Κάμερες τροχαίας: Όταν εύχεσαι…να σε σταματήσει κόκκινο!
«Καθόλου δεν μας εξέπληξε η κουβέντα που ακούσαμε από ένα πολύ αγχώδη οδηγό, ότι «τώρα με τις κάμερες, καταντήσαμε να παρακαλούμε να μάς σταματήσει κόκκινο στα φώτα της τροχαίας!», ανέφερε στον «Φ» ο νευρολόγος-ψυχίατρος δρ Κυριάκος Βερεσιές καθηγητής και πρόεδρος του Τμήματος Κοινωνικών Επιστημών και Συμπεριφοράς του Πανεπιστημίου Philips, μιλώντας για την «καμεροφοβία».
Δηλαδή τον φόβο των οδηγών για τις κάμερες στους δρόμους των κυπριακών πόλεων, σταθερές ή κινητές, που είναι όπως είπε, «ένα νέο είδος φοβίας για τους πολίτες στις μέρες μας». Πρόσθεσε ότι «το πρώτο κύμα ήταν αυτό της σταθερής κάμερας, όπου αρκετοί οδηγοί, από φόβο αναζητούν παραπλήσιους δρόμους για να φθάσουν στον προορισμό τους για να αποφύγουν το πέρασμα από δρόμους όπου υπάρχουν κάμερες. Αυτό είναι ένα επιπρόσθετο στρες, το οποίο ο κάθε οδηγός θα πρέπει από μόνος του να βρει τρόπους για να το ξεπεράσει». Ο δρ Βερεσιές τόνισε ότι «με κανένα τρόπο δεν τασσόμαστε εναντίον του μέτρου της ύπαρξης κάμερας, που θεωρούμε πως θα αλλάξει αρκετά πράγματα στην κυκλοφοριακή μας συμπεριφορά και συνείδηση, απλά επεξηγούμε τις νέες καταστάσεις που διαμορφώνουν τη διάθεση μας, την ώρα που κρατούμε το τιμόνι».
Οι υπομονετικοί, οι απρόσεκτοι, οι ανήσυχοι και οι θυμωμένοι…
Όπως επεσήμανε ο δρ Βερεσιές, «η σύγχρονη ψυχολογία μελετά τον τρόπο οδήγησης, σαν καθρέφτη της συναισθηματικής κατάστασης του οδηγού. Την ώρα που οδηγούμε – πρόσθεσε – εκτός από αρκετούς εξωτερικούς παράγοντες, μεγάλη επιρροή γι’ αυτό που κάνουμε, έχουν οι σκέψεις που μας απασχολούν, η πίεση του χρόνου, η συναισθηματική μας διάθεση και βέβαια το άγχος που κουβαλούμε μέσα μας ή που προκαλείται στη διάρκεια της πορείας μας».
Σύμφωνα με τον συνομιλητή μας, «στη ψυχολογία της οδικής κυκλοφορίας, ύστερα από αρκετές μελέτες και έρευνες, καθορίστηκαν τέσσερις βασικές κατηγορίες οδηγών, χωρίς φυσικά να αποκλείεται και ο συνδυασμός μιας ή περισσότερων από τις τρεις τελευταίες, στον ίδιο οδηγό:
>Στην πρώτη κατηγορία, είναι οι υπομονετικοί και προσεκτικοί οδηγοί.
> Στη δεύτερη οι απρόσεκτοι και απερίσκεπτοι.
>Στην τρίτη οι ανήσυχοι και αγχωμένοι και,
>Στην τέταρτη κατηγορία οι θυμωμένοι και εχθρικοί».
