Σύμβαση €120.000 για επιμελητές ανήλικων παραβατών – Θα συνεργάζονται με την Αστυνομία
Από την Παρασκευή ανέλαβαν τα καθήκοντα τους οι οκτώ επιμελητές ανηλίκων, οι οποίοι στη βάση σύμβασης με το κράτος, θα χειρίζονται περιστατικά με παιδιά που προβαίνουν σε αδικήματα του κοινού ποινικού κώδικα.
Οι εν λόγω ειδικοί θα καλύπτουν όλη την Κύπρο, θα συνεργάζονται στενά με την Αστυνομία και θα είναι σε ετοιμότητα να επιληφθούν οποιουδήποτε περιστατικού σημειωθεί και εμπίπτει στις πρόνοιες της νομοθεσίας που ψηφίστηκε τον Απρίλιο του 2021 για εγκαθίδρυση ποινικής δικαιοσύνης φιλικής προς τα παιδιά (Ο περί Παιδιών σε Σύγκρουση με το Νόμο Νόμος του 2021).
Η Codeca
Η σύμβαση έχει συναφθεί μεταξύ του υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξης (αναθέτουσα Αρχή) και της Codeca Ltd. Πρόκειται για την εταιρική οντότητα του μη κερδοσκοπικού οργανισμού «Center for Social Cohesion, Development and Care» που ιδρύθηκε στην Κύπρο από δυο ακαδημαϊκούς το 2016 (δρ Στέφανος Σπανέας και Αγαμέμνονας Ζαχαριάδης). H Codeca διατηρεί ήδη αριθμό συμβάσεων με την Κυπριακή Δημοκρατία, με πιο γνωστές αυτές που αφορούν τις συμφωνίες διαχείρισης του Κέντρου Πρώτης Υποδοχής (ΚΕΠΥ) «Πουρνάρα», του Κέντρου Υποδοχής και Φιλοξενίας Αιτητών Διεθνούς Προστασίας (ΚΥΦΑΔΠ) Κοφίνου και του Κέντρου Φιλοξενίας «Λίμνες» στη Μενόγεια.
Προοπτική ανανέωσης
Σχετικός διαγωνισμός για τους επιμελητές ανηλίκων είχε προκηρυχθεί στην αρχή του τρέχοντος έτους, ωστόσο, υπήρξε ένας προσφοροδότης που –μάλιστα– δεν πληρούσε τα κριτήρια. Έτσι, ο διαγωνισμός ακυρώθηκε κι ακολούθησε αμέσως επαναπροκήρυξη, στις 13 Φεβρουαρίου. Υπέβαλαν ενδιαφέρον δυο οντότητες, με την Codeca Ltd να κερδίζει τη σύμβαση. Το συμβόλαιο προνοεί ότι οι εξειδικευμένες αυτές υπηρεσίες θα προσφέρονται έναντι €60.000 το πρώτο έτος, ενώ υπάρχει προοπτική ανανέωσης της συνεργασίας για ακόμη ένα έτος με το ίδιο ποσό (δικαίωμα προαίρεσης για ανανέωση της σύμβασης). Με άλλα λόγια, αν το πρώτο έτος κυλήσει χωρίς απρόοπτα για τις δυο πλευρές, τότε η σύμβαση θα ανανεωθεί και για τον επόμενο χρόνο με συνολικό κόστος ύψους €120.000 για τη διετία.
Μέχρι 800 περιστατικά
Η ανάδοχος εταιρεία είναι υποχρεωμένη με βάση τους όρους της συμφωνίαςνα χειριστεί μέχρι 800 υποθέσεις, ενώ είναι υπόχρεα να χειριστεί παράλληλα ή εντός εύλογου χρόνου όσες υποθέσεις πιθανόν να προκύψουν ταυτόχρονα.
Οι υπηρεσίες που θα παρέχουν οι επιμελητές και οι υποχρεώσεις τους καθορίζονται από τη σχετική νομοθεσία («Νόμος Που Προβλέπει Για Την Εγκαθίδρυση Συστήματος Ποινικής Δικαιοσύνης Φιλικής Προς τα Παιδιά Που Βρίσκονται Σε Σύγκρουση Με Τον Νόμο», Νόμος 55(Ι)/2021). Η παροχή υπηρεσιών επιμελητή, είναι διαχωρισμένες για παιδιά που ενεργούν χωρίς ποινική ευθύνη, και παιδιά που ενεργούν με ποινική ευθύνη, ως ακολούθως:
>> Παιδί που ενεργεί χωρίς ποινική ευθύνη, σημαίνει ότι δεν έχει συμπληρώσει το δέκατο τέταρτο (14ο ) έτος της ηλικίας του.
