Από τον Ιούνιο, η πίεση του Αζερμπαϊτζάν στα εδάφη του θύλακα που δεν είχε στην κατοχή του, είχε ενταθεί – Οι συνθήκες που ευνόησαν την εισβολή – Ξεκινούν αύριο συζητήσεις στο Μπακού, με την παρέμβαση της Ρωσίας
Η στρατιωτική επιχείρηση, που διήρκησε περίπου 24 ώρες, δείχνει να στέφθηκε με επιτυχία για το Μπακού: οι Αρμένιοι αυτονομιστές συνθηκολόγησαν και συμφώνησαν να καταθέσουν τα όπλα και να διαπραγματευτούν και ανακοινώθηκε εκεχειρία. Ωστόσο, πολλά παραμένουν άγνωστα σχετικά με τους στόχους του Αζερμπαϊτζάν, την εσωτερική κατάσταση στην Αρμενία και το ρόλο και τις επιδιώξεις περιφερειακών και διεθνών δυνάμεων.
Η διεθνής κοινότητα αναγνωρίζει ότι αυτή η μικρή ορεινή περιοχή είναι τμήμα του Αζερμπαϊτζάν. Η Αρμενία παραιτήθηκε από την διεκδίκηση της περιοχής μετά την ήττα της στον πόλεμο του 2020, αλλά επιζητούσε μια διαπραγμάτευση για το καθεστώς του θύλακα και τα δικαιώματα των κατοίκων του.
«Προφανώς, το Μπακού δεν ήταν έτοιμο να διαπραγματευτεί για αυτό το θέμα, το οποίο κρίνει ως εσωτερικό ζήτημα», τονίζει η Ντιμουλάν, προσθέτοντας: «Από την άποψη του Αζερμπαϊτζάν, αυτή είναι μια ακόμη περιοχή της χώρας και ο πληθυσμός εκεί δεν πρέπει να επωφελείται από διαφορετικά δικαιώματα».
«Υπάρχει η πρόθεση να πραγματοποιηθεί μια εθνοκάθαρση», λέει ο Τιγκράν Γεγκαβιάν, ερευνητής στο Χριστιανικό Ινστιτούτο της Ανατολής, διατυπώνοντας την κατηγορία Αρμενίων. «Δεν θα υπάρξει ένα καθεστώς πολιτιστικής αυτονομίας» για το Ναγκόρνο Καραμπάχ και οι Αρμένιοι κάτοικοί του θα έχουν τώρα «την επιλογή μεταξύ βαλίτσας και φέρετρου (σ.σ. ή να φύγουν ή να σκοτωθούν)», είπε.
Το Μπακού υποστηρίζει ότι Αρμένιοι και Αζέροι θα ζήσουν αρμονικά ο ένας δίπλα στον άλλον.
Ποιοί είναι οι λόγοι που αποφασίστηκε τώρα η στρατιωτική επιχείρηση;
Το Μπακού εκμεταλλεύτηκε ένα ευνοϊκό περιφερειακό και διεθνές περιβάλλον για να ξεκινήσει τη στρατιωτική του επιχείρηση. Σε περιφερειακό επίπεδο, η Τουρκία έχει αποκτήσει μεγαλύτερη στήριξη, και η Ρωσία, παραδοσιακά βαρύνουσα δύναμη στον Καύκασο και σύμμαχος της Αρμενίας, είναι απασχολημένη με τον πόλεμό της στην Ουκρανία.
«Η Μόσχα αναμφίβολα δεν είναι πλέον σε θέση να παίξει τον ρόλο της ως διαιτητής και σήμερα χρειάζεται περισσότερο το Αζερμπαϊτζάν, ιδιαίτερα επειδή μέσω του Αζερμπαϊτζάν περνούν τα όπλα από το Ιράν προς τη Ρωσία», εξηγεί η Μαρί Ντιμουλάν.
«Η Ρωσία δεν έχει ούτε τη βούληση ούτε τις δυνατότητες να υποστηρίξει την αρμενική (αποσχισθείσα) κυβέρνηση στο Καραμπάχ», γράφει ο Κίριλ Σαμίεφ από το ECFR.
Όσο για τους Ευρωπαίους, που προσπαθούν από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία να μειώσουν την εξάρτησή τους από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες και υπέγραψαν με το Μπακού το 2022 μια συμφωνία για παροχή φυσικού αερίου, «χωρίς αμφιβολία ήταν διατεθειμμένοι να κάνουν τα στραβά μάτια», σύμφωνα με την Ντιμουλάν.
Ποιες είναι πιθανές συνέπειες;
Προς το παρόν, το σενάριο ενός νέου πολέμου μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν φαίνεται να έχει αποκλειστεί, με τον Αρμένιο πρωθυπουργό Νικόλ Πασινιάν να δηλώνει ότι δεν εμπλέκεται ο αρμενικός στρατός.
Αλλά αυτή η πολιτική αμφισβητείται έντονα στην ίδια την Αρμενία, όπου ο Πασινιάν κατηγορείται ότι «θυσίασε» το Ναγκόρνο Καραμπάχ στο βωμό μιας απατηλής ειρήνης με τον γείτονά του. Χθες Τρίτη στο Γερεβάν διαδηλωτές που συγκεντρώθηκαν μπροστά από τα κεντρικά γραφεία της κυβέρνησης φώναζαν «προδότη» τον Πασινιάν, ζητώντας την παραίτησή του. Ο Αρμένιος πρωθυπουργός, από την πλευρά του, κατήγγειλε εκείνους που καλούν σε «πραξικόπημα» στη χώρα του.
Ένα άλλο ερώτημα που προκύπτει είναι αν θα σταματήσουν οι πολεμικοί στόχοι του Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. Ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι το Μπακού ενδέχεται να επιδιώξει να προωθήσει το πλεονέκτημα που κέρδισε και να ξεκινήσει επιχειρήσεις στη νότια Αρμενία προκειμένου να δημιουργήσει εδαφική συνέχεια με τον θύλακα του Ναχιτσεβάν του Αζερμπαϊτζάν.
«Η Αρμενία θα αναγκαζόταν τότε να πάει σε πόλεμο», εκτιμά η Ντιμουλάν, η οποία επίσης προειδοποιεί για «ένα πραγματικό κίνδυνο κλιμάκωσης» σε αυτή την περιοχή που συνορεύει με το Ιράν.
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ
