Ο κατώτατος μισθός στα επιτεύγματα του Ευρωκοινοβουλίου – Τι προνοεί η Οδηγία και ποια η πρόθεση της Κυβέρνησης
Ένα σημαντικό έργο που αφήνει πίσω της η παρούσα θητεία του Ευρωκοινοβουλίου είναι η θέσπιση του νομοθετικού πλαισίου για τον κατώτατο μισθό. Μια εξέλιξη που επηρεάζει αναπόφευκτα και τους εργαζομένους στην Κύπρο, αφού η Κυπριακή Δημοκρατία είναι υποχρεωμένη να εναρμονίσει την κυπριακή νομοθεσία με τις πρόνοιες της ευρωπαϊκής Οδηγίας για τον κατώτατο μισθό, πράγμα που, όπως διαβεβαίωσε ο υπουργός Εργασίας, Γιάννης Παναγιώτου, στον «Φ», θα γίνει εντός του τρέχοντος έτους.
Σημειώνεται ότι οι νέοι νομοθετικοί κανόνες, που θέσπισε το 2022 το Ευρωκοινοβούλιο, στοχεύουν στον καθορισμό κατώτατων μισθών με επάρκεια, που θα εξασφαλίζουν αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης και εργασίας, ενώ τα κράτη-μέλη θα πρέπει να προωθήσουν τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, αφού θεωρούνται ουσιαστικός παράγοντας για την επίτευξη επαρκών κατώτατων μισθών.
Επάρκεια κατώτατου μισθού
Όσον αφορά το περιεχόμενο της Οδηγίας της ΕΕ, θα πρέπει να σημειωθεί ότι παρ’ όλο που ο καθορισμός του κατώτατου μισθού παραμένει αρμοδιότητα των κρατών-μελών, ωστόσο, οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι εθνικοί κατώτατοι μισθοί τους θα επιτρέπουν στους εργαζομένους να ζουν αξιοπρεπώς, με βάση το κόστος ζωής και το γενικό επίπεδο των αμοιβών.
Προς σκοπούς αξιολόγησης της επάρκειας των κατώτατων μισθών, τα κράτη μέλη μπορούν να καθορίζουν ένα καλάθι βασικών αγαθών και υπηρεσιών σε πραγματικές τιμές ή να ορίζουν ότι αυτό αντιστοιχεί στο 60% του ακαθάριστου διάμεσου μισθού και στο 50% του ακαθάριστου μέσου μισθού.
Στήριξη των συλλογικών διαπραγματεύσεων
Επιπρόσθετα σύμφωνα με το νομοθετικό πλαίσιο, καθώς οι συλλογικές διαπραγματεύσεις σε κλαδικό και διακλαδικό επίπεδο θεωρούνται ουσιαστικός παράγοντας για την επίτευξη επαρκών κατώτατων μισθών, θα πρέπει να προωθηθούν και να ενισχυθούν.
Συγκεκριμένα, τα κράτη-μέλη στα οποία καλύπτεται από συλλογικές διαπραγματεύσεις λιγότερο από το 80% των εργαζομένων, θα πρέπει να καταρτίσουν σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους ένα σχέδιο δράσης, με στόχο την αύξηση αυτού του ποσοστού.
Συμμόρφωση και έλεγχος
Σημειώνεται ακόμη ότι σύμφωνα με τη νέα Οδηγία, οι χώρες της ΕΕ υποχρεούνται να θεσπίσουν ένα σύστημα επιβολής, το οποίο θα περιλαμβάνει μηχανισμούς αξιόπιστης παρακολούθησης, ελέγχους και επιτόπιες επιθεωρήσεις, ώστε να διασφαλίζεται η συμμόρφωση και να αντιμετωπίζονται φαινόμενα όπως η καταχρηστική ανάθεση υπεργολαβιών, η μη καταγραφή υπερωριών και η εντατικοποίηση της εργασίας.
Κατώτατος μισθός στην Κύπρο
Όσον αφορά στην Κύπρο, υπενθυμίζεται ότι η χώρα μας όρισε για πρώτη φορά όριο κατώτατου μισθού, με το διάταγμα περί Κατωτάτου Ορίου Μισθών 2022, που τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2023.
Το διάταγμα θέσπιζε τον κατώτατο μισθό στα €940 μηνιαίως για πλήρη απασχόληση, ενώ η παρούσα κυβέρνηση, τον περασμένο Δεκέμβριο,αύξησε με τροποποιητικό διάταγμα τον κατώτατο μισθό στα €1.000.
