Τέρμα στις ελλείψεις: Λίστα με 200 φάρμακα κρίσιμα για τη ζωή των πολιτών
Λίστα με φάρμακα και εμβόλια πρώτης γραμμής τα οποία θεωρούνται απαραίτητα για την δημόσια υγεία και την ανθρώπινη ζωή ετοίμασε η Ευρωπαϊκή Ένωση και στη βάση σχετικών αποφάσεων προωθούνται ενέργειες με στόχο να τερματιστεί το φαινόμενο των ελλείψεων που τα τελευταία χρόνια παρατηρείται συχνά μεταξύ των κρατών μελών και ταυτόχρονα να διασφαλιστεί ότι όλα τα κράτη, ανεξαρτήτως μεγέθους και πληθυσμού, θα έχουν πάντα στη διάθεση τους τα απαραίτητα, για τις ανάγκες τους αποθέματα.
Για τον καταρτισμό της πρώτης λίστας «κρίσιμων φαρμάκων» ελέγχθηκαν συνολικά 600 διαφορετικές φαρμακευτικές ουσίες και από τον έλεγχο που διενεργήθηκε, προέκυψαν 200 διαφορετικά σκευάσματα τα οποία κρίθηκαν ως φάρμακα προτεραιότητας ενώ η λίστα αυτή θα ανανεώνεται κάθε χρόνο, ανάλογα με τις ανάγκες που θα προκύπτουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Στο πλαίσιο των σχετικών αποφάσεων και η συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών, ώστε όταν ένα κράτος αντιμετωπίζει έλλειψη σε κάποιο φαρμακευτικό σκεύασμα να μπορεί να απευθύνεται σε κάποιο άλλο κράτος, που έχει αποθέματα, για να το εξασφαλίζει.
Η «Συμμαχία για τα κρίσιμα φάρμακα στη ΕΕ», στην οποία η Κύπρος συμμετέχει, τροχοδρομεί διάφορες δράσης, η εφαρμογή των οποίων θα ευεργετήσει σημαντικά κράτη με πληθυσμό μικρότερο των 2 εκατομμυρίων, όπως η Κύπρος, τα οποία αντιμετωπίζουν συχνά προβλήματα τόσο με την επάρκεια αποθεμάτων, αφού η μικρή τους αγορά κρίνεται ασύμφορη από τους κατασκευαστές, όσο και με το ύψος των τιμών στις οποίες οι κατασκευαστές τους διαθέτουν τα προϊόντα τους.
Οι ελλείψεις που παρατηρούνται, κυρίως στη μετά πανδημίας εποχή, σε αρκετά κράτη της ΕΕ οφείλονται σε μεγάλο βαθμό και στο γεγονός ότι η ευρωπαϊκή βιομηχανία φαρμάκων στηριζόταν για δεκαετίες σε πρώτες ύλες οι οποίεςκατασκευάζονται σε τρίτες χώρες.
Με τις διεθνείς εξελίξεις των τελευταίων ετών και τις αποφάσεις που λαμβάνονται σε πολιτικό επίπεδο, η εξασφάλιση πρώτων υλών έχει καταστεί δύσκολη με αποτέλεσμα η παραγωγή φαρμάκων σε ευρωπαϊκό έδαφος να είναι σχετικά μειωμένη γεγονός που οδηγεί συχνά πλέον σε σοβαρές ελλείψεις.
Υπενθυμίζεται ότι τον χειμώνα του 2023 είχαν παρατηρηθεί ελλείψεις ακόμα και σε απλά αντιβιοτικά ή άλλα σκευάσματα ευρείας χρήσης, ακριβώς εξαιτίας των μειωμένων αποθεμάτων σε πρώτες ύλες που παρατηρήθηκε στην Ε.Ε.
Η «Συμμαχία», όπως εξήγησε στον «Φ» η διευθύντρια φαρμακευτικών υπηρεσιών Έλενα Παναγιωτοπούλου, «είναι ένας συμβουλευτικός μηχανισμός που φέρνει σε επαφή όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς με διαφάνεια και μεθοδικότητα και στόχο έχει τον εντοπισμό των προτεραιοτήτων για δράση, την εξεύρεση πιθανών λύσεων σε θέματα πολιτικής καθώς επίσης και στη διαχείριση ελλείψεων των φαρμάκων αυτών».
Ταυτόχρονα, οι διαδικασίες που προωθούνται «θα συμβάλουν και στην εξεύρεση λύσεων σχετικά με θέματα παρασκευής, σύναψης συμβάσεων ή χρηματοδότησης και η προσπάθεια αυτή θα βασίζεται σε διάφορα μέτρα πολιτικής όπως για παράδειγμα η ενίσχυση της ικανότητας της ΕΕ να παράγει και να καινοτομεί στην παραγωγή φαρμάκων με συντονισμένο τρόπο, να αναπτύσσει μηχανισμό για τη δημιουργία αποθεμάτων φαρμάκων στην ευρωπαϊκή επικράτεια και να συμβάλλει στην προώθηση και την ευθυγράμμιση της ενωσιακής και της εθνικής χρηματοδότησης για την εφαρμογή λύσεων σε ζητήματα ελλείψεων φαρμάκων».
Σε ό,τι αφορά την λίστα κρίσιμων φαρμάκων, η κ. Παναγιωτοπούλου ανέφερε ότι πρόκειται για φάρμακα των οποίων η ανυπαρξία αποθεμάτων οδηγεί σε διακοπή της θεραπείας «που με τη σειρά της προκαλεί σοβαρή βλάβη στους ασθενείς, πόνο ή ακόμα θέτει και σε κίνδυνο την ζωή». Με αυτά τα δεδομένα και η «συμμαχία» «θα δώσει προτεραιότητα στα φάρμακα αυτά για δράσεις σε ολόκληρη την ΕΕ με στόχο την ενίσχυση της αλυσίδας εφοδιασμού και την ελαχιστοποίηση του κινδύνου διακοπής των θεραπειών που λαμβάνουν ασθενείς/ευρωπαίοι πολίτες».
Ως μικρό κράτος, είπε καταλήγοντας η διευθύντρια φαρμακευτικών υπηρεσιών, «βιώνουμε πολύ συχνά ελλείψεις οι οποίες σχετίζονται, σε κάποιο βαθμό με το μέγεθος της αγοράς μας. Ο μηχανισμός της αλληλεγγύης που ήδη εφαρμόζεται σε πιλοτική βάση σίγουρα ωφελεί την Κύπρο και κυρίως τον κύπριο ασθενή. Επιπλέον, να θυμίσουμε τον ευρωπαϊκό κανονισμό «ΗΤΑ» από το έτος 2025 ο οποίος θα παρέχει στην Κύπρο τη δυνατότητα της κοινής κλινικής αξιολόγησης, κάτι το οποίο θα βοηθήσει στην πρόσβαση των κυπρίων ασθενών σε καινοτόμες θεραπείας και παράλληλα στην παροχή αποτελεσματικών φαρμάκων καθώς θα λαμβάνει έτοιμες αξιολογήσεις που θα διενεργούνται σε συνεργασία με τα άλλα κράτη μέλη».
