Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που ορισμένοι ηγέτες της Δύσης καυχιούνταν για την “στρατηγική ήττα” της Ρωσίας στην Ουκρανία. Παραδοχή που αποδείχθηκε λανθασμένη όχι μόνο στο πεδίο της μάχης, αλλά και επικοινωνιακά, καθώς έκτοτε ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν έχει σταματήσει να αναπαράγει τους ψευδείς ισχυρισμούς ότι η αποστολή στρατευμάτων πέρα από τα ρωσικά σύνορα δεν έγινε για λόγους επεκτατισμού, αλλά προς υπεράσπιση της χώρας από την δυτική επιθετικότητα. Σήμερα, περισσότερες από 1.000 μέρες μετά την έναρξη του πολέμου, τα πρώτα σημάδια μιας τέτοιας στρατηγικής ήττας αρχίζουν να γίνονται ορατά. Μόνο που οι πιθανοί χαμένοι είναι η Ουκρανία και οι σύμμαχοι της και όχι ο Πούτιν.
Επίσης, δεν πρέπει να επιρρίψουμε εκ των προτέρων την ευθύνη στον Ντόναλντ Τραμπ σε περίπτωση που ο Πούτιν καταφέρει να συντρίψει την Ουκρανία και να επιτύχει τους πολεμικούς του στόχους τον επόμενο χρόνο. Ναι μεν η ρητορική ορισμένων εκ των στενών συνεργατών και συμβούλων του νέου προέδρου ως προς το ουκρανικό ζήτημα είναι από επικίνδυνη έως και καταστροφική -και καλό θα ήταν να σταματήσει-, όμως η κύρια ευθύνη βρίσκεται αλλού.
Ορισμένοι Ρεπουμπλικάνοι που τάσσονται υπέρ της προσέγγισης Τραμπ περί “ειρήνης εδώ και τώρα”, δεν παύουν να διατυμπανίζουν πως υπήρξαν πιο ένθερμοι υποστηρικτές μιας πιο ισχυρής στήριξης προς το Κίεβο σε σχέση με την κυβέρνηση Μπάιντεν. Επιθυμούσαν ο Λευκός Οίκος και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι να παρέχουν στην Ουκρανία ένα ευρύτερο φάσμα στρατιωτικής βοήθειας, σε μεγαλύτερες ποσότητες και πολύ ταχύτερα. Ο πόλεμος συνεχίζεται σήμερα, με τις ουκρανικές δυνάμεις να αγωνίζονται να κρατήσουν τη γραμμή άμυνας, σε μεγάλο βαθμό επειδή αυτό δεν συνέβη το 2014 ή το 2022.
Από την άλλη, οι ίδιοι Ρεπουμπλικάνοι ισχυρίζονται ότι ο χρόνος στην κλεψύδρα έχει πλέον τελειώσει, καλώντας τους Ουκρανούς να αποδεχθούν όποια ειρηνευτική συμφωνία είναι πρόθυμος να προσφέρει ο Πούτιν, στο χρονοδιάγραμμα που θα επιλέξει ο Τραμπ.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, συμφωνεί ότι ο πόλεμος πρέπει να τελειώσει τον επόμενο χρόνο· η διαφωνία αφορά το πώς. Το Κίεβο, όπως και οι σύμμαχοι από τις Βαλτικές Χώρες, τη Βρετανία, την Πολωνία και την Σκανδιναβία, κατανοούν ότι στην παρούσα φάση ο Πούτιν δεν έχει κανένα κίνητρο να διαπραγματευτεί οτιδήποτε και συνεπώς δεν θα το κάνει. Έχει το πλεονέκτημα στο πεδίο της μάχης και βλέπει την αποφασιστικότητα της Δύσης να καταρρέει μπροστά στα μάτια του. Όταν ο Πούτιν μιλάει για ειρήνη, εννοεί την παράδοση της Ουκρανίας.
Υπάρχει μόνο μία απάντηση σε αυτό το δίλημμα που να μην οδηγεί σε στρατηγική ήττα για την Ουκρανία και τους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ: μια άμεση αλλαγή προσέγγισης στο ζήτημα των προμηθειών και ευθυγράμμιση της Δύσης προς τον στόχο της αναγέννησης των ουκρανικών δυνάμεων. Μόνο έτσι θα μπορέσει να υπάρξει εκ νέου προοπτική επίτευξης μιας διαρκούς κατάπαυσης του πυρός που θα επιτρέψει στην Ουκρανία να αισθάνεται ασφαλής και ανεξάρτητη. Και αυτό πρέπει να γίνει με σύνεση και συντονισμό.