>> Παιδί που ενεργεί με ποινική ευθύνη, σημαίνει ότι έχει συμπληρώσει το δέκατο τέταρτο (14ο) έτος της ηλικίας και περιλαμβάνει πρόσωπο που τέλεσε αξιόποινες πράξεις πριν από την συμπλήρωση του δέκατου όγδοου (18ο) έτους της ηλικίας του.
>> Πρόσωπο που ενεργεί με ποινική ευθύνη, το οποίο δεν έχει συμπληρώσει το εικοστό πρώτο (21ο έτος) της ηλικίας του, για αξιόποινες πράξεις που τέλεσε πριν συμπληρώσει το δέκατο όγδοο έτος (18ο) έτος της ηλικίας του.
Συντονιστής
Στη σύμβαση περιλαμβάνονται οι πρόνοιες της κείμενης νομοθεσίας, στη βάση των οποίων ο επιμελητής διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο αμέσως μετά τον εντοπισμό από την Αστυνομία του ανήλικου, για τον οποίο υπάρχει εύλογη υπόνοια πως διέπραξεποινικό αδίκημα. Μόλις επιμελητής ενημερωθεί από το αστυνομικό Σώμα για περιστατικό, επεμβαίνει αμέσως για να διασφαλιστούν δικαιώματα του ανήλικου χειριζόμενος εκάστη περίπτωση συνεργαζόμενος με υπηρεσίες του δημοσίου.
Η ανάδοχος εταιρεία έχει ορίσει συντονιστή της σύμβασης με τα ακόλουθα καθήκοντα:
>> Εποπτεία επιμελητών.
>> Συντονισμός και επίβλεψη εργασίας των επιμελητών.
>> Συντονισμός για επαφή και επικοινωνία των επιμελητών με Αστυνομικούς Σταθμούς και δημόσιες Αρχές που είναι επιφορτισμένες με αρμοδιότητες ή/ και υποχρεώσεις δυνάμει του «Νόμου» ή/ και με τους ασκούντες τη γονική μέριμνα του παιδιού.
>> Αποτελεί το σημείο επαφής μεταξύ της αναθέτουσας Αρχής και του αναδόχου.
>> Είναι υπεύθυνος για τον ποιοτικό έλεγχο και την πιστοποίηση των παραδοτέων πριν την υποβολή τους στον συντονιστή της αναθέτουσας Αρχής.
Σημείωμα από την ηγεσία της Αστυνομίας
Μέλη του Σώματος είχαν αναλάβει κι αυτόν τον ρόλο από το καλοκαίρι του 2021
Από τα μέσα της εβδομάδας και συγκεκριμένα την περασμένη Τετάρτη η ηγεσία της Αστυνομίας είχε ενημερώσει με εσωτερικό σημείωμα τους αστυνομικούς διευθυντές των επαρχιών, καθώς και επικεφαλής Τμημάτων και Υπηρεσιών για την ανάληψη καθηκόντων επιμελητών από ιδιώτες.
Όχι μόνο γιατί με τα καθήκοντα αυτά είχαν επιφορτιστεί μέλη του Σώματος προσωρινά, αλλά κι επειδή πλέον θα πρέπει να υπάρχει στενή συνεργασία με τους επιμελητές.
Όπως πληροφορούμαστε, το σχετικό έγγραφο υπογράφεται από τον αρμόδιο Βοηθό Αρχηγό Αστυνομίας και μέσω αυτού ο τελευταίος ενημερώνει τους αρμόδιους αξιωματικούς για όσα πρέπει να γίνουν από πλευράς τους.
Οι επικεφαλής Υπηρεσιών και Τμημάτων του αστυνομικού Σώματος θα έχουν στη διάθεσή τους κατάλογο για τους επιμελητές που θα εκτελούν καθήκοντα ανά επαρχία και επί 24ώρου βάσεως, ούτως ώστε αυτοί να ειδοποιούνται άμεσα όταν παρίσταται ανάγκη.
Επιπλέον, όπως συνάγεται από τις σχετικές οδηγίες, ο Κλάδος Νεανικής Παραβατικότητας της Υποδιεύθυνσης Διαχείρισης Υποθέσεων Ευάλωτων Προσώπων (ΥΔΥΕΠ), που υπάγεται στο Τμήμα Καταπολέμησης Εγκλήματος του Αρχηγείου Αστυνομίας, θα λειτουργεί πιλοτικά ως σύνδεσμος μεταξύ του υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξης – Αστυνομίας και του συντονιστή επιμελητών, για την παρακολούθηση της ομαλής και αποτελεσματικής λειτουργίας της σύμβασης του Υπουργείου με την ανάδοχο εταιρεία και τις καθορισμένες υποχρεώσεις αυτής.