Συνέχισε με τα εξής ο δρ Βερεσιές: «Οι υπομονετικοί και προσεκτικοί, οργανώνουν το ημερήσιο τους πρόγραμμα, υπολογίζουν σωστά τις ώρες που θα βρίσκονται στον δρόμο, για να μην αναγκάζονται να τρέχουν υπερβολικά να προλάβουν και παραμένουν ήρεμοι για ν’ αντιμετωπίζουν ό,τι απροσδόκητο μπορεί να προκύψει στον δρόμο. Οι απρόσεκτοι και απερίσκεπτοι, είναι άτομα εκδηλωτικά και ενθουσιώδη, που οδηγούν με τον ίδιο τρόπο, όπως ζουν, δηλαδή δεν σέβονται κανόνες, αρχές ή σήματα τροχαίας. Αυτοί συνήθως αμφισβητούν τους κανόνες οδήγησης και είναι επιρρεπείς στην παραβατικότητα. Οι ανήσυχοι και αγχωμένοι βιώνουν με υπερβολικό στρες, ό,τι συμβαίνει γύρω τους. Οδηγούν κάτω από πίεση και δυσκολεύονται να προσαρμοστούν στις δυσκολίες της κυκλοφορίας. Και τέλος, οι θυμωμένοι και εχθρικοί οδηγοί, δεν κρατούν αποστάσεις, δείχνουν επιθετικότητα στο προσπέρασμα, κάνουν χειρονομίες, βρίζουν μέσα και έξω από το αυτοκίνητο, αναβοσβήνουν φώτα».
Τρόποι αντιμετώπισης του στρες και της καμεροφοβίας
Ο δρ Κ. Βερεσιές υπογράμμισε ότι «ο καθένας μπορεί να κάνει μια αυτογνωστική αξιολόγηση για να αντιληφθεί ποια είναι τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της προσωπικότητας του και της συμπεριφοράς του, σε σχέση με την οδήγηση. Ακολουθεί – συνέχισε – το στάδιο της περίσκεψης, όπου μακριά από εγωισμούς, ο καθένας μπορεί να πει στον εαυτό του αν τον ευχαριστεί αυτό που κάνει στους δρόμους και αν υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης της κατάστασης. Αν θέλει, αυτό μπορεί να το συζητήσει με αγαπημένα του πρόσωπα για να πάρει και μια άλλη εκτίμηση και αξιολόγηση. Αν για παράδειγμα, ένας καταλήξει στο συμπέρασμα πως η υπερβολική ταχύτητα είναι το πρόβλημα του, ας βάλει τη λογική και την κρίση να δουλέψει υπεράνω φόβων για πρόστιμο και τιμωρία, μόνο για την προσωπική ασφάλεια.
Η λογική λέει πως αν υπάρχει διαφορά 20 χιλιομέτρων στην ταχύτητα άνω των 100, που επιτρέπεται στους αυτοκινητόδρομους στην κάλυψη της απόστασης Λάρνακας – Λευκωσίας, θα κερδίσει περίπου 5 – 7 λεπτά. Στην κάλυψη της απόστασης Λεμεσού – Λευκωσίας, θα κερδίσει περίπου 9 – 14 λεπτά. Και γιατί όλο αυτό το τρέξιμο, τη στιγμή που μας περιμένουν 10 – 20 λεπτά καθυστέρησης στο μποτιλιάρισμα στην είσοδο της Λευκωσίας; Με τον ίδιο τρόπο, χρησιμοποιώντας τη λογική και την κρίση, θα πρέπει να καταπολεμήσουμε τον φόβο της κάμερας – ας επιχειρήσουμε σε ώρες μη αιχμής, να πλησιάσουμε και να περάσουμε από χώρους όπου υπάρχουν κάμερες. Με την πρακτική αυτή, θα αντιληφθούμε, ειδικά στα φώτα, τον χρόνο που έχουμε στη διάθεση μας για να περάσουμε και να μην ρισκάρουμε, την ταχύτητα που θα κρατούμε και θα αναπτύξουμε. Χωρίς να το καταλάβουμε, αποκτούμε εξαρτημένα αντανακλαστικά, περνούμε στα φώτα με την ησυχία μας, καθώς ο φόβος και το στρες φεύγει και απολαμβάνουμε το ταξίδι μας. Είναι πολύ βασικό, όλοι να γνωρίζουμε πως το στοιχείο του φόβου, ουδέποτε επηρεάζει αλλαγές στη συμπεριφορά. Μόνο η ψύχραιμη θεώρηση της πραγματικότητας και η χρησιμοποίηση της λογικής και της κρίσης, θα μας βοηθήσουν να καταπολεμήσουμε τους φόβους μας και να οδηγούμε ποιοτικά καλύτερα για τη δική μας ασφάλεια και την ασφάλεια των άλλων. Γιατί για την κακή συμπεριφορά του οδηγού, δεν υπάρχει δεύτερη ευκαιρία για επανορθώσεις, όπως γίνεται σε άλλες περιστάσεις…».
