Πώς θα διαμορφωθεί το παραλιακό μέτωπο στα πρώην διυλιστήρια (εικόνες)
Το γεγονός πως η Λάρνακα υποσκέλισε τη Λεμεσό και θεωρείται πλέον ως ο νέος ανερχόμενος επενδυτικός κόμβος της Κύπρου οφείλεται κατά κύριο λόγο στις αναπτύξεις εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ που προγραμματίζονται στην παραλιακή περιοχή απ’ όπου απομακρύνθηκαν οι πετρελαιοδεξαμενές και οι εγκαταστάσεις υγραερίου.
Το μήκους 3 χιλιομέτρων παραλιακό μέτωπο που απελευθερώθηκε, το οποίο βρίσκεται στα όρια του Δήμου Λάρνακας, αποτελεί στην ουσία την αιχμή του δόρατος της ανάπτυξης. Ήδη ο Δήμος Λάρνακας έχει ενώπιον του τρεις αιτήσεις για εξασφάλιση πολεοδομικών αδειών για μεγάλες αναπτύξεις που ξεπερνούν το €1 δισ.
Πρόκειται για το master plan του ομίλου Πετρολίνα για το μεγαλεπήβολο έργο Larnaka-land of tomorrow που θα χωροθετηθεί σε έκταση περίπου 400.000 τ.μ., το master plan της ΕΚΟ Κύπρου που κατέχει τεμάχιο 55.000 τ.μ. δίπλα από το λιμάνι Λάρνακας και την αίτηση της εταιρείας Solvin Λτδ που θέλει ν’ ανεγείρει δύο πύργους 67,6 μέτρων σε έκταση 27.224 τ.μ. κοντά στον Ναυτικό Όμιλο Λάρνακας. Οι εταιρείες υγραερίου Synergas και Intergaz, που κατέχουν επίσης μεγάλα παραλιακά φιλέτα, βρίσκονται εν τω μεταξύ σε διαβουλεύσεις προκειμένου ν’ αποφασίσουν πώς θα τα αξιοποιήσουν. 
Ο δρόμος για την υλοποίηση των μεγάλων επενδύσεων άνοιξε επίσημα τον περασμένο Μάιο μετά τον τερματισμό της οδηγίας Seveso, που ήρε τους περιορισμούς που υπήρχαν. Ωστόσο, απομένουν δύο σημαντικά βήματα προκειμένου οι Λαρνακείς να δουν τα πρώτα έργα στην παράκτια περιοχή. Το πρώτο αφορά στην απορρύπανση του εδάφους στο οποίο βρίσκονταν οι πετρελαιοδεξαμενές, που έχει ήδη αρχίσει από τις εταιρείες και το δεύτερο στην ανάκτηση περίπου 60 μέτρων της παραλίας που έχει χαθεί λόγω της διάβρωσης.
Για την αντιμετώπιση της διάβρωσης και τη διαμόρφωση του παραλιακού μετώπουθ’ απαιτηθούν δημόσια έργα δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ, που αναμένεται να ξεκινήσουν σε δύο χρόνια, έπειτα από την ολοκλήρωση μελέτης που θα ετοιμάσει ιδιώτης για λογαριασμό του Τμήματος Δημοσίων Έργων. Στις 26 Μαρτίου προκηρύχθηκε ο διαγωνισμός για τη μελέτη, που θα ολοκληρωθεί το 2026 και έχει ως κύριο στόχο τον καθορισμό στρατηγικής για την παράκτια ζώνη, ώστε να είναι συμβατή με το Σχέδιο Περιοχής που προβλέπει τουριστικές χρήσεις/χρήσεις αναψυχής και την παροχή ασφαλών συνθηκών χρήσης της ακτής από τους λουόμενους. 