Είμαστε κοντά σε κάτι τέτοιο; Μάλλον όχι. Την Παρασκευή ο Γερμανός Καγκελάριος Όλαφ Σολτς έγινε ο πρώτος ηγέτης της Δύσης που κάλεσε σε τηλεφωνική συνομιλία τον Βλαντιμίρ Πούτιν έπειτα από δύο χρόνια, χωρίς μάλιστα πρώτα να βεβαιωθεί ότι το Κίεβο και οι σύμμαχοι ήταν στην ίδια γραμμή – και, φυσικά, χωρίς κάποια προοπτική επιτυχίας. Ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έσπευσε να τον ακολουθήσει, διαρρέοντας ιδέες για ένα ειρηνευτικό σχέδιο στο οποίο ο ίδιος θέλει να μεσολαβήσει.
Και οι δύο ηγέτες πέρασαν από την πόρτα που άνοιξε ο Τραμπ, μιλώντας για επίσπευση του τέλους του πολέμου, το έκαναν όμως για προσωπικό πολιτικό όφελος. Ο Σολτς είναι καθ’ οδόν προς την έξοδο από την εξουσία, έχοντας προκηρύξει πρόωρες εκλογές στη Γερμανία. Μοιάζει απεγνωσμένος για ένα θαύμα που θα αντιστρέψει την πολιτική του τύχη, και η ασυντόνιστη, απρογραμμάτιστη τηλεφωνική συνομιλία του με τον Πούτιν ήταν το αποτέλεσμα αυτής της συνθήκης.
Ο Ερντογάν βλέπει τον εαυτό του ως μεσολαβητή μεταξύ Μόσχας και Δύσης από την αρχή της σύγκρουσης. Νωρίτερα είχε αξιοσημείωτη επιτυχία στο να διαπραγματευτεί μια συμφωνία για τη συνέχιση της ροής των σιτηρών από τα αποκλεισμένα λιμάνια της Ουκρανίας, αλλά απέτυχε στο να αντιμετωπίσει τη μεγαλύτερη εικόνα. Και δεν έχει καμία πρόθεση να αφήσει τον Τραμπ, τον Σολτς ή οποιονδήποτε άλλο να του κλέψει τη δόξα.
Όπως είπε ο Ζελένσκι μετά την επικοινωνία Σολτς και Πούτιν, κάτι τέτοιο θα μπορούσε να ανοίξει το κουτί της Πανδώρας — και είχε δίκιο. Αυτό που είναι πιθανό να προκύψει είναι μια επίδειξη ματαιοδοξίας με προσφορές “ηγεσίας” για τον τερματισμό του πολέμου, κάτι που μπορεί να ωφελήσει μόνο τον Πούτιν. Το Κρεμλίνο απέρριψε χωρίς δεύτερη σκέψη το σχέδιο του Ερντογάν, που μεταξύ άλλων περιλάμβανε το “πάγωμα” των επιχειρήσεων σε διάφορες γραμμές του μετώπου, την δεκαετή καθυστέρηση της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και την ανάπτυξη διεθνών ειρηνευτικών δυνάμεων σε μια αποστρατικοποιημένη ζώνη ασφαλείας.
Η Ουκρανία και οι σύμμαχοι της πρέπει άμεσα να ευθυγραμμίσουν τη στρατηγική τους αναφορικά με την κατανομή των πόρων. Οι δυνάμεις του Κιέβου πολεμούν με σθένος και αποφασιστικότητα, όπως πάντα. Οι προμήθειες σε πυρομαχικά και το πλεονέκτημα στον πόλεμο με drones έχουν βελτιωθεί σε σχέση με πέρυσι, αλλά δεν αρκούν για να αντισταθμίσουν την αυξανόμενη υπεροχή της Ρωσίας σε ανθρώπινο δυναμικό. Η φθορά, η καθυστερημένη επιστράτευση από τον Ζελένσκι και ένα τολμηρό αλλά τελικά αποτυχημένο στοίχημα να ανακτήσει την πρωτοβουλία στο πεδίο της μάχης καταλαμβάνοντας ρωσικό έδαφος κοντά στο Κουρσκ, έχουν οδηγήσει στη σημερινή κατάσταση. Οι ουκρανικές δυνάμεις χάνουν εδάφη με ταχύτερο ρυθμό από κάθε άλλη στιγμή από την άνοιξη του 2022.
Όλα αυτά βέβαια δε σημαίνουν ότι η Ρωσία έχει ξεπεράσει τις πολλαπλές αδυναμίες της, οι οποίες της έχουν στοιχίσει εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς και τραυματίες, χωρίς μέχρι σήμερα να επιτύχει τον στόχο του Πούτιν να αποκτήσει η Μόσχα τον έλεγχο της Ουκρανίας. Ωστόσο, η Ρωσία έχει περιθώριο να αντέξει περαιτέρω απώλειες. Επίσης, έχει πλέον συμμάχους πρόθυμους να της παρέχουν όπλα και ακόμη και στρατεύματα για να ενισχύσουν την πολεμική της προσπάθεια.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει δίκιο να παρέχει όσο το δυνατόν περισσότερη βοήθεια πριν αποχωρήσει από τη σκηνή. Επίσης σωστή, αν και πολύ καθυστερημένη, είναι η απόφαση να εγκριθεί η χρήση των τακτικών βαλλιστικών πυραύλων ATACMS από την Ουκρανία κατά στόχων στο εσωτερικό της Ρωσίας. Η Ουκρανία φέρεται να εκτόξευσε έναν από αυτούς τους αμερικανικούς πυραύλους στη Ρωσία για πρώτη φορά νωρίς την Τρίτη, στοχεύοντας μια αποθήκη πυρομαχικών.
