Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο να καταφύγει στη βία για την απόκτηση της Γροιλανδίας από τη Δανία ή της Διώρυγας του Παναμά από τον Παναμά. Μην αποκλείετε το ενδεχόμενο να το εννοεί.
Και μόνο η σκέψη ότι η Αμερική θα εκβίαζε ή θα πήγαινε σε πόλεμο με έναν στενό σύμμαχο του ΝΑΤΟ για να αλλάξει παράνομα τα κυρίαρχα του σύνορα φαίνεται γελοία. Κατά πάσα πιθανότητα, είναι. Ωστόσο, οι απειλές ακούγονται επίσης κάπως οικείες. Καθώς ο εκλεγμένος πρόεδρος και ορισμένα μέλη του επιτελείου του προετοιμάζονται για τον Λευκό Οίκο, μοιάζουν, με τον τρόπο που μιλούν και συμπεριφέρονται, ολοένα και περισσότερο με τη Ρωσία του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν.
Τι γίνεται, λοιπόν, αν όντως έτσι σκοπεύει να κυβερνήσει ο Τραμπ κατά τη δεύτερη και τελευταία του θητεία; Έχει, άλλωστε, εκφράσει επανειλημμένα το θαυμασμό του για τον Πούτιν και ήδη προσπαθεί να οργανώσει μια διμερή σύνοδο κορυφής. Το Κρεμλίνο δηλώνει πρόθυμο.
Αντηχώντας πρόσφατα τη συμπεριφορά του Κρεμλίνου, ο Τραμπ αναφέρθηκε σε μια ενδεχόμενη προσάρτηση όχι μόνο της Γροιλανδίας και της διώρυγας του Παναμά, αλλά και του Καναδά. Έχει επίσης μιλήσει για τη μετονομασία του Κόλπου του Μεξικού σε Κόλπο της Αμερικής (“είναι δικός μας”, είπε – “nashi”, όπως λένε οι Ρώσοι εθνικιστές).
Την ίδια στιγμή, ο συνεργάτης του Τραμπ και μέλος της μελλοντικής κυβέρνησης, Έλον Μασκ, έχει εμπλακεί πιο ανοιχτά στην προσπάθεια υπονόμευσης – και, σύμφωνα με τους Financial Times, ανατροπής – ενός ξένου ηγέτη, του πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου Κιρ Στάρμερ, περισσότερο από οποιοδήποτε ρωσικό “εργοστάσιο τρολ”.
Ο “πουτινισμός” έχει τουλάχιστον τρία καθοριστικά χαρακτηριστικά. Το πρώτο είναι η βαθιά περιφρόνηση για τους δημοκρατικούς περιορισμούς, τα γεγονότα και τον κοινωνικό φιλελευθερισμό, υπέρ της προσωπικής ολιγαρχίας, της χειραγώγησης και του “anti-wokery”. Το αποτέλεσμα αυτού είναι μια ρωσική πολιτική οικονομία στην οποία ο Πούτιν διανέμει εξουσία, αλήθεια και πλούτο σαν να ήταν η προσωπική του περιουσία. Η αφοσίωση είναι το νούμερο ένα προσόν για την εύνοια, με τα χρήματα και τον φόβο να αποτελούν “ταινία διπλής όψεως” που κρατάει το σύστημα ενωμένο.
Το δεύτερο χαρακτηριστικό είναι μια νοοτροπία τύπου μαφίας, κατά την οποία όλες οι σχέσεις προσεγγίζονται ως ζητήματα αφοσίωσης ή ιδιοκτησίας – είτε εντός της Ρωσίας είτε με άλλες χώρες. “Φιλία” και “εμπιστοσύνη” μπορεί να είναι οι λέξεις που χρησιμοποιεί ο Πούτιν για να περιγράψει αυτούς τους δεσμούς, αλλά είναι πάντοτε είτε συναλλακτικοί είτε εξαναγκαστικοί.
Τοτελευταίο συστατικό είναι η πεποίθηση ότι μετά από μια σύντομη παρέκκλιση 30-40 ετών, ο κόσμος επιστρέφει στη φυσική Δαρβινική του τάξη. Εδώ, οι μεγάλες δυνάμεις κυριαρχούν στις περιοχές γύρω τους ως σφαίρες επιρροής ή, κατά προτίμηση, ως κτήσεις. Οι ασθενέστεροι γείτονες υποτάσσονται ή υφίστανται τιμωρία. Οι μεγάλοι ηγέτες, όπως οι ήρωες του Πούτιν, ο Πέτρος και η Μεγάλη Αικατερίνη, γράφουν ιστορία επεκτείνοντας τη ζώνη ελέγχου της χώρας τους.