Σύμφωνα με το ισχύον πλαίσιο, κάθε εργοδοτούμενος ο οποίος εργάζεται με πλήρη απασχόληση πρέπει να λαμβάνει μηνιαίο μισθό, ο οποίος να ανέρχεται τουλάχιστον στα €1.000 ακαθάριστα, ενώ εργοδοτούμενος, που δεν έχει συμπληρώσει έξι μήνες συνεχούς απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη, πρέπει να λαμβάνει μηνιαίο μισθό τουλάχιστον €900 ακαθάριστα για πλήρη απασχόληση, μέχρι τη συμπλήρωση έξι μηνών συνεχούς απασχόλησης.
Σύμφωνα με αρμόδιο λειτουργό του υπουργείου Εργασίας, για τη θέσπιση κατώτατου μισθού στην Κύπρο υπήρχε πολιτική απόφαση, ωστόσο, η συζήτηση και η συμφωνία σε ευρωπαϊκό πλαίσιο έδωσαν περισσότερη ώθηση στην εφαρμογή του.
Υποστήριξε ακόμη ότι είναι σημαντικό το γεγονός πως η Οδηγία δίνει σημασία τόσο στην επάρκεια του μισθού, όσο και στην προώθηση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, με τον στόχο εφαρμογής να τίθεται στο 80% των εργαζομένων.
Πλήρως ευθυγραμμισμένη με τις πολιτικές της ΕΕ γύρω από τα εργασιακά ζητήματα, δηλώνει η κυβέρνηση
Σχολιάζοντας το ζήτημαστον «Φ», o υπουργός Εργασίας, Γιάννης Παναγιώτου, υπογράμμισε ότι η κυβέρνηση είναι πλήρως ευθυγραμμισμένη με τις πολιτικές της ΕΕ γύρω από τα εργασιακά ζητήματα. «Πρόθεση μας είναι μέσα στο 2024 να εναρμονιστεί πλήρως η κυπριακή νομοθεσία με τη συγκεκριμένη Οδηγία για τον κατώτατο μισθό», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Συγκεκριμένα, καθώς η Κύπρος είναι υποχρεωμένη να εναρμονιστεί με την ευρωπαϊκή Οδηγία, θα πρέπει να ετοιμαστεί νομοσχέδιο, το οποίο αφορά πρόνοιες της Οδηγίας, οι οποίες σχετίζονται με τον τρόπο υπολογισμού και καθορισμού του κατώτατου μισθού, αλλά και τον καταρτισμό στρατηγικής για ανάπτυξη των συλλογικών διαπραγματεύσεων.
Ο κ. Παναγιώτου σημείωσε ακόμη ότι από την αύξηση του κατώτατου μισθού στην Κύπρο τον περασμένο Δεκέμβριο, από τα €940 στα €1.000 μηνιαίως, επωφελούνται 25.000ς εργαζόμενοι. Συμπλήρωσε, επίσης, ότι με Υπουργικό Διάταγμα αυξήθηκε το ύψος του κατώτατου μισθού σε 19 επαγγέλματα που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ξενοδοχειακής βιομηχανίας, μια εξέλιξη από την οποία επηρεάζονται θετικά άλλες πέντε χιλιάδες εργαζόμενοι.
Ερωτηθείς με ποιο τρόπο διασφαλίζεται η τήρηση του κανονισμού για των κατώτατο μισθό, ο κ. Παναγιώτου αναφέρθηκε στον έλεγχο που διενεργείται μέσα από στοχευμένες επιθεωρήσεις από τα αρμόδια Τμήματα, στη διερεύνηση των σχετικών καταγγελιών, αλλά και στην αξιοποίηση των στοιχείων που κατατίθενται στις κοινωνικές ασφαλίσεις και από τα οποία μπορεί να διαπιστωθούν τυχόν παραβάσεις.
Όσον αφορά στο θέμα της προώθησης των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, ο κ. Παναγιώτου επεσήμανε ότι μέσα από τον κοινωνικό διάλογο και τη συλλογική διαπραγμάτευση, υπάρχουν συλλογικές συμβάσεις, που έχουν ανανεωθεί και άλλες για τις οποίες βρίσκονται σε εξέλιξη διαβουλεύσεις με τη συμβολή του υπουργείου Εργασίας, ενώ, παράλληλα, επεσήμανε ότι η κυβέρνηση έχει εντάξει στον σχεδιασμό του 2024 τη διαμόρφωση σχεδίου κινήτρων για τους οργανισμούς και τις επιχειρήσεις που εφαρμόζουν καλές εργασιακές πρακτικές, στις οποίες περιλαμβάνονται οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας.
