Από το άγαλμα του Αυξεντίου στο άγαλμα του Ατατούρκ: Μια άγνωστη πτυχή της Ιστορίας (Ακούστε το τραγούδι)
«Κι αν έκαψαν κι αν έλιωσαν το ένδοξο κορμί σου/ Για πάντα θα θυμόμαστε την τρανή μορφή σου», αναφέρει για το άγαλμα του Γρηγόρη Αυξεντίου που άλλοτε κοσμούσε τη Λύση, σε τραγούδι του ο φιλόλογος και στιχουργός Ανδρέας Νικολάου. Πρόκειται για την αφήγηση ενός άγνωστου κομματιού της ιστορίας και της τουρκικής εισβολής, το οποίο έκανε γνωστό ο εκπαιδευτικός Κυριάκος Μπαρρής από τη Λύση, ο οποίος είναι και στενός συγγενής του ήρωα.
Όπως ανέφερε στο philenews ο κ. Μπαρρής, ο ίδιος μιλούσε στους μαθητές τους άλλα και σε άλλες περιπτώσεις για το άγαλμα του Γρηγόρη Αυξεντίου της Λύσης, το οποίο καταστράφηκε από τους Τούρκους το 1974. Αφού το γκρέμισαν, μας εξηγεί, έλιωσαν το μέταλλο και με το ίδιο υλικό κατασκεύασαν το άγαλμα του Κεμάλ Ατατούρκ, στην ίδια ακριβώς θέση.
«Η ιστορία αυτή δείχνει και την βαρβαρότητα του κατακτητή», μας ανέφερε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε ότι σε άλλες περιπτώσεις αγαλμάτων ακολουθήθηκε η ίδια πρακτική, αφού τα κατέστρεψαν για να αξιοποιηθεί το υλικό τους.
Την ιστορία αυτή έμαθε πριν λίγους μήνες ο στιχουργός Αντρέας Νικολάου, ο οποίος και έγραψε τραγούδι για το περιστατικό και τη βεβήλωση του σημαντικού αυτού μνημείου, το οποίο πλαισιώνει η μουσική της Γεωργίας Πέτρου, ενορχηστρώνει ο Κώστας Παπαδούκας, σκηνοθετεί ο Γιώργος Βασιλείου, ερμηνεύει ο Ανδρέας Μαυράτσας με πλάνα από την Μονή Μαχαιρά.
«Έμαθα για το περιστατικό πριν τρεις μήνες» μας εξήγησε για να προσθέσει: «Με συγκλόνισε το γεγονός ότι έφτιαξαν το άγαλμα του Κεμάλ Ατατούρκ από εκείνο του Σταυραετού μας και ότι το τοποθέτησαν και στην ίδια θέση». Χαρακτήρισε ως μέταλλο το σθένος του Γρηγόρη Αυξεντίου, το οποίο και χαρακτήρισε ένα αξεπέραστο σύμβολο.
Οι στίχοι:
Στην πιο ψηλή βουνοκορφή στήθηκε η θωριά σου,
Πόσο μας λείπει σήμερα η ατσάλινη καρδιά σου.
Κι αν μας κοιτάζεις νιώσε μας, Γρηγόρη αδερφέ μας,
Κι αν μας κοιτάζεις, φύλαγε τη σπίθα αϊτέ μας.
Αψύ το βλέμμα σου, θωρεί, θωρεί το μέταλλο σου,
Που τό ‘κλεψαν οι οχτροί, οχτροί απ’ το χωριό σου,
Και τό ‘λιωσαν και τό ‘κρυψαν το δαφνοστεφανωμένο,
Κι άλλαξαν τη μορφή, μορφή στο αγιασμένο.
Το άγαλμα σου Γρηγόρη μας, δεν έφυγε απ’ τη Λύση,
Απ’ τις κορφές του Μαχαιρά, ατόφιο καθρεφτίζει,
Χρυσό και απροσπέλαστο, φωτίζει τις καρδιές μας,
Και στέλνει τις ακτίνες του, σ΄ όλες τις γειτονιές μας.
Βαρύ το χρέος άφησες σε όλους μας Γρηγόρη,
Βαθιά ερίζωσες στη μνήμη μας, στη μνήμη μας το μπόλι,
Κι αν έκαψαν κι αν έλιωσαν το ένδοξο κορμί σου,
Για πάντα θα θυμόμαστε την τρανή μορφή σου.
Σε σχετικό υπόμνημα που συνοδεύει το βίντεο κλιπ, αναφέρεται:
Όταν κατά τη μαύρη εκείνη μέρα του Αυγούστου του 1974, οι Τούρκοι εισβολείς κατέλαβαν την ηρωική κωμόπολη της Λύσης, αρχόντισσα και καμάρι της Μεσαρκάς, δεν τους ήταν αρκετά τα σπίτια, η γη, οι περιουσίες και η προσφυγοποίηση των ανθρώπων, αφού χωρίς αιδώ, θέλησαν να γκρεμίσουν και να ξεριζώσουν και την ψυχή και το σύμβολο των ιδανικών και του ηρωισμού των γηγενών κατοίκων.
Άγγιξαν τα έσχατα όρια και στην ουσία όρισαν τη βαρβαρότητα: Ξεδιάντροπα γκρέμισαν τον ανδριάντα του Γρηγόρη Αυξεντίου, σύμβολο αγώνα, ελευθερίας και αυτοθυσίας, τον μετέφεραν στην Τουρκία, έλιωσαν το μέταλλο και με το ίδιο δημιούργησαν νέο άγαλμα, το ονόμασαν Κεμάλ Ατατούρκ και το τοποθέτησαν βάναυσα στη θέση που για πάντα θα ανήκει στον δικό μας Γρηγόρη. Να είστε όμως σίγουροι ότι όλοι εμείς, παιδιά και εγγόνια του Γρηγόρη, εκεί θα τον επαναφέρουμε, όσα χρόνια και αν περάσουν. Γιατί θα φύγετε, αυτή η γη δεν σας ανήκει. Λογαριάσατε λάθος…
