Table of Contents
Γεβγκένι Πριγκόζιν: Τι θα συμβεί με την τεράστια αυτοκρατορία του;
Δεν είναι μόνον οι μισθοφόροι που έχουν παρουσία σχεδόν σε όλες τις ηπείρους – είναι και το τεράστιο δίκτυο επιχειρήσεων. Και αυτό ενδιαφέρει ιδιαιτέρως το Κρεμλίνο
Τι σημαίνει, άραγε, η διαταγή του Πούτιν προς τους «ακέφαλους» πλέον μαχητές της μισθοφορικής ομάδας Wagner ότι πρέπει να ορκιστούν πίστη στο ρωσικό κράτος; Ποιες εσωτερικές διεργασίες θα οδηγήσουν τη Wagner στην επόμενη μέρα της, μετά τον θάνατο του πανίσχυρου Γεβγκένι Πριγκόζιν, που κατάφερε να γίνει επικεφαλής της οργάνωσης που ίδρυσε ο Ντμίτρι Ούτκιν, επίσης επιβαίνων και επίσης νεκρός στην πτώση του ιδιωτικού τζετ την προηγούμενη εβδομάδα; Θα πεθάνει, άραγε, μαζί με τον επικεφαλής της, και η ίδια η ομάδα;
Το ζήτημα της συνέχειας της βίαιης, αιμοσταγούς και, βεβαίως, προσοδοφόρου μισθοφορικής ομάδας είναι, εξ όσων συνάγεται, πολυεπίπεδη. Δεν είναι μόνον οι μισθοφόροι που πολεμούν ή, έστω, έχουν παρουσία σχεδόν σε όλες τις ηπείρους – στην Ουκρανία, τη Συρία, την υποσαχάρια Αφρική, τη Σερβία ή τη Βενεζουέλα· είναι το τεράστιο δίκτυο επιχειρήσεων – τα μίντια πάνω απ’ όλα, το τεράστιο εργοστάσιο τρολ, αλλά και τα εστιατόρια και οι υπηρεσίες catering· μαζί με όλα αυτά, είναι η εκμετάλλευση φυσικών πόρων και τα διάφορα άλλα ανταλλάγματα που λαμβάνει ο όμιλος Wagner, προκειμένου να βοηθά καθεστώτα να αντιμετωπίσουν οποιονδήποτε κίνδυνο θεωρούν ότι διέρχονται.
Φαίνεται ότι ο ίδιος ο Βλαντιμίρ Πούτιν, θέλει να αποδείξει ότι όποιος τολμήσει να αντιπαρατεθεί θα περάσει καθ’ οιονδήποτε τρόπο στην ανυπαρξία.
Από τις πρώτες ενδείξεις φαίνεται ότι ο ίδιος ο Βλαντιμίρ Πούτιν, θέλει να αποδείξει, σε ένα καθεστώς που μοιάζει να χάνει την παντοδυναμία του, ότι όποιος τολμήσει να αντιπαρατεθεί θα περάσει καθ’ οιονδήποτε τρόπο στην ανυπαρξία.
Οταν, μάλιστα, πρόκειται για το «μακρύ χέρι» του Κρεμλίνου, που επί χρόνια, τουλάχιστον από το 2014 με τα γεγονότα της Κριμαίας κι εντεύθεν, προσφέρει κρυφίως υπηρεσίες, στις οποίες η Μόσχα προσπαθεί να κρατήσει χαμηλό προφίλ, τα πράγματα περιπλέκονται έτι περαιτέρω.
Το όνομα του πιθανού διαδόχου
Ο Αντρέι Τρόσεφ, ανώτερος διοικητής της Wagner, γνωστός με το διακριτικό του «Σεντόι», σε δεξίωση για τον εορτασμό της Ημέρας των Ηρώων της Πατρίδας στο Κρεμλίνο, στις 9 Δεκεμβρίου 2016. (©Kremlin.ru/Handout via Reuters)
Ηδη από την ανταρσία Πριγκόζιν της 24ης του περασμένου Ιουνίου, ο Βλαντιμίρ Πούτιν, όπως γράφουν διεθνή δημοσιεύματα, είχε αναφέρει το όνομα του Αντρέι Τρόσεφ ως εκείνο του διαδόχου του Γεβγκένι Πριγκόζιν, που τότε είχε καταφέρει «πισώπλατη μαχαιριά στη Ρωσία». Τότε, ο Ρώσος πρόεδρος, όπως γράφεται, δεν ήθελε να έρθει σε ευθεία αντιπαράθεση με τον επικεφαλής της Wagner, «κρατικοποιώντας» τη μισθοφορική ομάδα και τον όμιλο επιχειρήσεων, οπότε αποφάσισε να προτείνει μία μεταβατική ηγεσία, αναφέροντας το όνομα του Αντρέι Τρόσεφ – κυρίως για να κερδίσει χρόνο, όπως έχει γράψει το Associated Press, ώσπου να βρεθεί μία κοινώς αποδεκτή ηγεσία για τον πολύπειρο στρατό του Πριγκόζιν που κατέστη ανά τα χρόνια αναγκαίος για τη Μόσχα.
