75 χρόνια μιας μοναδικής σχέσης – Σημείο αναφοράς η διασύνδεση της Πάφου με τον Έλληνα ποιητή, Κωστή Παλαμά
Συμπληρώνονται φέτος 75 χρόνια μιας ασυνήθιστης και μοναδικής στον ελληνικό χώρο διασύνδεσης μιας πόλης και ενός διάσημου Έλληνα του πνεύματος, η οποία αποτελεί αντικείμενο προσοχής πνευματικών ανθρώπων και οργανισμών ανά τον ελληνικό κόσμο:
Η σχέση της πόλης της Πάφου με τον εθνικό ποιητή, Κωστή Παλαμά και η καθιερωμένη κάθε Μάιο «Παλαμική Γιορτή». Μια διασύνδεση που είναι σημείο αναφοράς πλέον και αντικείμενο μελέτης.
Οι μαγιάτικοι εορτασμοί κάθε χρόνου για τον μεγάλο Έλληνα λόγιο στην Πάφο, αποτελεί μοναδική περίπτωση στα χρονικά στον ελληνικό χώρο: Μια πόλη τιμά για δεκαετίες ανελλιπώς, εξαιρουμένης της διετίας της πανδημίας, τη μνήμη και το έργο ενός πνευματικού ανθρώπου, χωρίς επί της ουσίας αυτός να είχε την παραμικρή σχέση με την πόλη, όπως συνήθως συμβαίνει. Η Πάφος, ωστόσο, έχει καταγραφεί ως μοναδικό πανελληνίως παράδειγμα πόλης που είναι πια άρρηκτα συνδεδεμένη με τον Κωστή Παλαμά. Η σχέση αυτή κλείνει φέτος τα 75 της χρόνια και η ιστορία της έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Πώς τελικά άρχισε η σύνδεση αυτή της κυπριακής πόλης, με ένα πνευματικό γίγαντα όπως ο Παλαμάς, που, ωστόσο, δεν καταγόταν από την Πάφο, ούτε και είχε πρακτική σχέση μαζί της ή με την Κύπρο γενικότερα; Ο πρόεδρος του Φυσιολατρικού Πνευματικού Ομίλου Πάφου, Ανδρέας Σωτηριάδης, εξήγησε στον «Φ» την ενδιαφέρουσα ιστορία, που έχει τις ρίζες της στην παραδοσιακή πνευματική και πολιτιστική πρωτοπορία της Πάφου στον κυπριακό χώρο.
Ο Κωστής Παλαμάς, χάρη στην πρωτοβoυλία δύο άξιων πνευματικών παιδιών της Πάφoυ, του δικηγόρου και ιστοριοδίφη, Λοΐζου Φιλίππου, και του αείμνηστου δημάρχου και ποιητή, Χριστόδουλου Γαλατόπουλου, συvδέθηκε άρρηκτα με τηv πόλη και άφησε τη σφραγίδα τoυ στην καλλιτεχνική και εθνική ζωή της, επισημαίνει. Το 1949, επί δημαρχίας του αείμνηστου βουλευτή, δημάρχου και ποιητή, Χριστόδουλου Γαλατόπουλου, καθιερώθηκε η «Παλαμική Εβδομάδα».
Σκοπός της «Παλαμικής Εβδομάδας», όπως ο ίδιος ο Χριστόδουλος Γαλατόπουλος έγραψε στη «Νέα Πoλιτική Επιθεώρηση», την εφημερίδα πoυ εξέδιδε o ίδιoς στην Πάφo, στις 22 Iανoυαρίoυ 1949, ήταν «για vα τιμηθεί η επέτειoς τoυ μεγάλoυ Έλληvoς Εθvικoύ Πoιητoύ μας, Κωστή Παλαμά, ως εκπλήρωσις oφειλoμέvης τιμής τoυ Ελληvικoύ Δήμoυ της πόλης πρoς τoν Μεγάλo Έλληvα».
Οι εκδηλώσεις άρχισαν την Κυριακή 20 Φεβρουαρίου 1949 και τέλειωσαν στις 27 του ίδιου μήνα. Το πρόγραμμα κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, περιλάμβανε ομιλίες, απαγγελίες, χορωδιακές εκτελέσεις καθώς και προκήρυξη Παλαμικού διαγωνίσματος, στο οποίο θα έπαιρναν μέρος οι τελειόφοιτοι των εκπαιδευτηρίων της πόλης. Την πρώτη ημέρα, τονίζει ο κ. Σωτηριάδης, έγιναν τα εγκαίνια για τη μετονομασία της Πλατείας Ομόνοιας σε Πλατεία Κωστή Παλαμά, με την αποκάλυψη των μαρμάρινων εντειχισμένων πλακών με στίχους από το Παλαμικό ποίημα «Κύπρος».
Ακολούθησε η «Παλαμική Γιορτή» στο Γυμνάσιο, αναφέρει, όπου μαθητές του Γυμνασίου απάγγειλαν ποιήματα και τραγούδησε η χορωδία του σχολείου. Στις 24 Φεβρουαρίου 1949, οργανώθηκε από τον δήμο στις αίθουσες της Δημοτικής Βιβλιοθήκης, φιλολογική εσπερίδα στη μνήμη του ποιητή. Την τελευταία ημέρα της «Παλαμικής Εβδομάδας», έγινε το θρησκευτικό μνημόσυνο, προϊσταμένου του αείμνηστου μητροπολίτη Πάφου, Κλεόπα, στον καθεδρικό ναό του Αγίου Θεοδώρου.
Η πρώτη εκείνη τιμητική εκδήλωση της Πάφου για τον Κωστή Παλαμά, η οποία έμελλε να είναι η απαρχή μιας μοναδικής σχέσης στον ελλαδικό χώρο, παρατήρησε ο Ανδρέας Σωτηριάδης, ολοκληρώθηκε το βράδυ της ίδιας ημέρας με παλλαϊκή συγκέντρωση στο κινηματοθέατρο «Αττικόν», όπου ο Γυμνασιάρχης Παύλος Παυλίδης έκανε εισαγωγική ομιλία και τραγουδήθηκαν Παλαμικά τραγούδια και απαγγέλθηκαν ποιήματα του Κωστή Παλαμά.
Από τις σημαντικότερες πνευματικές δράσεις
Επτά δεκαετίες από τότε, η Πάφος είναι συνεπής στο ετήσιο ραντεβού της με τον μεγάλο λόγιο, εξαιρουμένης της περιόδου αυτής των έκτακτων συνθηκών που επέβαλε ηπανδημία.
Ωστόσο, αναφέρει ο κ. Σωτηριάδης, η «Παλαμική Γιορτή» αποτελεί πια μια από τις σημαντικότερες θεσμοθετημένες πνευματικές δράσεις της πόλης, με την εμβέλεια της να έχει πλέον βγει και εκτός των ορίων της Κύπρου. Άνθρωποι των τεχνών, του πνεύματος και ακαδημαϊκοί από την Ελλάδα παρίστανται στις εκδηλώσεις αυτές, μιλώντας για το έργο του Παλαμά, αλλά και για τη μοναδικότητα της διασύνδεσης που έχει δημιουργήσει η Πάφος με τον ποιητή.
