Ανάλυση: Πώς ερμηνεύεται η επίθεση του Ιράν και γιατί υπάρχει συγκρατημένη αισιοδοξία για αποκλιμάκωση
Ο πλανήτης βρίσκεται από το βράδυ του Σαββάτου σε αγωνία μετά την επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ.
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη επίθεση, που έχει πραγματοποιήσει η Τεχεράνη στην περιοχή, μετά τις επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη το 2019 σε διυλιστήρια πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας και το 2020 εναντίον ιρακινών αεροπορικών βάσεων, που φιλοξενούν αμερικανικά στρατεύματα, ως απάντηση στη δολοφονία του Κασέμ Σουλεϊμανί.
Μια ενέργεια, για την οποία, ωστόσο, είχε προειδοποιήσει εδώ και μέρες η Τεχεράνη ότι θα ερχόταν ως αντίποινα, μετά τον βομβαρδισμό του ιρανικού προξενείου στη Δαμασκό και η οποία ήταν εν πολλοίς αναμενόμενη από όσους ασχολούνται με τα περιφερερειακά τεκταινόμενα, ενώ θεωρείται ότι βασικός σκοπός της ήταν η αποστολή μηνυμάτων τόσο στο εσωτερικό της χώρας, όσο και στο εξωτερικό, προβάλλοντας τον ισχυρισμό πως το Ισραήλ έχει ξεπεράσει τις κόκκινες γραμμές.
Αισιοδοξία για αποκλιμάκωση – Προσεκτικά βαθμονομημένες ενέργειες
Η απόφαση του Ιράν να αντεπιτεθεί εναντίον του Ισραήλ από το δικό του έδαφος αντί διά αντιπροσώπων προκάλεσε ανησυχία, παρόλο που οι επιθέσεις φαινόταν να είναι προσεκτικά βαθμονομημένες για να αποφευχθεί ένας πόλεμος πλήρους κλίμακας.
Το γεγονός, ωστόσο, πως η ενέργεια ήταν αναλογική, περιορισμένη και για την οποία υπήρξαν σαφείς προειδοποιήσεις, σε συνδυασμό με την ξεκάθαρη στάση των ΗΠΑ, που επανειλημμένως έχουν προειδοποιήσει ότι δε συναινούν σε μια επιθετική ενέργεια του Ισραήλ κατά του Ιράν, πράγμα που θα οδηγούσε σε διεύρυνση της περιφερειακής σύγκρουσης, δημιουργεί μια συγκρατημένη αισιοδοξία για μια σχετική αποκλιμάκωση της κρίσης.
«Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, που επέλεξε να εκτοξεύσει το Ιράν στο Ισραήλ, περιλάμβαναν πιο αργά κινούμενα, σχεδιασμένα για τακτική χρήση», ανέφεραν Αμερικανοί αξιωματούχοι στο Foreign Policy – μιαάλλη ένδειξη ότι η Τεχεράνη πιθανότατα αποδυνάμωσε την απάντησή της, για να αποφύγει περαιτέρω κλιμάκωση.
Το Ιράν θέλησε επίσης να ενημερώσει για την επίθεση στο Ισραήλ πολύ νωρίτερα, δίνοντας στους Ισραηλινούς και τους συμμάχους τους αρκετό χρόνο για να προετοιμάσουν την αεράμυνα τους, μια ενέργεια που αρκετοί περιφερειακοί εμπειρογνώμονες και αξιωματούχοιέχουν ερμηνεύσει ως μια υπολογισμένη προσπάθεια να μειωθεί ο κίνδυνος περαιτέρω κλιμάκωσης. Άλλωστε, τις ώρες πριν από τα πλήγματα, τόσο η Ιορδανία όσο και το Ισραήλ έκλεισαν τον εναέριο χώρο τους, ενώ τα αμερικανικά τάνκερ ανεφοδίαζαν με καύσιμα αμερικανικά μαχητικά αεροσκάφη.
«Περισσότερο συμβολική η ενέργεια του Ιράν»
Χαρακτηριστικές είναι και οι δηλώσεις του Καθηγητή Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Κώστα Υφαντή στο MEGA Eλλάδος, ο οποίος ανέφερε ότι «ήταν αναμενόμενη η επίθεση του Ιράν, το μόνο που δεν ξέραμε ήταν πότε θα εκδηλωθεί και με ποιον τρόπο», εξηγώντας ότι «το Ιράν ένιωθε υποχρεωμένο να αντιδράσει, να κάνει κάτι μετά τον βομβαρδισμό του ιρανικού προξενείου στη Δαμασκό. Πέρασαν αρκετές ημέρες μέχρι να αποφασίζει να αντιδράσει και ευτυχώς η αντίδραση είναι περισσότερο συμβολική, παρά ουσιαστική. Αυτό δε σημαίνει ότι η περιοχή θα ηρεμήσει. Είμαι συγκρατημένα αισιόδοξος ότι θα παραμείνουμε σε αυτό το επίπεδο».
Όσον αφορά την αντίδραση του Ισραήλ, αυτή δεν αποκλείεται, αλλά αυτό που αναμένουν οι περισσότεροι διεθνείς αναλυτές είναι μια στοχευμένη, «χειρουργικού» τύπου αντίδραση, που δεν θα οδηγήσει σε ανοικτό πόλεμο και διεύρυνση της σύγκρουσης.
Σκεπτόμενοι ορθολογικά, μακρινή θεωρείται και η περαιτέρω κλιμάκωση επί του παρόντος από πλευράς Ιράν, αφού θα είχε να υποστεί συντριπτικά πλήγματα και μαζική αντίδραση σε περίπτωση που θα το έπραττε.
Σε κάθε περίπτωση πρέπει πάντα να έχουμε κατά νου ότι έχουμε να κάνουμε με δύο περιφερειακές δυνάμεις, όπου η μία (το Ιράν) παλεύει για την επιβίωσή του και η άλλη (το Ισραήλ) αντιμετωπίζει την αίσθηση περικύκλωσης από πολλούς εχθρούς στην περιοχή, γεγονόςπου πρέπει να κρατά τις Αρχές και τις δυνάμεις ασφαλείας μας σε εγρήγορση.
Περαιτέρω σε κρατικό κι ατομικό επίπεδο ανάλυσης, παράγοντες όπως η πολιτική επιβίωση του Βενιαμίν Νετανιάχου και η προσωπικότητα του τελευταίου, θα μπορούσαν να επηρέασουν τη λήψη αποφάσεων με μη ορθολογικό τρόπο.