Οπως, εξάλλου, αναφέρει η Τατιάνα Στανοβάγια στο Carnegie Endowment for International Peace, ο Πούτιν χρειαζόταν ακόμη τότε τον ηγέτη της Wagner για να διασφαλίσει ότι θα υπάρξει μια ομαλή μετάβαση για τον Αντρέι Τρόσεφ, ότι η ομάδα θα παρέδιδε τον βαρύ εξοπλισμό του στο υπουργείο Αμυνας και ότι ο στρατός των μισθοφόρων θα μετεγκαθίστατο στη Λευκορωσία χωρίς κανένα επεισόδιο.
Μάλιστα, σε μια απολύτως σπάνια κίνηση, στην κατ’ ιδίαν φημολογούμενη συνάντηση Πούτιν-Πριγκόζιν μετά την ανταρσία, όπου –όπως λέγεται– είχαν ανάψει τα αίματα, όταν ο Ρώσος πρόεδρος ανέφερε το όνομα του Τρόσεφ, ο αρχηγός των μισθοφόρων και η ηγετική ομάδα της δήλωσαν ότι οι μαχητές δεν υπήρχε περίπτωση να δεχθούν ως διάδοχο το προτεινόμενο πρόσωπο.
Ο Αντρέι Τρόσεφ –γεννημένος το 1953 στο σοβιετικό Λένινγκραντ– είναι απόστρατος παρασημοφορημένος για τις υπηρεσίες του στο Αφγανιστάν συνταγματάρχης και ιδρυτικό μέλος και εκτελεστικός διευθυντής του ομίλου Wagner, σύμφωνα με τα έγγραφα των κυρώσεων που δημοσιεύθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ενωση και τη Γαλλία και που επικαλείται ρεπορτάζ του CNN. «Ο Αντρέι Τρόσεφ εμπλέκεται άμεσα στις στρατιωτικές επιχειρήσεις του ομίλου Wagner στη Συρία. Ως εκ τούτου, είναι καθοριστική η συμβολή του στην πολεμική προσπάθεια του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Ασαντ και, έτσι, υποστηρίζει το συριακό καθεστώς και επωφελείται από αυτό».
Ωστόσο, όπως λέει στο ρωσικό ανεξάρτητο Meduza ο Ντένις Κορότκοφ, που ερευνά επί μακρόν τις δραστηριότητες των μισθοφόρων του Γεβγκένι Πριγκόζιν, «νομίζω ότι υπάρχουν αρκετά πρόσωπα που θέλουν να υφαρπάξουν τη διαχείριση της Wagner. Σε κάθε περίπτωση, δεν θα είναι ο Αντρέι Τρόσεφ, που μπορεί μεν να χρησιμεύσει ως βιτρίνα, αλλά το κύριο στοιχείο σε κάθε επιχείρηση είναι ένας επικεφαλής που θα διαχειριστεί τα πάντα, συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών, οργανωτικών και πολιτικών ζητημάτων. Το ποιος θα είναι παραμένει άγνωστο. Σε κάθε περίπτωση, πιστεύω ότι δεν θα μπορέσει να διατηρηθεί αυτή η δομή. Εξάλλου, ανεξάρτητα από το αν θα γίνει προσπάθεια να διατηρηθεί στη σημερινή του μορφή, είτε η διαχείριση και η χρηματοδότηση θα αλλάξουν άρδην είτε η ομάδα θα διασπαστεί στο άμεσο μέλλον».
