Το 2025 φέρνει στο προσκήνιο μια σειρά από κρίσιμα εργασιακά ζητήματα, που απαιτούν συνεργασία, κατανόηση και συντονισμένες ενέργειες μεταξύ των κοινωνικών εταίρων.
Με υπευθυνότητα και συλλογικές προσπάθειες, μπορούμε να διαμορφώσουμε αποφάσεις που όχι μόνο θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα και τη βιωσιμότητα της οικονομίας μας, αλλά θα δημιουργήσουν και ευκαιρίες για όλους τους πολίτες. Οι γεωπολιτικές εξελίξεις των τελευταίων ετών έχουν αναδείξει μια περίοδο αβεβαιότητας και προκλήσεων, επηρεάζοντας τις αγορές, τις επιχειρήσεις και το εργατικό δυναμικό. Σε αυτό το απαιτητικό περιβάλλον, οι αποφάσεις στον εργασιακό τομέα πρέπει να είναι προσεκτικά σχεδιασμένες και να βασίζονται σε ρεαλιστικές εκτιμήσεις, ώστε να διασφαλίζεται η σταθερότητα και η ανθεκτικότητα των κυπριακών επιχειρήσεων.
Το κεφάλαιο ΑΤΑ
Ένα από τα μεγαλύτερα ζητήματα που αναμένεται να μας απασχολήσουν είναι το μέλλον της Αυτόματης Τιμαριθμικής Αναπροσαρμογής (ΑΤΑ). Κατά τον Ιανουάριο θα καταβληθεί ΑΤΑ σε όσους είναι δικαιούχοι, με βάση τη συμφωνία της 12ης Μαΐου 2023, η οποία προβλέπει ποσοστό 66,7% της ετήσιας μεταβολής του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή.
Ωστόσο, σύμφωνα με την ίδια συμφωνία, μέχρι τον Ιούνιο του 2025 θα πρέπει να βρεθεί μια μόνιμη λύση, κάτι που καθιστά τον επικείμενο διάλογο ιδιαίτερα κρίσιμο.
Η Ομοσπονδία Εργοδοτών & Βιομηχάνων (ΟΕΒ) είναι έτοιμη να εισέλθει στον διάλογο, υποστηρίζοντας την πάγια θέση της, ότι δηλαδή το υφιστάμενο σύστημα πρέπει να αντικατασταθεί με ένα πιο σύγχρονο σύστημα που να είναι προσαρμοσμένο στις τρέχουσες οικονομικές συνθήκες και που θα λαμβάνει υπόψη, ανάμεσα σε άλλα, την παραγωγικότητα, την ανεργία και τους ρυθμούς ανάπτυξης.
Το νέο αυτό σύστημα θα πρέπει να ισορροπεί την ανάγκη οικονομικής σταθερότητας για τους εργαζόμενους με την ταυτόχρονη όμως διασφάλιση της βιωσιμότητας των επιχειρήσεων.
Εθνικός Κατώτατος Μισθός
Ένα εξίσου σημαντικό ζήτημα είναι ο Εθνικός Κατώτατος Μισθός (ΕΚΜ), ο οποίος τέθηκε σε εφαρμογή για πρώτη φορά τον Ιανουάριο του 2023 και αναθεωρήθηκε το 2024. Με βάση το ισχύον Διάταγμα, η επόμενη αναπροσαρμογή του προγραμματίζεται για τον Ιανουάριο του 2026, που σημαίνει οι διαβουλεύσεις θα πρέπει να ολοκληρωθούν μέσα στο 2025. Είναι γεγονός ότι ο ΕΚΜ έχει καθοριστεί σε επίπεδο υψηλότερο από αυτό που υποδεικνύουν διεθνείς μελέτες. Η ΟΕΒ έχει ζητήσει επανειλημμένα τη διεξαγωγή μελέτης αντικτύπου για να αξιολογηθεί η πραγματική επίδραση του ΕΚΜ τόσο στους εργαζόμενους όσο και στις επιχειρήσεις, κάτι το οποίο δεν έχει γίνει ακόμα.
