναλογούν στην Αραδίππου, οι 2 στα Κελλιά και οι 2 στους Τρούλλους.
– Στο διαμέρισμα Δρομολαξιάς-Μενεού αναλογούν 20 σύμβουλοι εκ των οποίων 9 στη Δρομολαξιά-Μενεού, 5 στο Κίτι, 4 στα Περβόλια και 2 στην Τερσεφάνου.
– Στο διαμέρισμα Λευκάρων αναλογούν 16 σύμβουλοι εκ των οποίων οι 4 αναλογούν στα Λεύκαρα, από 1 στη Βάβλα, Δελίκηπο, Κάτω Λεύκαρα και Λάγια, 6 στον Κόρνο και 2 στη Σκαρίνου.
– Στο διαμέρισμα Αθηένου με 16 συμβούλους, οι 14 αναλογούν στην Αθηένου και οι 2 στο Αβλελλερό.
– Ο Δήμος Πάφου αποτελείται από 24 συμβούλους.
– Στο Διαμέρισμα Ανατολικής Πάφου αναλογούν 16 σύμβουλοι εκ των οποίων 9 αντιστοιχούν στη Γεροσκήπου, 1 στην Αγία Μαρινούδα, 1 στην Αχέλεια, 3 στα Κονιά και 2 στην Τίμη.
– Στο διαμέρισμα Ακάμα αντιστοιχούν 16 σύμβουλοι εκ των οποίων η Πέγεια έχει 6, από 1 η Ακουρσός, οι Κάτω Αρόδες και η Πάνω Αρόδες, από 2 η Ίνεια και ο Κάθηκας και 3 η Κισσόνεργα.
– Στο διαμέρισμα Πόλεως Χρυσοχούς αναλογούν 16 σύμβουλοι από τους οποίους από 1 διαθέτουν η Αγία Μαρίνα, Ανδρολίκου, Γιαλιά, Δρούσεια, Κρήτου Τέρα, Μακούντα, Νέο Χωριό, Νέα Δήμματα, Πελαθούσα, Πωμός, Τέρα και Χρυσοχού και από δύο η Πόλη Χρυσοχούς και η Αργάκα.
– Στο Διαμέρισμα Αγίας Νάπας (Αγία Νάπα, Σωτήρα, Αυγόρου, Άχνα και Λιοπέτρι) με 20 συμβούλους, αναλογούν 4 σύμβουλοι για κάθε διαμέρισμα.
– Στο διαμέρισμαΠαραλιμνίου-Δερύνειας με 24 συμβούλους, το Παραλίμνι θα εκπροσωπείται με 11 συμβούλους, η Δερύνεια με 6, η Αχερίτου με 3 και το Φρέναρος με 4.
Οι αντιδήμαρχοι ενσωματώνονται στους νέους δήμους
Σημειώνεται, πως, αντιδήμαρχοι που θα προέλθουν από τις 63 κοινότητες που ενσωματώνονται στους νέους Δήμους και έχουν μέχρι 500 ψηφοφόρους θα λαμβάνουν 20% της αντιμισθίας του δημάρχου, μεταξύ 501-1.000 ψηφοφόρους θα πληρώνονται με 30% της αντιμισθίας του δημάρχου και από 1.001 ψηφοφόρους και άνω 50% της αντιμισθίας του δημάρχου. ΄
Όσον αφορά τους αντιδημάρχους, προνοείται ότι, η αντιμισθία τους ανέρχεται περίπου στο 50% της αντιμισθίας του δημάρχου. Η αντιμισθία δεν θα είναι η ίδια για όλους αφού θα εξαρτάται και από τον αριθμό των ψηφοφόρων και θα κυμαίνεται από €717 μέχρι €2.987 τον μήνα, με ετήσιο κόστος €2.3 εκατ. Κάθε σύμβουλος σε Δήμο λαμβάνει αποζημίωση που ανέρχεται περίπου στο 10% της αντιμισθίας του δημάρχου.
Όσον αφορά τους κοινοτάρχες, που έτσι κι αλλιώς ήταν πάντοτε οι φτωχοί συγγενείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, θα λαμβάνουν περίπου €900 μηνιαίως.