Στα περί διάσπασης φαίνεται ότι συνηγορεί και ο Αλεξάντρ Μποροντάι, μέλος του ρωσικού Κοινοβουλίου που υπηρέτησε ως αντιπρόσωπος της Μόσχας στο Ντονέτσκ της Ουκρανίας το 2014, μιλώντας στους New York Times: «Οσο για το μέλλον της Wagner, δεν ξέρω. Ωστόσο, πιθανώς δεν θα υπάρξει».
Οι πιστοί οπαδοί και συνεργάτες
Υποστηρικτές και μαχητές συγκεντρώνονται σε αυτοσχέδιο μνημείο κοντά στα κεντρικά γραφείς της Wagner στην Αγία Πετρούπολη, στις 24 Αυγούστου 2023. (©Reuters/Anastasia Barashkova)
Στο ίδιο ρεπορτάζ, η νεοϋορκέζικη εφημερίδα σημειώνει ότι το λεγόμενο «συμβούλιο διοικητών», που επιβλέπει τα επιχειρησιακά ζητήματα καθημερινά, δεν έχει εμφανιστεί δημόσια ή δεν έχει εκδώσει δήλωση μετά τη συντριβή, παρά τις επανειλημμένες υποσχέσεις για επερχόμενη ανακοίνωση στα κανάλια στο Telegram που συνδέονται με τη Wagner. «Δεν είναι σαφές εάν αυτοί οι διοικητές θα είχαν το ρωσικό πολιτικό κεφάλαιο για να πρωτοστατήσουν στη μεγαλύτερη επιχείρηση Wagner, καθώς άλλες ελίτ πιθανότατα αρχίζουν να κυκλώνουν τα πιο προσοδοφόρα περιουσιακά στοιχεία του Γεβγκένι Πριγκόζιν», όπως γράφεται.
Πάντως, ο Ρώσος αναλυτής και ανεξάρτητος δημοσιογράφος Ντμίτρι Κολέζεφ, ο οποίος διέφυγε από τη Ρωσία μετά την εισβολή στην Ουκρανία, αναφέρει στην Washington Post ότι η πρόκληση του Κρεμλίνου είναι η διαχείριση του θυμού των υποστηρικτών του Πριγκόζιν και της Wagner. «Υπάρχει ένα ευρύτερο κοινό στρατιωτικών ακτιβιστών, υποστηρικτών και βετεράνων της Wagner, μεταξύ των οποίων υπάρχει λατρεία στο πρόσωπο του Πριγκόζιν. Ο Πούτιν πρέπει να εμποδίσει αυτούς τους ανθρώπους να γίνουν αντίπαλοί του και να τους αποτρέψει από πιθανές ριζοσπαστικές ενέργειες, αποτίοντας φόρο τιμής στον Πριγκόζιν και προσφέροντας εναλλακτική εκδοχή του θανάτου του».
Οι πιστοί υποστηρικτές του Πριγκόζιν και της ομάδας του, μάλιστα, διαφωνούν κάθετα στο ενδεχόμενο διάσπασης της ομάδας – αποκαλύπτοντας εμμέσως ότι το τέλος της Wagner δεν θα γραφεί εύκολα. «Γνωρίζοντας την εσωτερική δομή της Wagner, μπορεί κανείς να αντιληφθεί ένα πράγμα: η απώλεια ενός, δύο ή τριών ανθρώπων δεν θα επηρεάσει την αποτελεσματικότητα αυτού του σχηματισμού με κανέναν τρόπο», είπε στους New York Times εθελοντής της Wagner, που έσπευσε να αποτίσει φόρο τιμής στα νεκρά μέλη της ομάδας, πέριξ της Κόκκινης Πλατείας της Μόσχας.
Παράλληλα, η ακροδεξιά ρωσική παραστρατιωτική ομάδα Rusich, η οποία επίσης πολεμά στην Ουκρανία, ανακοίνωσε την περασμένη Παρασκευή ότι αποσύρει τους μαχητές της από τον πόλεμο της Ουκρανίας, αφού ένα εξέχον μέλος, ο Γιαν Πετρόφσκι, συνελήφθη στη Φινλανδία, όπου ενδέχεται να εκδοθεί στην Ουκρανία, με την κατηγορία της συμμετοχής σε τρομοκρατική ομάδα. Η Rusich ισχυρίστηκε ότι οι Ρώσοι αξιωματούχοι είχαν κάνει λίγα για να βοηθήσουν τον Πετρόφσκι. «Αν μια χώρα δεν μπορεί να προστατεύσει τους πολίτες της, τότε γιατί οι πολίτες να προστατεύουν τη χώρα;» δημοσίευσε η ομάδα στο Telegram, όπως γράφει η Washington Post.
