Σφοδρές αντιδράσεις βρίσκει η πρόταση για ποινικοποίηση των fake news – «Καταργείται το δημοσιογραφικό απόρρητο»
Ενώπιον της Ολομέλειας της Βουλής τον Σεπτέμβριο θα οδηγηθεί τροπολογία που αφορά στην ποινικοποίηση της διάδοσης ψευδών ειδήσεων (fake news), των απειλών, της εξύβρισης και της διάδοσης αισχρών φωτογραφιών και εικόνων στο διαδίκτυο. Η τροπολογία προβλέπει τη μετατροπή των πιο πάνω αδικημάτων από αστικά σε ποινικά, καθώς και ποινή φυλάκισης έως 5 έτη.
Το θέμα συζητήθηκε το πρωί της Τετάρτης σε συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών, κατά τη διάρκεια της οποίας ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας, Σάββας Αγγελίδης, και ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Νίκος Τορναρίτης, τάχθηκαν υπέρ της εν λόγω τροπολογίας, ενώ η Ένωση Συντακτών Κύπρου και ο Σύνδεσμος Εκδοτών Εφημερίδων και Περιοδικών Κύπρου τάχθηκαν εναντίον.
Μιλώντας κατά τη διάρκεια της συνεδρίας της Επιτροπής, ο κ. Αγγελίδης έκανε λόγο για οικογενειάρχες και νεαρούς που καταστρέφονται και διαπομπεύονται από ψευδείς δημοσιεύσεις, επισημαίνοντας ότι ο σύγχρονος τρόπος διάπραξης ποινικών αδικημάτων πρέπει να αντιμετωπιστεί.
Ακόμη, ο κ. Αγγελίδης είπε ότι το 90% των καταγγελιών που λαμβάνει η Νομική Υπηρεσία αφορά νεαρά άτομα, για απειλές και εκβιασμούς.
Ο εκπρόσωπος του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου, Ηλίας Στεφάνου, ανέφερε ότι με τη συζητούμενη τροπολογία καταργείται ουσιαστικά το δημοσιογραφικό απόρρητο. Παράλληλα, εισηγήθηκε η έναρξη ερευνών για δημοσιογράφους να γίνεται μόνο με εντολή του Γενικού Εισαγγελέα.
Η εκπρόσωπος του Συνδέσμου Εκδοτών Εφημερίδων και Περιοδικών Κύπρου, Ελένη Μαύρου, ανέφερε ότι ποινικοποιείται «από την πίσω πόρτα το δημοσιογραφικό έργο» και ότι παραβιάζεται η ελευθερία των ΜΜΕ.
Οι δημοσιογράφοι θα πρέπει να αποδεικνύουν ότι δεν είναι ελέφαντες, σημείωσε η κ. Μαύρου, προσθέτοντας ότι η απειλή ποινικών διώξεων και αστυνομικών ανακρίσεων από όσους δεν αντέχουν την κριτική θα πλήξει την δημοκρατία. Όπως είπε, θα τιμωρούνται οι δημοσιογράφοι και θα ενθαρρύνονται οι ανώνυμοι στο διαδίκτυο.
Σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρία της Επιτροπής, ο Πρόεδρός της, Βουλευτής ΔΗΣΥ, Νίκος Τορναρίτης, είπε ότι κατέθεσε την πρόταση, η οποία έγινε δεκτή από τους περισσότερους Βουλευτές, ότι στο τέλος του Σεπτεμβρίου το θέμα θα συζητηθεί στην Επιτροπή Νομικών και θα πάει στην Ολομέλεια. Στο μεσοδιάστημα, όπως είπε, το Υπουργείο Δικαιοσύνης και τα ενδιαφερόμενα μέρη καλούνται να διαβουλευθούν για να καταλήξουν σε ένα κείμενο που θα καλύπτει αν είναι δυνατόν τις ευαισθησίες και τις ανησυχίες όλων.
«Δεν πρόκειται να καθυστερήσουμε άλλο, δεν πρόκειται να αφήσουμε αδύναμους συμπολίτες μας να δέχονται απειλές, εκβιασμούς ή μπούλινγκ από τον οποιονδήποτε εισαγγελέα του διαδικτύου», τόνισε ο κ. Τορναρίτης, καλώντας παράλληλα τους δημοσιογράφους να γίνουν «ακόμα πιο αυστηροί, ακόμα πιο διερευνητικοί, ακόμα πιο κριτικοί» όσον αφορά στην πολιτική και στους πολιτικούς.
Εν συνεχεία, εξέφρασε την εκτίμηση ότι, επειδή «υπάρχει νομικό κενό αυτή την ώρα» και «ζούμε την εποχή των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης (ΜΚΔ) και της Τεχνητής Νοημοσύνης», «τα βήματά μας θα πρέπει να είναι πιο προχωρημένα».
Όσον αφορά τους ανώνυμους σχολιαστές που προβαίνουν σε υβριστικές αναρτήσεις στο διαδίκτυο, ο Πρόεδρος της Επιτροπής Νομικών είπε ότι πρέπει να εξεταστεί «πολύ σοβαρά και αμέσως» το συγκεκριμένο θέμα «και, αν χρειάζεται, να προχωρήσουμε και σε αναθεώρηση του Συντάγματος ούτως ώστε το κράτος να έχει τη δυνατότητα να μπλοκάρει πλατφόρμες που δεν δέχονται τις παραινέσεις των θεσμών της Κυπριακής Δημοκρατίας».