Οι περιορισμοί είχαν επιβληθεί υπό τον φόβο κλιμάκωσης από τη Ρωσία, αλλά ο Πούτιν, φυσικά, κλιμάκωσε έτσι κι αλλιώς. Η ανάπτυξη Βορειοκορεατών στρατιωτών και τακτικών βαλλιστικών πυραύλων από τη Ρωσία έχει ήδη επιβεβαιωθεί. Οι πύραυλοι Hwasoong-11GA της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κορέας έχουν μέγιστη εμβέλεια 900 χιλιομέτρων και ωφέλιμο φορτίο 500 κιλών, σε σύγκριση με τα 300 χιλιόμετρα και περίπου 240 κιλά των ATACMS.
Οι σύμμαχοι της Ουκρανίας πρέπει να συντονίσουν τις προσπάθειές τους για την προώθηση ενός σχεδίου που θα εξασφαλίζει όσο το δυνατόν περισσότερες προμήθειες ταχύτερα, αντί να ανταγωνίζονται για το ποιος θα “κερδίσει” την ειρήνη. Οι παγκόσμιοι ηγέτες, συμπεριλαμβανομένων των μελών της επερχόμενης κυβέρνησης Τραμπ, πρέπει να φροντίσουν να στείλουν ξεκάθαρο μήνυμα προς τον Πούτιν, σε τέτοιο βαθμό που ο Ρώσος πρόεδρος να αντιληφθεί ότι η άρνηση διαπραγμάτευσης με τον Ζελένσκι θα επιφέρει τόσο υψηλό κόστος που θα μπορούσε να διακινδυνεύσει ως και τη θέση του στο εσωτερικό.
Ηάδεια χρήσης των ATACMS από την Ουκρανία στο εσωτερικό της Ρωσίας είναι ένα βήμα, αλλά από μόνο του δεν αρκεί. Το ίδιο και μια επιπλέον αποστολή όπλων αξίας 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τις ΗΠΑ, που αναμένεται να προωθηθούν στο ουκρανικό μέτωπο τους επόμενους μήνες. Από κοντά ας προσθέσουμε και την σκανδιναβική πρωτοβουλία χρηματοδότησης της εγχώριας παραγωγής όπλων της Ουκρανίας (από πυρομαχικά έως πυραύλους), την έγκαιρη τακτική υποχώρηση στρατευμάτων από το Κουρσκ για την ενίσχυση των γραμμών του μετώπου εντός της Ουκρανίας ή την καλύτερη εκπαίδευση και ανάπτυξη των ουκρανικών δυνάμεων.
Είναι όλα αυτά αρκετά; Ως μεμονωμένες ενέργειες, όχι. Εκτελεσμένες όμως από κοινού, με μια συνεκτική νέα στρατηγική, αυτές οι κινήσεις έχουν τη δυνατότητα να ανακόψουν γρήγορα τις εδαφικές προόδους της Ρωσίας και ίσως να αναστρέψουν ορισμένες από αυτές. Κάτι τέτοιο δεν ανήκει στη σφαίρα της ουτοπικής ελπίδας – άλλωστε η ζυγαριά σε αυτόν τον πόλεμο έχει γείρει προς αμφότερες τις πλευρές κατά περιόδους. Το αυξανόμενο πλεονέκτημα της Ουκρανίας στις τεχνολογίες drone, σε συνδυασμό με το εδαφικό αδιέξοδο και μια εκστρατεία μεγάλης εμβέλειας κατά των ρωσικών στρατευμάτων, υποδομών πετρελαίου και αεροδρομίων, θα μπορούσε ακόμα να πείσει το Κρεμλίνο ότι ο χρόνος δεν κυλάει υπέρ του.
Όσο και αν τους ενοχλεί σε πολιτικό επίπεδο, η κυβέρνηση Μπάιντεν και άλλοι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ πρέπει να κάνουν ό,τι μπορούν για να προετοιμάσουν και να βοηθήσουν τον Τραμπ. Πρέπει να αλλάξουν τη δυναμική στο πεδίο της μάχης σε τέτοιο βαθμό, ώστε ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ να έχει τα απαραίτητα μέσα για να κερδίσει μια πραγματική ειρήνη. Ενδεχομένως δε μπορούμε να μιλάμε για μια στρατηγική ήττα του Κρεμλίνου. Θα μπορούσε όμως να δημιουργηθεί μια συνθήκη που θα ανάγκαζε τον Πούτιν να δεχθεί μια εκεχειρία η οποία θα διασφαλίζει την ανεξαρτησία της Ουκρανίας και την προστασία της από περαιτέρω εισβολές.
BloombergOpinion
Πηγή: philenews.com