Τα… πρότζεκτ στην Αφρική
Ο Γεβγκένι Πριγκόζιν σε έρημη περιοχή σε άγνωστη τοποθεσία, που ο ίδιος ανέφερε ότι βρίσκεται στην Αφρική, στις 21 Αυγούστου 2023. (Courtesy PMC Wagner via Telegram via Reuters/File Photo)
Η Wagner, όπως έχουμε αναφέρει στο παρελθόν, έχει παρουσία με επιχειρήσεις στο Μάλι από το 2021, όπου έχει συνδεθεί με σφαγές ανθρώπων· πολυεπίπεδη παρουσία στην Μπουρκίνα Φάσο και στο Σουδάν· είχε ιδρύσει ρωσικό πολιτιστικό κέντρο στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, με επικεφαλής τον άλλοτε συνεργάτη της φάρμας τρολ και εταιρείας χειραγώγησης του Πριγκόζιν, Internet Research Centre, με έδρα την Αγία Πετρούπολη, που κατηγορείται για τη ρωσική παρέμβαση στις αμερικανικές εκλογές του 2016 και για το γεγονός ότι ο Πριγκόζιν και οι εταιρείες που συνδέονται μαζί του ήταν πίσω από ένα δίκτυο προφίλ υπέρ του Ντόναλντ Τραμπ στο Facebook και στο Twitter, όπως έχει γράψει ο Guardian.
Ο Ντένις Κορότκοφ, ο ειδικός επί της Wagner που μίλησε στο Meduza, αναφέρει ότι μπορεί μεν η ομάδα να είχε παρουσία στο Σουδάν, στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, τη Λιβύη, το Μάλι, τη Μοζαμβίκη, ωστόσο πρόκειται για απολύτως διαφορετικά πρότζεκτ, τα οποία ενώνονταν υπό τις φτερούγες του Γεβγκένι Πριγκόζιν. «Επομένως, οι νέες συμβάσεις δεν θα λειτουργήσουν – φοβάμαι ότι οι διαδικασίες εκεί είναι κάπως πιο περίπλοκες. Σε κάθε περίπτωση όμως, δεν νομίζω ότι θα παραμείνουν όλα ως έχουν και ότι θα αλλάξει μόνον το πρόσωπο του αρχηγού. Χρηματοδότηση, logistics, ελευθερία λήψης αποφάσεων, η ιεραρχία θα αλλάξουν – όλα θα αλλάξουν εντελώς. Και μετά, όπως είπα, η ομάδα θα υφαρπαγεί και θα καταρρεύσει».
Ακόμη και μετά την ανταρσία, ο Γεβγκένι Πριγκόζιν, λένε οι New York Times, ο οποίος χειριζόταν την επιχειρηματική πλευρά του ομίλου, μετέβαινε σε χώρες της Αφρικής προσπαθώντας να καθησυχάσει τους πελάτες του και να συνεχίσει τις δραστηριότητές του. Τα ενδιαφέροντά του αφορούσαν το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο, τα πολύτιμα μέταλλα και τα πετρώματα, όπως ανέφερε ο Βλαντιμίρ Πούτιν την περασμένη εβδομάδα. Τα ταξίδια αυτά έγιναν εν μέσω αναφορών ότι το ρωσικό υπουργείο Αμυνας προσπαθούσε να ασκήσει άμεσο έλεγχο σε ορισμένες από τις επιχειρήσεις του στο εξωτερικό.
«Ενα από τα σημαντικά στοιχεία που έδειξε η ανταρσία τον Ιούνιο ήταν το πρόβλημα για τον Πούτιν να επιτρέψει σε μια εταιρεία, και ιδιαίτερα σε ένα πρόσωπο, να κατέχει το μονοπώλιο της εξουσίας και της τεχνογνωσίας σε όλες αυτές τις διαφορετικές λειτουργίες», σημείωσε στους New York Times η Κατρίνα Ντόξι, συνεργάτις στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών. Στο μέλλον, ανέφερε η ίδια, θα μπορούσαν να υπάρξουν «πολλοί διαφορετικοί παράγοντες που θα εκπληρώνουν τέτοιους ρόλους, παρά μονοπώλιο στην εξουσία».