Απαντώντας σε ερώτηση, ο κ. Τορναρίτης σημείωσε ότι «με την ψήφιση της συγκεκριμένης νομοθεσίας κάνουμε ένα πολύ σοβαρό, σταθερό πρώτο βήμα». «Όλοι είμαστε ίσοι ενώπιον της νομοθεσίας και πάνω από όλα πρέπει να διαφυλάξουμε το δημόσιο συμφέρον», κατέληξε.
Από την πλευρά του, ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ανδρέας Πασιουρτίδης, αναφερόμενος στην τροπολογία που συζητείται, έκανε λόγο για «έμμεση προσπάθεια ποινικοποίησης της δυσφήμισης και του λιβέλου». Τόνισε ακόμη πως «πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι δημοσιογράφοι και οι πολίτες θα μπορούν να εκφράζουν τις απόψεις τους ελεύθερα, πάντοτε σε κόσμιο πλαίσιο, με επιχειρήματα και τεκμηρίωση».
«Είπαμε στο Υπουργείο Δικαιοσύνης και στη Νομική Υπηρεσία ότι θα πρέπει σοβαρά να λάβουν πάρα πολύ σοβαρά υπ’ όψιν τις ανησυχίες του δημοσιογραφικού κόσμου, ώστε το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης και η διερευνητική δημοσιογραφία στην Κύπρο να ενισχυθούν και να προστατευθούν», ανέφερε ο κ. Πασιουρτίδης, προσθέτοντας ότι το ΑΚΕΛ ως συνεισηγητής έχει υποβάλει πρόταση νόμου για ποινικοποίηση του εκφοβισμού στο διαδίκτυο, η οποία – όπως είπε – «δυστυχώς συναντά τις ενστάσεις του Υπουργείου Παιδείας».
Απαντώντας σε ερώτηση, ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ επεσήμανε ότι στις ποινικές νομοθεσίες και στα ποινικά αδικήματα, όσο πιο περιορισμένη είναι η υποκειμενική ερμηνεία, τόσο πιο ασφαλές είναι το δίκαιο. Ανησυχούμε για συγκεκριμένες μορφές ποινικοποίησης.
Απαντώντας σε ερώτηση για τον τρόπο αντιμετώπισης των ανώνυμων διαδικτυακών αναρτήσεων που γίνονται από το εξωτερικό, ο κ. Πασιουρτίδης διευκρίνισε ότι το νομοσχέδιο προβλέπει πως θα μπορεί να ενεργοποιηθεί η νομοθεσία για τιμωρία όσων προβαίνουν σε τέτοιες αναρτήσεις.
Ο Πρόεδρος της Ένωσης Συντακτών Κύπρου (ΕΣΚ), Γιώργος Φράγκος, ανέφερε ότι κατά τη συνεδρία της Επιτροπής Νομικών η ΕΣΚ εξέφρασε τις έντονες ανησυχίες της δημοσιογραφικής κοινότητας ότι, εάν ψηφιστεί η προωθούμενη τροπολογία ως έχει, θα απολήξει σε συρρίκνωση της ελευθερίας της έκφρασης και της ελευθερίας του Τύπου.
«Με δεδομένο ότι οι ανώνυμοι λογαριασμοί στα ΜΚΔ που επιδίδονται σε συναφείς συμπεριφορές θα παραμείνουν στο απυρόβλητο, τη νύφη θα πληρώσουν οι δημοσιογράφοι και τα ΜΜΕ, που θα υποχρεωθούν σε περαιτέρω αυτολογοκρισία», σημείωσε ο κ. Φράγκος, προσθέτοντας ότι «θα αντισταθούμε μέχρι τέλους».
«Δεν ζητούμε εξαίρεση των δημοσιογράφων. Ζητούμε οι δημοσιογράφοι να κρίνονται όπως οι υπόλοιποι πολίτες», διευκρίνισε ο Πρόεδρος της ΕΣΚ, εκφράζοντας παράλληλα τον φόβο του ότι «το συγκεκριμένο νομοθέτημα θα οδηγήσει σε στοχοποίηση της δημοσιογραφικής κοινότητας και θα συρρικνώσει τον έλεγχο όλων των μορφών εξουσίας».
Απαντώντας σε ερώτηση, ο κ. Φράγκος είπε ότι οι όροι που χρησιμοποιούνται στην τροπολογία διακρίνονται από μιας μορφής υποκειμενισμό και αοριστία, γιατί ο Γενικός Εισαγγελέας θα αποφασίζει τι συνιστά υπόσκαψη και δυσφήμιση. «Η ειδοποιός διαφορά είναι ότι η δυσφήμιση από αστικό αδίκημα ξαναγίνεται ποινικό. Αυτό θεωρώ ότι είναι οπισθοδρόμηση στη δημοκρατική πορεία της χώρας», κατέληξε.
ΚΥΠΕ
