Καταβόθρες και ρήγματα επιβαρύνουν το Πισσούρι – Κινδυνεύουν εκατοντάδες κτήρια – Στον αέρα έργα €33 εκατ.
Χειρότερα φαίνεται να είναι τα πράγματα στο Πισσούρι από γεωλογικής απόψεως, από ότι είχε εκτιμηθεί αρχικά, και κάποια τεμάχια γης τα οποία εντάχθηκαν σε λευκή ζώνη (στην οποία απαγορεύεται προσωρινά οποιαδήποτε οικοδομική δραστηριότητα) δεν αποκλείεται να χαθούν οριστικά, υπό την έννοια ότι είναι δυνατόν να μονιμοποιηθεί η απαγόρευση ανέγερσης οικοδομών.
Αν και βρίσκονται σε εξέλιξη διάφορες μελέτες (κάποιες έχουν ήδη ολοκληρωθεί) ορισμένα δεδομένα δημιουργούν έντονο προβληματισμό στα αρμόδια κυβερνητικά τμήματα.
Τα δεδομένα αυτά αφορούν τεκτονικά ρήγματα που υπάρχουν στην περιοχή, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι εμφανίστηκαν και καταβόθρες. Γενικότερα, τους αρμοδίους απασχολεί η πολύπλοκη γεωλογία της περιοχής. Κάποια από τα δεδομένα αυτά ήταν μεν γνωστά, αλλά το εύρος της επίδρασης τους δεν είχε εκτιμηθεί, επειδή διαχρονικά το βάρος είχε δοθεί στις έρευνες που αφορούσαν το ευρύτερο συμφέρον του τόπου, όπως ο έλεγχος του εδάφους/υπεδάφους στις περιοχές δημιουργίας των φραγμάτων, των αεροδρομίων, σε περιοχές που υπήρχε μεγάλη πυκνότητα πληθυσμού κ.ο.κ..
Αυτό που επιδιώκουν οι αρμόδιοι, δεδομένου ότι η όποια απόφαση δυνατόν να επηρεάσει (θετικά ή αρνητικά) ίσως και εκατοντάδες οικίες (κάποιες εκ των οποίων μεγάλης αξίας), είναι να εκπονηθούν οι επιβαλλόμενες μελέτες ώστε να υπάρχει ξεκάθαρη εικόνα για την επικρατούσα κατάσταση, ώστε να εκτελεστούν τα καταλληλότερα υπό τις περιστάσεις έργα. Όπως είναι γνωστό, είχε δρομολογηθεί η δημιουργία πασσαλότοιχου με σκοπό να σταθεροποιηθεί το υπέδαφος και να ανασχεθεί το φαινόμενο της κατολίσθησης, αλλά το έργο (το οποίο μέχρι τότε κόστισε €8,5 εκατ.) παγοποιήθηκε, ύστερα από υποδείξεις του ΕΤΕΚ.
Το Επιμελητήριο εισηγήθηκε, πως πρέπει να εκπονηθούν περαιτέρω μελέτες ώστε να εντοπιστεί το πρόβλημα που προκαλεί τις κατολισθήσεις και ύστερα να υλοποιηθούν τα όποια έργα, διαφορετικά υπάρχει ο κίνδυνος ο πασσαλότοιχος να μην φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα, κάτι το οποίο θα συνιστά διασπάθιση δημοσίου χρήματος. Σημειώνεται, ότι και οι δύο φάσεις του έργου θα είχαν κόστος περίπου €33 εκατ.
Λειτουργός του δημοσίου με τον οποίο επικοινωνήσαμε, ανέφερε, πως αν δεν επιλυθεί το πρόβλημα των κατολισθήσεων απειλούνται εκατοντάδες σπίτια. Πέραν των υπό αναφορά οικιών που απειλούνται από τυχόν συνέχιση του φαινομένου των κατολισθήσεων, μέχρι στιγμής παρουσιάστηκαν σοβαρές ζημιές σε περίπου 50 σπίτια εκ των οποίων τα 30 έχουν καταστραφεί ενώ 38 εκκενώθηκαν. Περίπου άλλες 100 οικίες παρουσιάζουν μικρότερες ζημιές, και από το κατά πόσον θα βρεθεί λύση ή μη, θα εξαρτηθεί τι θα απογίνουν.
Λόγω της κατάστασης που δημιουργήθηκε, στις 6 Σεπτεμβρίου 2023 δημοσιεύθηκε Διάταγμα του υπουργού Εσωτερικών, με βάση το οποίο περιοχή της κοινότητας Πισσουρίου κηρύχθηκε σε Λευκή Ζώνη, στον οποία απαγορεύεται η ανέγερση νέων οικιών. Συγκεκριμένα στο διάταγμα αναφέρεται, πως «οι χρήσεις που υφίστανται στην καθορισμένη Λευκή Ζώνη θα παραμείνουν γενικά αμετάβλητες και οποιαδήποτε οικοδομική εργασία ή δραστηριότητα θα τερματισθεί».
Το Διάταγμα ισχύει για περίοδο ενός έτους από την ημερομηνία δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, αλλά δεδομένου ότι οι σχετικές μελέτες που θα καταδείξουν το πρόβλημα δεν έχουν ολοκληρωθεί, αναμένεται ότι η ισχύς του θα ανανεωθεί.