Επιπρόσθετοι στόχοι είναι η επίτευξη ολοκληρωμένης διαχείρισης της παράκτιας ζώνης, με έργα βιώσιμης και αειφόρου ανάπτυξης, που θα επιφέρουν τις ελάχιστες δυνατές επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Ο μελετητής θα ετοιμάσει Γενικό Σχέδιο για τα έργα που θα χρειαστούν, Μελέτη Εκτίμησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον (ΜΕΕΠ) για το κάθε επί μέρους έργο ή μέτρο που θα προταθεί, καθώς και Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) λόγω του ότι η περιοχή γειτνιάζει με την προστατευόμενη λίμνη Ορόκλινης. Σημειώνεται πως μέσω της χρήσης μαθηματικών μοντέλων και σύγχρονων μέσων θα δοθούν υπαλλακτικές λύσεις μέτρων προστασίας για την κάθε υποπεριοχή της μελέτης.
Στη μελέτη θα ληφθούν υπόψη και οι απόψεις του Δήμου Λάρνακας, που επιθυμεί τηδημιουργία αμμώδους δημόσιας παραλίας, όπου είναι εφικτό. «Είναι ένας από τους όρους που βάλαμε, προκειμένου να μπορεί να χαρεί ο κόσμος περισσότερο την περιοχή που απελευθερώθηκε», ανέφερε στον «Φ» ο δήμαρχος Λάρνακας χαρακτηρίζοντας ως πολύ σημαντική εξέλιξη την προκήρυξη του διαγωνισμού για τη μελέτη των έργων που πρέπει να γίνουν. «Είναι από τα πιο σημαντικά έργα που θα γίνουν στην περιοχή και πρέπει να ληφθούν υπόψη στους σχεδιασμούς για τις ιδιωτικές αναπτύξεις», πρόσθεσε ο κ. Βύρας.
Σημειώνεται πως η ολοκλήρωση των δημόσιων έργων στην περιοχή δεν αποτελεί προϋπόθεση για την έναρξη των ιδιωτικών αναπτύξεων, ωστόσο θα πρέπει πριν ξεκινήσουν να γίνει ανάκτηση της παραλίας που χάθηκε από τη διάβρωση, σε συνεννόηση με τα αρμόδια κρατικά τμήματα.
Τα δημόσια έργα που θα γίνουν στο παραλιακό μέτωπο
Τα δημόσια έργα που θα χρειαστεί να γίνουν στην περιοχή περιλαμβάνονται στο Σχέδιο Περιοχής που εκπόνησε το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως. Αυτά χωρίζονται σε τρεις φάσεις: Α’ Φάση-Έργα Άμεσης Προτεραιότητας, Β’ Φάση-Έργα Προτεραιότητας και Γ’ Φάση- Άλλα Έργα.
Στην πρώτη φάση περιλαμβάνονται έργα που, μεταξύ άλλων, έχουν σχέση και με την αντιμετώπιση της διάβρωσης. Με βάση τις μελέτες που έχουν ήδη εκπονηθεί, τις οποίες θα επικαιροποιήσει η νέα που θα διενεργηθεί, προέκυψε η ανάγκη θωράκισης του μεγαλύτερου μέρους της παραλίας, η διενέργεια επίχωσης και η διαμόρφωση δημόσιου παραλιακού χώρου. Ο δημόσιος παραλιακός χώρος, μέσα από τον κατάλληλο σχεδιασμό θα πρέπει να παρέχει τη δυνατότητα δημιουργίας ενός πολυλειτουργικού πάρκου κατά μήκος της παραλίας, το οποίο θα προσφέρεται για πολλαπλές χρήσεις και δραστηριότητες. Επιπρόσθετα, θα δημιουργηθεί παραλιακή προκυμαία (Promenade), ενώ θα διαμορφωθούν και θα συμπληρωθούν οι δρόμοι πρωταρχικής σημασίας. Σημειώνεται πως ήδη στην περιοχή βρίσκεται σε εξέλιξη το μεγάλο έργο της υλοποίησης της τρίτης φάσης του δρόμου Λάρνακας-Δεκέλειας, που θα έχει κόστος €17,6 εκατ. και αναμένεται να ολοκληρωθεί τέλος του 2025.