Το θέμα με τους επιμελητές ανηλίκων είχε έρθει για τα καλά στο προσκήνιο τον Αύγουστο του 2021. Το συγκεκριμένο καλοκαίρι 16χρονος στη Λάρνακα είχε εντοπιστεί να οδηγεί όχημα σε κεντρική λεωφόρο παράνομα. Δεν είχε οποιαδήποτε έγγραφα που να πιστοποιούν την ταυτότητά του, ενώ είχε δώσει ψευδή στοιχεία στα μέλη του Σώματος και είχε οδηγηθεί σε Αστυνομικό Σταθμό της πόλης. Τότε, είχε γίνει αισθητό το πρόβλημα με τη νομοθεσία που είχε ψηφιστεί λίγους μήνες προηγουμένως και συγκεκριμένα τον Απρίλιο του 2021.
Ο λόγος ήταν ότι η νομοθεσία είχε προωθηθεί βεβιασμένα στη Βουλή (προηγήθηκε προειδοποίηση της Κύπρου, λόγω μη συμμόρφωσης με σχετική οδηγία) χωρίς να προσαρμοστεί στα δεδομένα της Κύπρου και να λαμβάνονται υπόψιν οι υποδομές της Αστυνομίας. Το καλοκαίρι του 2021 είχαν βαφτιστεί επιμελητές ανηλίκων αστυνομικοί στη βάση απόφασης (είχε ληφθεί από την πρώην υπουργό Δικαιοσύνης, Έμιλυ Γιολίτη), παρακολουθώντας σειρά μαθημάτων πέντε και τριών ημερών, προκειμένου να αποκτήσουν κατάρτιση σε κάποιο βαθμό και να αναλάβουν αυτό τον ρόλο. Αυτή η λύση ανάγκης είχε σχολιαστεί δυσμενώς από μέλη συντεχνιών αστυνομικών. Είναι ενδεικτικά τα όσα είχε δηλώσει τον Ιούνιο του 2021 στον «Φ» ο Νίκος Λοϊζίδης, επικεφαλής του κλάδου αστυνομικού Σώματος της συντεχνίας «Ισότητα»: «Οι αστυνομικοί δεν είναι εκπαιδευμένοι για τέτοιου είδους καθήκοντα. Η Δημοκρατία οφείλει να προσλάβει ειδικούς που θα αναλάβουν τέτοια ζητήματα. Οι επιπτώσεις από την ανάθεση τέτοιου είδους καθηκόντων σε αστυνομικούς θα είναι, κατά πάσα πιθανότητα, ιδιαίτερα δυσμενείς. Η Αστυνομία είναι ήδη επιφορτισμένη με πολλά άλλα καθήκοντα, αρκετά εκ των οποίων δεν είναι της αρμοδιότητάς της». Προκύπτει, ακόμη, θέμα υποδομών αφού η νομοθεσία προνοεί ύπαρξη ειδικών χώρων για να κρατούνται οι ανήλικοι, αλλά και να λαμβάνεται οπτικογραφημένη κατάθεση από ανήλικο, στην παρουσία κηδεμόνων και δικηγόρου.
ΑΠΟΨΗ
Με πατέντες
Ψηφίσαμε νόμο τον Απρίλιο του 2021 όχι γιατί ενδιαφερόμασταν να εγκαθιδρύσουμε ποινική δικαιοσύνη φιλική προς τα παιδιά με στόχο να τα βοηθήσουμε να σωφρονιστούν και να ορθοποδήσουν, αλλά γιατί μας έβαλαν πίεση από την Ευρώπη.
Το αποτέλεσμα ήταν να «βαφτίσουμε» αστυνομικούς επιμελητές ανηλίκων και ακόμη να τρέχουμε με πατέντες να εφαρμόσουμε τη σχετική νομοθεσία. Είναι ενδεικτικό ότι κλείσαμε τρία χρόνια και ακόμη δεν έχουμε βρει ειδικό χώρο κράτησης για ανήλικους παραβάτες. Γι’ αυτό και το υπουργείο Δικαιοσύνης αναγκάστηκε να καταθέσει τροποποιητικό νομοσχέδιο, ώστε να επιτρέπεται η κράτηση των ανήλικων στις Κεντρικές Φυλακές μέχρι το 2026. Με μία λέξη: Αχαρακτήριστοι!
