Μπορεί ο κοινωνικός διάλογος για αντικατάσταση της νέας μεταβατικής συμφωνίας για την Αυτόματα Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή, τη γνωστή μας ΑΤΑ, να μην έχει καν αρχίσει για πιο τελική και μόνιμη ρύθμιση, μα όλα δείχνουν πως αυτός θα είναι δύσκολος.
Ίσως περισσότερο για την πλευρά των συντεχνιών, οι οποίες αναμένεται ότι θα επιχειρήσουν, όπως και το 2023, ο θεσμός της ΑΤΑ να επανέλθει όπως ίσχυε πριν το πάγωμα του, που επιβλήθηκε στην ουσία λόγω τρόικας, μνημονίων και οικονομικών δυσχερειών.
Ο θεσμός επανεκκίνησε ως γνωστόν με μεταβατική συμφωνία,προβλέποντας απόδοση της ΑΤΑ μόλις στο ήμισυ της αύξησης του πληθωρισμού και όχι στο 100%. Το 2023, μετά τις εκλογές και με νέα συμφωνία των κοινωνικών εταίρων, το ήμισυ, ήτοι το 50% της αύξησης έγινε 66,7% ή δύο τρία της αύξησης του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (του πληθωρισμού).
Οι συντεχνίες που προεκλογικά βγήκαν και στους δρόμους για την ΑΤΑ, ζητώντας αυτή να αποδίδεται στο 100% της αύξησης του πληθωρισμού, αλλά και να διευρυνθεί ο θεσμός, συμβιβάστηκαν με τη νέα συμφωνία, που θα ισχύει -για όσους λαμβάνουν ΑΤΑ- μέχρι τουλάχιστον τον Ιούνιο του 2025 ή μέχρι οι κοινωνικοί εταίροι να καταλήξουν σε νέα συμφωνία. Συμβιβάστηκαν, όμως, και οι εργοδοτικοί εταίροι που ζητούσαν ξανά κατάργησή της ή έστω αντικατάσταση του θεσμού με κάτι άλλο (και) λόγω των αναχρονιστικών του στοιχείων και επειδή η ΑΤΑ διευρύνει το χάσμα μεταξύ υψηλά αμειβόμενων και χαμηλόμισθων (αναφορές προέδρου της ΟΕΒ με την υπογραφή της νέας συμφωνίας).
Παρόμοια επιχειρήματα, αλλά και άλλα κατά του θεσμού, υπήρξαν και από διάφορους ειδήμονες και μη όπως ότι η ΑΤΑ ανατροφοδοτεί τον πληθωρισμό.
Για την ανάγκη απόδοσης της ΑΤΑ στο 100% της αύξησης του πληθωρισμού οι συντεχνίες επικαλούνταν ακριβώς την αύξηση των τιμών -που συνεχίζεται- αναδεικνύοντας την προστασία που αυτή προσφέρει στους μισθούς. Και υποστηρίζοντας περαιτέρω πως αυτό και μόνο είναι η ΑΤΑ, η αποκατάσταση της αγοραστικής δύναμης των μισθών και όχι «εργαλείο άσκησης κοινωνικής πολιτικής».
Το τελευταίο διάστημα, όμως, ο θεσμός δέχεται πλήγματα και τρικλοποδιές με δημόσιες δηλώσεις αλλά και με στοιχεία που βλέπουν το φως της δημοσιότητας. Η αρχή έγινε σχετικά πρόσφατα με τις αναφορές του Αβέρωφ Νεοφύτου για τις αυξήσεις που πήρε στο μισθό του λόγω των αλλαγών που έγιναν το 2023 στην ΑΤΑ, προκειμένου να καταδείξει τις στρεβλώσεις στον θεσμό αλλά φυσικά και για να ασκήσει κριτική στον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη.
Ο θεσμός δέχθηκε επίσης κατά τη γνώμη μας άλλο ένα πλήγμα τις προάλλες, όταν το Υπουργείο Οικονομικών θέλησε να δικαιολογήσει την αύξηση των μισθών των κρατικών αξιωματούχων, εξηγώντας πως αυτή οφείλεται μόνο στην ΑΤΑ και πως η Κυβέρνηση δεν αποφάσισε καμία μισθολογική αναβάθμιση του Προέδρου και των Υπουργών.
Κατά το Υπ. Οικονομικών, η ΑΤΑ αφορά 180.000 εργαζομένους στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα και παραχωρείται διαχρονικά «ως αποκατάσταση των πραγματικών εισοδημάτων του εργοδοτούμενου για αντιμετώπιση της αύξησης του πληθωρισμού».
Παραδεχόμενο, έτσι, πως η ΑΤΑ ούτε καν τους μισούς μόνιμους υπαλλήλους εργαζομένους δεν αφορά, που υπολογίζονται σε 440 χιλιάδες περίπου (βάσει των τελευταίων στοιχείων της Στατιστικής Υπηρεσίας).
Αφορά, όμως, μηνιαίους μισθούς των 5, των 6 ακόμα και των 9 χιλιάδων ευρώ (καθαρά). Πάντως, αν και μάλλον προκάλεσε όσους δεν λαμβάνουν ΑΤΑ η ανακοίνωση του Υπουργείου φρονούμε πως δίνει την ίδια ώρα πάσα και στις συντεχνίες για προώθηση των αιτημάτων τους. Όχι όμως αυτού για απόδοση της ΑΤΑ στο 100% αλλά του αιτήματος τους για την ανάγκη διεύρυνσης του θεσμού της ΑΤΑ προκειμένου να καλύπτει όλους τους εργαζομένους.
Έτσι μπορεί όντως ο θεσμός να καταστεί ευλογία για όλους στην Κύπρο και όχι για μερικούς. Έτσι και με κάποιες άλλες αναγκαίες αλλαγές στον θεσμό, προκειμένου η ΑΤΑ να σταματήσει να προκαλεί, θα παύσει και να δαιμονοποιείται.
Πηγή: philenews.com