Η δεύτερη φάση που αφορά στα έργα προτεραιότητας περιλαμβάνει αναδιαμόρφωση της κοίτης του ποταμού Αρχάγγελου-Καμίτση και διαμόρφωση του παραλιακού δρόμου στην περιοχή του Ναυτικού Ομίλου Λάρνακας. Ο ποταμός θα πρέπει να προστατευθεί, να εξωραϊστεί αλλά και ν’ αξιοποιηθεί ώστε μέσω των κατάλληλων διαμορφώσεων η περιοχή πέριξ αυτού να μετατραπεί σε πνεύμονα πρασίνου και χώρο στον οποίο θα φιλοξενούνται χρήσεις αναψυχής.
Ένα από τα πιο εντυπωσιακά έργα προτεραιότητας είναι η διαμόρφωση της οδού Ψηλορείτη (Διαγώνιος), που ξεκινά από τη συνοικία γύρω από την εκκλησία του Αγίου Ιωάννη και καταλήγει με νοητή προέκταση στον χώρο όπου βρισκόταν η μεγαλύτερη σε μέγεθος πετρελαιοδεξαμενή της περιοχής δίπλα από τη θάλασσα. Ο στόχος είναι ο συγκεκριμένος οδικός άξονας ν’ αποτελέσει έναν περιβαλλοντικό δρόμο με ενθάρρυνση της κυκλοφορίας πεζών και ποδηλατιστών κατά μήκος μιας αλέας με μεγάλα δέντρα. Στον δρόμο θα υπάρχουν πρόνοιες για δημιουργία μικρών καταστημάτων και καφεστιατορίων.
Η τρίτη φάση προβλέπει τη δημιουργία δικτύου πεζόδρομων και ποδηλατόδρομων, που θα συνδεθούν με την λίμνη της Ορόκλινης και τις υπόλοιπες περιοχές της Λάρνακας. Παράλληλα, θα δημιουργηθεί και μεγάλος παραλιακός πεζόδρομος. Ο στόχος είναι ο πεζόδρομος, που θ’ αποτελεί προέκταση αυτού της Ορόκλινης, να ενωθεί, μέσω των έργων της Kition Ocean Holdings στο λιμάνι και τη μαρίνα, με αυτόν στο παραλιακό μέτωπο των Φοινικούδων, που φτάνει μέχρι την περιοχή Μακένζι.
ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ
Η ανάπτυξη ξεκίνησε από τα Λιβάδια
Μπορεί τα έργα στην πλευρά της θάλασσα ν’ αργούν ακόμη, ωστόσο, δεν συμβαίνει το ίδιο με τη μεγάλη περιοχή που απελευθερώθηκε και ανήκει στα όρια του Δήμου Λιβαδιών. Όπως ανέφερε στην εφημερίδα μας ο δήμαρχος, Μάριος Αρμένης, ήδη άρχισε η ανέγερση πολυτελούς συγκροτήματος διαμερισμάτων κοντά στις εγκαταστάσεις του πρώην διυλιστηρίου και το επόμενο διάστημα θα ξεκινήσει και δεύτερο. Ο κ. Αρμένης υπέδειξε πως η ζήτηση που υπάρχει για ανέγερση κατοικιών, μπλοκ διαμερισμάτων και τουριστικές αναπτύξεις, δεν έχει προηγούμενο στον Δήμο Λιβαδιών. «Έρχονται συνεχώς σε επαφή μαζί μας επενδυτές από την Κύπρο και το εξωτερικό, οι οποίοι θέλουν να κάνουν αναπτύξεις στα Λιβάδια. Πρόσφατα ένας Ισραηλινός, που θα επενδύσει για πρώτη φορά στην Κύπρο, υπέβαλε αίτηση στο Τμήμα Πολεοδομίας για 273 οικιστικές μονάδες και ένα boutique hotel».
