Η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) στην εποχή της ψηφιακής επανάστασης αναδεικνύεται ως ο καταλύτης που επηρεάζει τη ζωή μας σε σχεδόν κάθε πτυχή.
Από την αυτοματοποίηση διαδικασιών και τη βελτίωση της παραγωγικότητας, μέχρι τη δημιουργία προσωπικών βοηθών που διευκολύνουν την καθημερινότητά μας, η ΤΝ δεν είναι απλώς μία τεχνολογία του μέλλοντος, αλλά μία πραγματικότητα του σήμερα, που η χρήση και η ανάπτυξή της ολοένα και βελτιώνεται.
Η ανάπτυξη τηςΤΝ έχει τη δυνατότητα να αναδιαμορφώσει τις παραδοσιακές βιομηχανίες, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας και ανοίγοντας δρόμους για καινοτόμες προσεγγίσεις στην επίλυση προβλημάτων.
Ταυτόχρονα, προκύπτουν ηθικά και κοινωνικά διλήμματα, που απαιτούν προσεκτική ανάλυση και συνεργασία μεταξύ κυβερνήσεων, επιχειρήσεων και πολιτών.
Ορόσημο η 1η Αυγούστου 2024
Η ανάπτυξη αλλά και αξιοποίηση της ΤΝ δεν ρυθμιζόταν από σχετικό κανονιστικό πλαίσιο, κάτι το οποίο άλλαξε από την 1η Αυγούστου 2024, που τέθηκε σε ισχύ ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός (Κανονισμός) για την ΤΝ. Πρόκειται για το πρώτο νομικό πλαίσιο για την ΤΝ, το οποίο αναμένεται να αντιμετωπίσει τους κινδύνους της ΤΝ, ενώ παράλληλα θέτει την Ευρώπη σε ηγετικό ρόλο για το θέμα αυτό σε παγκόσμιο επίπεδο.
Στον Κανονισμό καθορίζεται ο ορισμός για το «σύστημα ΤΝ», ο οποίος συσχετίζεται και με κατηγοριοποίηση των κινδύνων που συνεπάγονται. Επιπρόσθετα, ο πολυσέλιδος Κανονισμός περιλαμβάνει κανόνες για τα «μοντέλα ΤΝ γενικής χρήσης», τα οποία είναι μοντέλα ΤΝ υψηλής ικανότητας, που έχουν σχεδιαστεί για να εκτελούν μια μεγάλη ποικιλία εργασιών, όπως για παράδειγμα τα προγράμματα δημιουργίας κειμένου ή εικόνων προσομοιάζοντας την δημιουργία ενός ανθρώπου.
Τα μοντέλα ΤΝ γενικής χρήσης χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο ως στοιχεία εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης και ο Κανονισμός θα στοχεύσει ακριβώς στη διαφάνεια κατά μήκος της αλυσίδας αξιοποίησης τους, αντιμετωπίζοντας πιθανούς συστημικούς κινδύνους των πιο ικανών μοντέλων.
Η εφαρμογή του Κανονισμού
Ο πρωτοποριακός Κανονισμός σχεδιάστηκε για να διασφαλίζει ότι η ΤΝ που αναπτύχθηκε και χρησιμοποιείται στην ΕΕ είναι αξιόπιστη, με εγγυήσεις για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων των ανθρώπων. Παράλληλα, στοχεύει στη δημιουργία μιας εναρμονισμένης εσωτερικής αγοράς για την ΤΝ στην ΕΕ, ενθαρρύνοντας την υιοθέτηση της ΤΝ και παράλληλα δημιουργώντας ένα υποστηρικτικό περιβάλλον για την καινοτομία και τις επενδύσεις.
Στο πλαίσιο εφαρμογής του Κανονισμού, η εξουσία να εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις έχουν ανατεθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για περίοδο 5 ετών, με σιωπηρές ανανεώσεις για περιόδους ίδιας διάρκειας, εκτός αν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο προβάλει αντιρρήσεις το αργότερο τρεις μήνες πριν από τη λήξη της κάθε περιόδου.
Σημειώνεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη προχωρήσει με τη σύσταση και λειτουργία της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Τεχνητής Νοημοσύνης. Το Γραφείο Τεχνητής Νοημοσύνης της Επιτροπής, αποτελεί κέντρο εμπειρογνωμοσύνης στον τομέα της ΤΝ και θα αποτελεί τη βάση εποπτείας του ενιαίου ευρωπαϊκού συστήματος διακυβέρνησης της ΤΝ. Το Γραφείο ΤΝ θα αποτελεί το βασικό εποπτικό όργανο εφαρμογής του νόμου σε ευρωπαϊκό επίπεδο, επιβλέποντας το έργο των εθνικών αρμόδιων αρχών.
Κάθε κράτος μέλος συστήνει ή ορίζει ως εθνικές αρμόδιες αρχές τουλάχιστον μία κοινοποιούσα αρχή και τουλάχιστον μία αρχή εποπτείας της αγοράς για τους σκοπούς του Κανονισμού. Υπό την προϋπόθεση ότι τηρούνται οι αρχές της ανεξαρτησίας, αμεροληψίας και μη προκαταλήψεων – διαφυλάσσοντας την αντικειμενικότητα των δραστηριοτήτων και των καθηκόντων τους, οι αρμοδιότητες δύναται να εκτελούνται από μία ή περισσότερες εντεταλμένες αρχές, ανάλογα με τις οργανωτικές ανάγκες του κράτους μέλους.
Στην Κύπρο, η αρμόδια αρχή αναμένεται να καθοριστεί, σε εύλογο χρονικό διάστημα, από το Υπουργικό Συμβούλιο.
Και πρόστιμο
Μεταξύ άλλων, ο Κανονισμός περιλαμβάνει πρόστιμο για τη μη συμμόρφωση, το οποίο μπορεί να ανέλθει έως και το 7% του παγκόσμιου ετήσιου κύκλου εργασιών για παραβιάσεις απαγορευμένων εφαρμογών ΤΝ, εάν ο παραβάτης είναι επιχείρηση, έως και 3% για παραβάσεις άλλων υποχρεώσεων και έως και 1,5% για την παροχή εσφαλμένων πληροφοριών. Σημειώνεται ότι ο Κανονισμός προβλέπει σταδιακή μετάβαση για την πλήρη εφαρμογή του, με την πλειοψηφία των Κανόνων να εφαρμόζονται στις 2 Αυγούστου 2026.
Η Ομοσπονδία Εργοδοτών και Βιομηχάνων (ΟΕΒ) αντιλαμβανόμενη τον καίριο ρόλο της τεχνολογίας στην επιτυχία και τη διαρκή ανάπτυξη της ανταγωνιστικότητάς των επιχειρήσεων έχει προβεί σε αξιόλογες δράσεις για την στήριξη του έργου τους στα πλαίσια του κοινωνικού διαλόγου, συμμετέχοντας επιπρόσθετα σε συνέδρια και επιτροπές σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο και συμβάλλοντας σε χρηματοδοτούμενα έργα από την Ε.Ε. με επίκεντρο την ΤΝ, τις δεξιότητες για την ψηφιακή μετάβαση, την πιστοποίηση και αναγνώριση μικροδιαπιστευτηρίων κ.α.
* Διευθύντρια, Τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού (ΟΕΒ)
Πηγή: philenews.com