Ο Τραμπ και ο Πούτιν είναι εξαιρετικά διαφορετικές προσωπικότητες με εντελώς διαφορετικά υπόβαθρα. Ο πρώτος είναι ένας θορυβώδης, απείθαρχος σόουμαν που προέρχεται από κληρονομικό πλούτο, ο δεύτερος, ένα παιδί του δρόμου από το Λένινγκραντ της σοβιετικής εποχής, που εκπαιδεύτηκε στο τζούντο και έκανε καριέρα ως πράκτορας της KGB. Παρ’ όλα αυτά, οι προοπτικές τους συγκλίνουν σε πολλά σημεία.
Ο Τραμπ περιφρονεί τους δημοκρατικούς περιορισμούς, τόσο που το 2020 προσπάθησε να ανατρέψει το εκλογικό αποτέλεσμα για να παραμείνει στην εξουσία. Επικεντρώνεται πάνω από όλα στην αφοσίωση των συνεργατών του, με καλύτερο απ’όλα το στενό οικογενειακό περιβάλλον του, και φημίζεται για τις διαπραγματεύσεις του. Όπως και ο Πούτιν, είναι εθνικιστής, ο οποίος βλέπει τους φιλελεύθερους και τους πολυμερείς θεσμούς – είτε στις ΗΠΑ, είτε στην Ευρώπη είτε αλλού – ως εχθρούς.
Αλλά πάνω απ’ όλα,ο Τραμπ φαίνεται να συμμερίζεται την άποψη του Πούτιν ότι η διεθνής τάξη υπό την ηγεσία των ΗΠΑ που προέκυψε από τον Ψυχρό Πόλεμο έχει πλέον πεθάνει. Καθώς οικοδομείται μια νέα, εναπόκειται σε κάθε μεγάλη δύναμη να επιβληθεί στο “εγγύς εξωτερικό” της, για να χρησιμοποιήσουμε τον ρωσικό όρο, όσο καλύτερα μπορεί. Για τον Πούτιν αυτό σημαίνει να απαιτεί και, αν χρειαστεί, να επιβάλλει την υπακοή σε χώρες όπως η Αρμενία, η Λευκορωσία, η Γεωργία, η Μολδαβία και η Ουκρανία. Για τον Τραμπ, αυτό φαίνεται -προς το παρόν- να μεταφράζεται σε άσκηση πιέσεων στον Καναδά, στη Γροιλανδία, στο Μεξικό και στον Παναμά.
Δεν υπάρχουν αποδείξεις για μεγάλη συνωμοσία ή συμπαιγνία με το Κρεμλίνο εδώ. Όντας επίσης εθνικιστής, είναι εξίσου πιθανό ο Τραμπ να συγκρουστεί με τον Πούτιν όσο και να συνάψει φιλικές σχέσεις με αυτόν. Μπορώ μόνο να μαντέψω πώς θα μπορούσε να εκπληρώσει την υπόσχεσή του να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία (το χρονοδιάγραμμά του μόλις πέρασε από 24 ώρες σε έξι μήνες) ή πώς θα αντιμετωπίσει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Ούτε γνωρίζω πόσο καιρό θα παραμείνει ο Μασκ στην τροχιά του εκλεγμένου προέδρου, ή αν ο πλουσιότερος “ολιγάρχης” του κόσμου μπήκε καν στον κόπο να παρουσιάσει την εκστρατεία του εναντίον του Στάρμερ στο μελλοντικό του αφεντικό.
Είναι όμως σαφές ότι ο Τραμπ, όπως και ο Πούτιν, “μυρίζεται” την αδυναμία όποιου που κάθεται απέναντί του στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Και σε σύγκριση με τις ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Ευρώπη και ο Παναμάς είναι αδύναμοι. Η Δανία δεν θα μπορούσε να υπερασπιστεί τη Γροιλανδία από μια αμερικανική στρατιωτική κατάληψη. Ακόμα και αν είχε τα στρατεύματα και τον απαραίτητο εξοπλισμό, στερείται της δυνατότητας μεταφοράς και υποστήριξής τους. Οι ΗΠΑ έχουν επιβληθεί στον Παναμά και στο παρελθόν και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα μπορούσαν να το ξανακάνουν.
Αμφιβάλλω αν ο Τραμπ σήμερα έχει την παραμικρή πρόθεση να χρησιμοποιήσει τον αμερικανικό στρατό, γνωρίζοντας την οικονομική ζημία που μπορεί να προκαλέσει στους συμμάχους για να πετύχει τον σκοπό του, χωρίς να χρειαστεί να καταφύγει στη βία. Αυτού του είδους ο εξαναγκασμός είναι επίσης βγαλμένος από το εγχειρίδιο του Πούτιν. Ίσως το καλύτερο μάθημα που θα μπορούσε να πάρει ο Τραμπ από το Κρεμλίνο είναι να ρίξει μια μακρά, προσεκτική ματιά στο πώς εξελίχθηκαν όλες αυτές οι εμπορικές και ενεργειακές επιθέσεις για τον ισχυρό άνδρα της Ρωσίας. Σίγουρα δεν είναι αυτό που σχεδίαζε ή ήλπιζε στην αρχή.
BloombergOpinion
Πηγή: philenews.com
