Παναγία του Σίντη: Το μοναστήρι στο μέσο του πουθενά
Το Μοναστήρι της Παναγίας του Σίντη στην Πενταλιά, αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα θρησκευτικά μνημεία του τόπου, πλην όμως τα λιγότερο επισκέψιμα και προβεβλημένα λόγω της μεγάλης απόστασης του από τα αστικά κέντρα και της αντικειμενικά δύσκολης μετάβασης σε αυτό. Τα τελευταία χρόνια ωστόσο, με την ανάπτυξη κυρίως του εγχώριου περιηγητικού τουρισμού λόγω πανδημίας και την ανάπτυξη περιβαλλοντικών δραστηριοτήτων από οργανωμένα σύνολα, ολοένα και περισσότεροι κύπριοι ανακαλύπτουν το μνημείο και την σπουδαιότητα του σε ευρωπαικό επίπεδο.
Το μοναδικής αξίας και φυσικής καλλονής μνημείο και η γύρω περιοχή αναδείχθηκε ιδιαίτερα κατά την λειτουργία της Πάφου ως Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2017, με σειρά ποιοτικών πολιτιστικών δρώμενων. Συνεπεία της ανάδειξης αυτής από τον Οργανισμό Πάφος 2017, τα τελευταία καλοκαίρια γίνονται και άλλες πολιτιστικές δραστηριότητες στην περιοχή, με τη στήριξη των κοινοτήτων Πενταλιά, Κελοκέδαρα, Σαλαμιού, Αμαργέτη, Στατός-‘Αγιος Φώτιος, Άγιος Ιωάννης, Γαλαταριά, Κοιλίνια, Αγία Μαρίνα Κελοκεδάρων, Αξύλου, Ελεδιώ, Νατά, Χολέτρια, Τραχυπέδουλα.
Η εκκλησία έχει ένα οκταγωνικό τρούλο με τέσσερα παράθυρα και χρονολογείται στο πρώτο μισό του 16ου αιώνα. Το κεντρικό κλίτος της είναι σε καλή κατάσταση και θεωρείται ως ένα από τα πιο σημαντικά κτήρια της Ενετικής Περιόδου.
Η Μονή παρέμεινε σε λειτουργία μέχρι το 1927 και στη συνέχεια εγκαταλείφθηκε. Το 1994 η Μονή του Κύκκου ανέλαβε τη συντήρηση του Μοναστηριού, η οποία ολοκληρώθηκε το 1997, χρονιά κατά την οποία απονεμήθηκε το βραβείο Europa Nostra για τη χρήση καλών τεχνικών αποκατάστασης και διατήρησης του αρχικού χαρακτήρα του Μοναστηριού.
Το μοναστήρι είναι αρχαίο μνημείο, ενώ μετά τη συντήρηση του μνημείου από την Ιερά Μονή Κύκκου που άρχισε το 1993 και διήρκησε περίπου τέσσερα χρόνια, έτυχε μιας σημαντικής διάκρισης, όπως είναι το βραβείο Europa Νostra.
