Το κρίσιμο ερώτημα είναι εάν όλα αυτά τα ανταγωνιστικά έργα παραγωγής ηλεκτρισμού που προωθούνται είναι υπερβολικά και όχι απολύτως απαραίτητα για το μικρό ηλεκτρικό σύστημα της Κύπρου, τουλάχιστον στη μορφή που αναπτύσσονται, χωρίς στοιχεία κεντρικού σχεδιασμού
Στο πλαίσιο της ενδελεχούς ενημέρωσης του Kύπριου καταναλωτή, έχουμε ήδη αρθρογραφήσει στα ΜΜΕ του Ομίλου Φιλελεύθερος για κρίσιμα θέματα και σοβαρές προκλήσεις, που ταλανίζουν τον τομέα του ηλεκτρισμού και έχουν οδηγήσει σε οριακή κατάσταση τοηλεκτρικό σύστημα της Κύπρου και δυσβάστακτη αύξηση την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος.
Έχουμε παραθέσει με εποικοδομητικό πνεύμα και τεχνοκρατική προσέγγιση απόψεις, προβληματισμούς και προτάσεις για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των προκλήσεων, με στόχο την έξοδο από την κρίση που ταλανίζει τον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας.
Όμως, νιώθουμε την έντονη ανάγκη να επανέλθουμε επί του θέματος, ως αποτέλεσμα της έντονης δημόσιας συζήτησης που αφορά την εγκατάσταση της διασύνδεσης «Great Sea Interconnector», τα σοβαρά προβλήματα στην έλευση του φυσικού αερίου και την επάρκεια στην παραγωγή ηλεκτρισμού.
Επισημαίνεται σχετικά ότι, στο πλαίσιο πρόσφατης σύσκεψης όλων των αρμόδιων φορέων στο Προεδρικό για κρίσιμα θέματα στον τομέα του ηλεκτρισμού, έχει επιβεβαιωθεί πλέον και επίσημα το οριακό σημείο που βρίσκεται η διαχείριση του ηλεκτρικού συστήματος στην Κύπρο.
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΡΓΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣΧΩΡΙΣ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ
Οι προαναφερθείσες αρνητικές εξελίξεις στον τομέα του ηλεκτρισμού παραπέμπουν στην ανάγκη για την εισαγωγή στοιχείων κεντρικού σχεδιασμού δεσμευτικού χαρακτήρα, στο πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης των σχεδιαζόμενων έργων παραγωγής ηλεκτρισμού.
Επισημαίνεται σχετικά ότι μέχρι το 2030 αναμένεται υλοποίηση αριθμού σημαντικών έργων συμβατικής παραγωγής, έλευση φυσικού αερίου, αυξημένη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, σε συνδυασμό με συστήματα αποθήκευσης, καθώς και λειτουργία της διασύνδεσης «Great Sea Interconnector».
Στην περίπτωση που όλα αυτά τα έργα αναπτύσσονται κατά κύριο λόγο για να καλύψουν τη ζήτηση του μικρού ηλεκτρικού συστήματος της Κύπρου, ενδέχεται κάποια από αυτά να αντιμετωπίσουν πρόβλημα βιωσιμότητας, με αρνητικό αντίκτυπο στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος.
Συνεπώς, επιβάλλεται να αντιμετωπιστούν οι ανησυχίες και οι προβληματισμοί που εγείρονται σχετικά με τη μελλοντική υποτονική αξιοποίηση και εκμετάλλευση έργων παραγωγής ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου. Το κρίσιμο ερώτημα είναι εάν όλα αυτά τα ανταγωνιστικά έργα παραγωγής ηλεκτρισμού είναι υπερβολικά και όχι απολύτως απαραίτητα, τουλάχιστον στη μορφή που αναπτύσσονται, χωρίς στοιχεία κεντρικού σχεδιασμού, για το μικρό ηλεκτρικό σύστημα της Κύπρου.
ΈΛΛΕΙΨΗ ΘΕΣΜΟΘΕΤΗΜΕΝΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
Αυτές οι ανησυχίες οδηγούν στην εκτίμηση ότι το μικρό και απομονωμένο ηλεκτρικό σύστημα της Κύπρου μάλλον δεν διαθέτει θεσμοθετημένο Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Παραγωγής μακροπρόθεσμου ορίζοντα, όπως ισχύει για το Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης Συστήματος Μεταφοράς και τα πάντα έχουν αφεθεί στις δυνάμεις της αγοράς για να αποφασίζουν.