«Οσοι βρίσκονται στην Αφρική θα αδρανήσουν για κάποιο διάστημα. Περαιτέρω, αν ληφθεί απόφαση να τους περάσουν με κάποιον τρόπο υπό τις διαταγές του ρωσικού κράτους, θα σκορπιστούν ή θα σκοτωθούν σταδιακά εκεί. Και αν δεν συνεχίσουν τα πρότζεκτ στην Αφρική, τότε θα απομακρυνθούν. Αν και τα προβλήματα με τα logistics είναι αρκετά υπαρκτά. Ο κύριος οργανωτής των logistics και των οικονομικών διαδικασιών, Βαλέρι Τσεκάλοφ, πέθανε επίσης», όπως είπε στο Meduza ο Ντένις Κορότκοφ.
Παρά ταύτα, ο Αλεξ Βάινς του Chatham House, think tank που ειδικεύεται στις διεθνείς σχέσεις, αναφέρει στο BBC ότι «για εκείνες τις στρατιωτικές κυβερνήσεις στην περιοχή –στο Μάλι, στην Μπουρκίνα Φάσο και τώρα στον Νίγηρα– οι Ρώσοι πράκτορες μπορεί να είναι μια ελκυστική εναλλακτική λύση. Η Wagner, εάν επιβιώσει, ή άλλες αναδυόμενες ρωσικές ομάδες μισθοφόρων, θα βρίσκουν όλο και περισσότερο την αγορά περιορισμένη στα πραξικοπηματικά καθεστώτα που τα χρησιμοποιούν ως έσχατη λύση για την ασφάλεια. Το Κρεμλίνο, το οποίο δεν θα εγκαταλείψει την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία και το Μάλι, είναι πιθανό να αποπειραθεί να αναλάβει τις επιχειρήσεις, αλλά η ικανότητά του να αποκτήσει στα σοβαρά νέους πελάτες, όπως είχε οραματιστεί ο Πριγκόζιν, θα είναι δύσκολη».
Το μέλλον της μιντιακής αυτοκρατορίας
Τα κεντρικά γραφεία του ομίλου Wagner στην Αγία Πετρούπολη. (©AP Photo/Dmitri Lovetsky)
Μετά την ανταρσία του περασμένου Ιουνίου, ο Γεβγκένι Πριγκόζιν αναγκάστηκε να αναστείλει τις εργασίες του μιντιακού επιχειρηματικού ομίλου, ονόματι Patriot, και να χρησιμοποιεί μόνο το Telegram για να επικοινωνεί με το κοινό του. Στον όμιλο αυτό, πάντως, περιλαμβάνονταν εθνικές διαδικτυακές εκδόσεις όπως οι RIA FAN, Politika Segodnya (πολιτική), Ekonomika Segodnya (οικονομική) και Narodnye Novosti (κοινωνικό ρεπορτάζ), εκατοντάδες τοπικοί ιστότοποι και ένα δίκτυο καναλιών στο Telegram, όπως γράφει στο Carnegie Endowment for International Peace ο Νικολάι Τσικίσεφ, ειδικός στα μίντια και την προπαγάνδα.
Ο ίδιος αναφέρει, μάλιστα, ότι, σύμφωνα με τον επικεφαλής του RIA FAN, Γεβγκένι Ζουμπάριοφ, περίπου 300 εκατ. χρήστες επισκέπτονταν ημερησίως τουλάχιστον ένα από τα διαδικτυακά σάιτ του Patriot. «Εάν αυτό αληθεύει, κάτι που είναι εξαιρετικά απίθανο, σημαίνει ότι τα μέσα ενημέρωσης του Πριγκόζιν είχαν μεγαλύτερο κοινό από τα κρατικά μέσα ενημέρωσης της Ρωσίας».
Βέβαια, μέσα σε αυτή την αυτοκρατορία εντάσσεται και το εργοστάσιο τρολ, Internet Research Centre, με έδρα την Αγία Πετρούπολη, που όχι μόνον επενέβη, όπως φέρεται, στις αμερικανικές εκλογές υπέρ του Ντόναλντ Τραμπ, αλλά υποστήριζε θερμά και όσους Ευρωπαίους πολιτικούς παρέμεναν πιστοί στον Βλαντιμίρ Πούτιν.