Οι όποιες μελλοντικές αναπροσαρμογές πρέπει να συνδέονται με την παραγωγικότητα και την πορεία της οικονομίας έτσι ώστε να αποφεύγονται αλυσιδωτές επιπτώσεις που επιβαρύνουν την αγορά εργασίας.
Οι συλλογικές συμβάσεις
Η Ευρωπαϊκή Οδηγία για τους επαρκείς κατώτατους μισθούς αποτελεί άλλο ένα θέμα που χρήζει προσοχής. Για την ΟΕΒ, το υφιστάμενο νομικό και εργασιακό πλαίσιο της χώρας ήδη καλύπτει τις απαιτήσεις της Οδηγίας.
Η θεσμοθέτηση ΕΚΜ και το σύστημα κοινωνικού διαλόγου και συνομολόγησης συλλογικών συμβάσεων, πληρούν τις σχετικές προϋποθέσεις. Ωστόσο, παρατηρείται παραπληροφόρηση σε σχέση με τις απαιτήσεις της Οδηγίας η οποία δεν απαιτεί από τα κράτη-μέλη να αυξήσουν την κάλυψη των συλλογικών συμβάσεων πέριξ ή πέραν του 80%, όπως υποστηρίζουν οι συντεχνίες.
Αντίθετα, η Οδηγία καλεί τα κράτη-μέλη να θεσπίσουν μηχανισμούς που διασφαλίζουν την επάρκεια των μισθών και που δημιουργούν έδαφος για την συνομολόγηση συλλογικών συμβάσεων – κάτι που ήδη ισχύει στην Κύπρο μέσω του Κώδικα Βιομηχανικών Σχέσεων και γενικότερα μέσα από το Σύστημα Εργασιακών Σχέσεων που είναι βασισμένο στην τριμερή συνεργασία.
Το 2024 σηματοδότησε την ολοκλήρωση σημαντικών διαπραγματεύσεων για την ανανέωση συλλογικών συμβάσεων σε μεγάλους και καίριους κλάδους της κυπριακής οικονομίας, παραμένει ωστόσο ένας μεγάλος αριθμός σημαντικών επιχειρησιακών συμβάσεων που λήγουν προσεχώς και θα πρέπει να ανανεωθούν εντός του 2025.
Η προσέγγιση σε αυτές τις διαπραγματεύσεις απαιτεί σύνεση, αλληλοκατανόηση και αλληλοσεβασμό, ώστε κάθε πλευρά να αναγνωρίζει τις ανάγκες και τις δυνατότητες της άλλης. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούμε να εξασφαλίσουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για όλες τις πλευρές και, κυρίως, να αποφύγουμε δυσάρεστες εξελίξεις, όπως οι πρόσφατες παρατεταμένες απεργίες στον κλάδο του έτοιμου σκυροδέματος, οι οποίες επηρέασαν σημαντικά ολόκληρη την οικονομία.
Το 2025, όπως και τα προηγούμενα χρόνια, αναμένεται να φέρει πολλές προκλήσεις. Με πνεύμα συνεργασίας, αλληλοκατανόησης και υπευθυνότητας, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε όλα τα ανοιχτά ζητήματα και να ενισχύσουμε την οικονομία μας προς όφελος όλων. Ο ρόλος της ΟΕΒ θα είναι, όπως πάντα, καταλυτικός. Με υπεύθυνη στάση και ενεργή συμμετοχή, η ΟΕΒ δεσμεύεται να συμβάλει ουσιαστικά στην αντιμετώπιση των ζητημάτων, διασφαλίζοντας ότι θα βρεθούν βιώσιμες λύσεις που θα προάγουν την ευημερία της χώρας μας.
*Ανώτερος Λειτουργός, Τμήμα Εργασιακών Σχέσεων & Κοινωνικής Πολιτικής (ΟΕΒ)
Πηγή: philenews.com