Παραδείγματος χάριν, η αποκλειστική τροφοδοσία του ηλεκτρικού συστήματος με συμβατικό ηλεκτρισμό μόνο από την περιοχή του ηλεκτροπαραγωγού σταθμού Βασιλικού (σε σύγκριση με τη λειτουργία 2-3 συμβατικών ηλεκτροπαραγωγών σταθμών) καθώς και η εγκατάσταση (βιωσιμότητα) της ηλεκτρικής διασύνδεσης, θα έπρεπε να είναι ήδη ενδελεχώς μελετημένα και τελεσίδικα προαποφασισμένα, στη βάση της υλοποίησης ενός θεσμοθετημένου μακροπρόθεσμου Αναπτυξιακού Προγράμματος Παραγωγής δεσμευτικού χαρακτήρα.
Αντί αυτού, η πολιτεία τρέχει την τελευταία στιγμή να αποφασίσει, όταν τα ίδια τα γεγονότα την έχουν ήδη ξεπεράσει, εάν η ηλεκτρική διασύνδεση θα είναι βιώσιμη (μετά από πολλά χρόνια ενασχόλησης) και εάν θα εγκατασταθούν νέες συμβατικές μονάδες παραγωγής ηλεκτρισμού προς αντικατάσταση των πεπαλαιωμένων και ρυπογόνων ατμοστρόβιλων στον ηλεκτροπαραγωγό σταθμό Δεκέλειας.
ΑΛΛΑΓΗ ΠΛΕΥΣΗΣ ΣΤΟΝ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΕΡΓΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
Για την αντιμετώπιση αυτών των κρισίμων προβλημάτων, επαναλαμβάνεται προηγούμενη εισήγησή μας για την υιοθέτηση προσέγγισης με την εισαγωγή στοιχείων κεντρικού σχεδιασμού της παραγωγής δεσμευτικού χαρακτήρα ως πιθανή λύση. Αυτό θα συνεπαγόταν μια πιο συντονισμένη και στρατηγική προσπάθεια για τον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και την ανάπτυξη της παραγωγής, τόσο της συμβατικής όσο και της ανανεώσιμης, στο ηλεκτρικό σύστημα της Κύπρου.
Μια προσέγγιση που να περιλαμβάνει στοιχεία κεντρικού σχεδιασμού δεσμευτικού χαρακτήρα στο πλαίσιο της ανάπτυξης των έργων παραγωγής, θα επέτρεπε την αποτελεσματικότερη κατανομή των πόρων, δίνοντας τη δυνατότητα στη χώρα να ιεραρχήσει τα έργα με τις μεγαλύτερες δυνατότητες για βιώσιμη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Στο πλαίσιο ενός συστήματος κεντρικού σχεδιασμού θα μπορούσε επίσης να διευκολυνθεί και η ενσωμάτωση λύσεων αποθήκευσης ενέργειας ή άλλων αναδυόμενων τεχνολογιών, οι οποίες είναι ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των περικοπών παραγωγής από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ενίσχυση του ασφαλούς εφοδιασμού του μικρού ηλεκτρικού της συστήματος της Κύπρου.
ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ
Εν κατακλείδι, τα ζητήματα βιωσιμότητας που απειλούν τα σχεδιαζόμενα έργα παραγωγής ηλεκτρισμού στην Κύπρο απαιτούν τάχιστη και συντονισμένη δράση. Η ενσωμάτωση στοιχείων κεντρικού σχεδιασμού στη στρατηγική παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της Κύπρου κρίνεται απαραίτητη.
Μια τέτοια προσέγγιση θα επιτρέψει τη βέλτιστη αξιοποίηση των πόρων, την σταθερή ανάπτυξη των έργων και τη διασφάλιση οικονομικά προσιτών τιμών ηλεκτρικού ρεύματος.
Οι αρμόδιοι φορείς θα πρέπει να προχωρήσουν το συντομότερο δυνατό στη δημιουργία και εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου, μακροπρόθεσμου σχεδίου ανάπτυξης της παραγωγής ηλεκτρισμού, που θα εγγυάται την ασφάλεια εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια και θα διασφαλίζει το ενεργειακό μέλλον της Κύπρου.
*Ηλεκτρολόγος μηχανικός, με πολυετή πείρα στη λειτουργία του Ηλεκτρικού Συστήματος
Πηγή: philenews.com