Εντούτοις, «ήταν σαφές εδώ και αρκετό καιρό ότι η αυτοκρατορία των μέσων ενημέρωσης του Πριγκόζιν δεν ήταν τόσο ισχυρή όσο διεκήρυττε ο ίδιος. Τα όριά του φάνηκαν με μεγάλη σαφήνεια στην πολύχρονη εκστρατεία της Wagner για την απαξίωση και την ανατροπή του κυβερνήτη της Αγίας Πετρούπολης, Αλεξάντερ Μπεγλόφ. Ενα άλλο παράδειγμα της αποτυχημένης τακτικής του Πριγκόζιν ήταν το κοινωνικό δίκτυο YaRus, το οποίο έκλεισε τον Ιούνιο. Το YaRus, που δημιουργήθηκε το 2020, υποτίθεται ότι ήταν ένα ρωσικό υποκατάστατο των δυτικών ιστοτόπων κοινωνικής δικτύωσης, πολλά από τα οποία έχουν αποκλειστεί τα τελευταία χρόνια. Οι Ρώσοι, όμως, δεν ενδιαφέρθηκαν», όπως γράφει ο Νικολάι Τσικίσεφ.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν, αναφέρει το ίδιο δημοσίευμα, παραδέχθηκε ότι, σε έναν χρόνο, το κράτος είχε συνάψει συμβόλαια αξίας 276 δισ. ρουβλίων με τη Wagner και άλλες εταιρίες του Πριγκόζιν. Ο τηλεοπτικός παρουσιαστής Ντμίτρι Κισέλιοφ, μία από τις «φωνές» του Κρεμλίνου μαζί με τον Βλαντιμίρ Σολόβιοφ, υπολόγισε ότι το κράτος ξόδεψε περισσότερα από 1,7 τρισ. ρούβλια από κονδύλια του προϋπολογισμού για πρότζεκτ σχετιζόμενα με τον Γεγβκένι Πριγκόζιν.
Πληροφορίες θέλουν να είχε κάποτε βρεθεί αγοραστής για την Patriot – ένας μιντιακός σύμμαχος του Βλαντιμίρ Πούτιν, ονόματι Γιούρι Κοβάλτσουκ. Ωστόσο, ό,τι συνδέεται πλέον με τον Πριγκόζιν και τη Wagner αποτελεί λόγο αποφυγής.
«Τι θα γίνει τώρα με τον όμιλο Patriot; Δεν μπορεί να μεταφερθεί στη γειτονική Λευκορωσία, όπως η Wagner. Και δεν χρειάζεται πραγματικά στα μεγάλα δίκτυα προπαγάνδας της Ρωσίας, τα οποία θα ήταν πολύ πιο εύκολο να προσλάβουν προσωπικό που απολύθηκε από την Patriot παρά να αναλάβουν την ίδια την εταιρεία. Η πτώση του Πριγκόζιν σημαίνει ότι ο μιντιακός του όμιλος έχει στερηθεί τον πιο σημαντικό αναγνώστη του», καταλήγει ο Νικολάι Τσικίσεφ του Carnegie Endowment for International Peace.
«Είστε οι πιστοί μου στρατιώτες»
©AP Photo/Alexander Zemlianichenko
Σε κάθε περίπτωση, παρά ταύτα, οι δυτικές κυβερνήσεις θα πρέπει να προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν το γεγονός ότι ο Πούτιν και οι στρατηγοί του, κατακλυσμένοι από τον πόλεμο στην Ουκρανία, μπορεί να μην είναι σε θέση, όπως σχολιάζει ο Ντίνο Μαχτανί στον Guardian, να πετύχουν αυτό που μπόρεσε να κάνει η Wagner ως ελεύθερη ιδιωτική στρατιωτική εταιρεία· «αλλά δεν έχουν την πολυτέλεια να εφησυχάζουν».
Και ίσως δεν έχουν την πολυτέλεια αυτή, διότι ορισμένοι εκ των μαχητών της Wagner, όπως ο «Prapor» που μίλησε στους New York Times, έχουν δηλώσει ότι «έχουμε ένα συμβόλαιο – και αυτό είναι με την πατρίδα». Αλλωστε, ο Βλαντιμίρ Πούτιν τούς έχει διαμηνύσει: «Είστε οι πιο σημαντικοί για μένα. Σκεφτήκατε ότι θα άφηνα αυτόν τον τύπο να σας διαλύσει. Οχι. Είμαι ο αρχιστράτηγος και εσείς είστε οι πιστοί μου στρατιώτες».
https://www.kathimerini.com.cy