Η ολοκλήρωση των μελετών προσδιορίζεται προς το τέλος του 2024, οπόταν τα έργα στήριξης αναμένεται να αρχίσουν εντός του 2025.
Ωστόσο, για να μην διαρρέει εντελώς ανεκμετάλλευτος ο χρόνος αποφασίστηκε η λήψη μέτρων τα οποία θεωρούνται αυτονόητα σε τέτοιες περιπτώσεις. Συγκεκριμένα αποφασίστηκε η απομάκρυνση υδάτων στην περιοχή «Λίμνες», από όπου ξεκίνησε αρχικά το θέμα των κατολισθήσεων και στη συνέχεια επεκτάθηκε και στην κοινότητα Πισσουρίου. Παράλληλα, προωθήθηκε απομάκρυνση του νερού και στον πυρήνα της κοινότητας μέσω της ανόρυξης γεωτρήσεων. Εξάλλου, στήνεται υποδομή απομάκρυνσης των λυμάτων από περιοχές οι οποίες επιβαρύνουν περισσότερο την ευάλωτη περιοχή ενώ στα μέτρα περιλαμβάνεται και η εγκατάσταση συστημάτων παρακολούθησης για τις μετακινήσεις του εδάφους.
Τι προηγήθηκε της σημερινής κατάστασης
Υπενθυμίζεται ότι ενώπιον της κοινοβουλευτικής επιτροπής Εσωτερικών ο γενικός διευθυντής του υπουργείου Εσωτερικών κ. Ελίκος Ηλία είχε αναφέρει πως η αρχική μελέτη αντιμετώπισης του προβλήματος φαίνεται πως δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει και τα νέα δεδομένα που προέκυψαν. Ο ίδιος είχε αναφέρει, πως με βάση ενημέρωση της οποίας έτυχε από το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης τα δεδομένα είναι διαφορετικά από αυτά που εκτιμήθηκαν αρχικά, οπόταν θα πρέπει να τύχει διαφορετικού χειρισμού.
Αναγνώρισε επίσης, πως εκ των πραγμάτων φαίνεται πως δεν ήταν ορθή η αδειοδότηση αναπτύξεων στις επηρεασθείσες περιοχές.
Με βάση όσα έχουν κατατεθεί κατά καιρούς στη Βουλή ο πυρήνας της κοινότητας συνδέεται με παλαιοκατολίσθηση. Το 2001, είχε ενεργοποιηθεί μικρή αστοχία περίπου στο κέντρο της κατολίσθησης, για την οποία κατασκευάστηκαν έργα αντιστήριξης τα οποία ολοκληρώθηκαν το 2011. Από το 2018 άρχισαν να εμφανίζονται ρωγμές στο οδόστρωμα και το 2019 παρατηρήθηκε αστοχία του συστήματος παρακολούθησης του υπεδάφους. Το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης αποτύπωσε τις ρωγμές εντός της κοινότητας και εγκατέστησε μετρητές μικρο-μετακινήσεων σε διάφορα κτήρια και επιπρόσθετα σημεία παρακολούθησης μετακίνησης του υπεδάφους. Οι ρωγμές εκδηλώνονται στο οδόστρωμα, στα πλακόστρωτα εσωτερικών αυλών και στην τοιχοποιία των κατασκευών.
Όσον αφορά την περιοχή Λίμνες, το 2012 παρουσιάστηκαν προβλήματα – ρωγμές σε συγκρότημα κατοικιών. Το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης είχε εισηγηθεί, τότε, την κατασκευή κατάλληλου συστήματος απορροής ομβρίων υδάτων και τοποθέτησε σημεία παρακολούθησης μετακίνησης του υπεδάφους. Εντός του 2015 και του 2016 εντοπίστηκαν νέες ρωγμές σε ψηλότερα σημεία αλλά και ζημιές σε σπίτια στο βόρειο όριο της κατολίσθησης. Έκτοτε, τα προβλήματα συνεχίστηκαν.
Σημειώνεται, πως με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ημερομηνίας 13/9/2023 συνεστήθη Υπουργική Επιτροπή και Καθοδηγητική Επιτροπή για τον καταρτισμό σχεδίου δράσης σχετκά με τη διαχείριση του γεωκινδύνου που απειλεί την κοινότητα Πισουρίου.
Το κοινοτικό συμβούλιο Πισσουρίου ενημερώθηκε και για τα εξής:
• Την ανάγκη επικαιροποίησης της γεωλογικής μελέτης, και τη συνεργασία ξένων γεωλογικών ινστιτούτων και πανεπιστημίων σε αυτήν.
• Την ανάγκη αποστράγγισης της περιοχής από τα λύματα και τα υπόγεια ύδατα.
• Την ανανέωση του Υπουργικού Διατάγματος (8/9/2023) για τη Λευκή Ζώνη Πισσουρίου (Ζώνη 00) και την ένταξη σε αυτήν της περιοχής και των δύο κατολισθήσεων, η οποία μέχρι σήμερα ήταν Ζώνη 00Α.
• Την ανάγκη άμεσης ενημέρωσης του Τμήματος Γεωλογικής Επισκόπησης στη περίπτωση ανάπτυξης ρωγμών στην ακίνητή τους περιουσία.
• Την επικείμενη επισκόπηση με τη χρήση drone στην κοινότητα για αποτύπωση για εδάφους.
