Εθνικό πρόγραμμα έχει καταρτίσει η Κυπριακή Δημοκρατία σε μια προσπάθεια συμμόρφωσης με την Οδηγία για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων μετά και από απαίτηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σημειώνεται ότι, η αρχική προθεσμία για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της Κύπρου σε σχέση με την Οδηγία ήταν η 31η Δεκεμβρίου 2012. Σχεδόν 12 χρόνια μετά η κατάσταση υλοποίησης δεν είναι η επιθυμητή, ενώ με βάση τα τελευταία χρονοδιαγράμματα αναμένεται οι 28 μη συμμορφούμενοι οικισμοί να ολοκληρωθούν στα τέλη του 2030.
Σύμφωνα με πληροφορίες, λόγω καθυστερήσεων στην έναρξη υλοποίησης αρκετών έργων, οι ενδιάμεσες ημερομηνίες συμμόρφωσης για την πλειοψηφία των 28 οικισμών, μετακινούνται μεταγενέστερα συγκριτικά με τις δεσμευτικές ημερομηνίες που δηλώθηκαν από την Κυπριακή Δημοκρατία στις Βρυξέλλες. Στην περίπτωση που η Κομισιόν κρίνει αδικαιολόγητη την μετακίνηση αυτή, ενδεχομένως να παραπέμψει την Κυπριακή Δημοκρατία στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) για επιβολή κυρώσεων.
Περαιτέρω, σημειώνεται ότι η ύπαρξη ικανοποιητικής ρευστότητας για τους Φορείς Υλοποίησης των έργων στους πέντε Δήμους (Αραδίππου, Λιβάδια, Ύψωνας, Δάλι και Πόλης Χρυσοχούς), θα μελετηθεί ενδελεχώς από το Υπουργείο Οικονομικών κατά την περίοδο υλοποίησης των έργων. Η κρατική συνεισφορά που θα καλύψει το έλλειμμα χρηματοδότησης προς τους Δήμους αυτούς υπολογίζεται στα €207,4 εκατ., ενώ ταυτόχρονα η απαιτούμενη χρηματοροή που θα πρέπει να εξασφαλιστεί κατά την εκτέλεση των έργων ανέρχεται στα €323,2 εκατ.
Σε ό,τι αφορά στις δαπάνες για την υλοποίηση των αποχετευτικών έργων, το σύνολο της κρατικής συνεισφοράς που θα απαιτηθεί την περίοδο 2024-2030 ανέρχεται στα €512,1 εκατ. Σημειώνεται πως για τους 28 οικισμούς που υπολείπονται για συμμόρφωση με την Οδηγία, η συνολική κεφαλαιουχική δαπάνη ανέρχεται στα€691,6 εκατ., η συνολική κρατική συνεισφορά ανέρχεται στα €518,6 εκατ., εκ της οποίας ποσό €60,3εκατ. έχει ήδη καταβληθεί μέχρι σήμερα για τα τρέχοντα ή προγραμματισμένα και συνεπώς το υπόλοιπο της κρατικής συνεισφοράς που απαιτείται ανέρχεται στα €458,3εκατ.
Σημειώνεται ότι λόγω της μη συμμόρφωσης της Κύπρου μέχρι το 2012, για 31 εκ των 57 οικισμών του προγράμματος εφαρμογής υπήρξε καταδικαστική απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) ημερομηνίας 5/3/2020, εξουσιοδότησε τις Κυπριακές Αρχές να ενημερώνουν ανά εξάμηνο την Επιτροπή, σχετικά με την εξέλιξη της υλοποίησης των αποχετευτικών έργων, καθώς και για τα επιπρόσθετα μέτρα που λαμβάνονται για την εκτέλεση της Απόφασης του ΔΕΕ.
Στις 19/4/2023 απεστάλη από την Κομισιόν δεύτερη προειδοποιητική επιστολή, βάσει του Άρθρου 260 της Συνθήκης της Λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με την οποία η Επιτροπή κρίνει ότιη Κυπριακή Δημοκρατία δεν έχει ακόμη λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα, προκειμένου οι 29 εκ των 31 οικισμών να συμμορφωθούν με την απόφαση του ΔΕΕ της 5ης Μαρτίου 2020. Σημειώνεται ότι οι υποχρεώσεις για δύο οικισμούς, Παλιομέτοχο και Κοκκκινοτριμιθιά, έχουν ήδη εκπληρωθεί.
Στην απάντηση των Κυπριακών Αρχώνγια τη δεύτερη προειδοποιητική επιστολή, ημερομηνίας 16/6/2023, συμπεριλήφθηκαν οι ημερομηνίες ολοκλήρωσης κατασκευής των έργων και συμμόρφωσης των οικισμών.
Οι Κυπριακές Αρχές είχαν θέσει μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους που αφενός μεν διασφάλιζαν τη δέσμευση του Κράτους προς την Κομισιόν και αφετέρου ελαχιστοποιούσαν τις πρόσθετες καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση του προγράμματος εφαρμογής της οδηγίας.
Τα έργα που εκκρεμούν και σε ποιο στάδιο βρίσκονται
Για τον οικισμό Πάνω Πολεμίδια, οι κατασκευαστικές εργασίες του σταθμού επεξεργασίας λυμάτων της Δυτικής Λεμεσού του Συμβουλίου Αποχετεύσεων Λεμεσού-Αμαθούντας, ο οποίος εξυπηρετεί όλο το παραγόμενο φορτίο αστικών λυμάτων του εν λόγω οικισμού, έχουν ολοκληρωθεί και ο σταθμός τέθηκε σε λειτουργία. Οι υποχρεώσεις για τον υπό αναφορά οικισμό σύμφωνα με τις πρόνοιες της Οδηγίας έχουν εκπληρωθεί στις 30/9/2023.
Για τους δύο οικισμούς Παρεκκλησιάς και Πύργου, οι κατασκευαστικές εργασίες για τo δίκτυo συλλογής στην κοινότητα Παρεκκλησιάς έχουν ολοκληρωθεί και εκδόθηκε το πιστοποιητικό παραλαβής από την αναθέτουσα αρχή στον ανάδοχο και ξεκίνησε η σύνδεση υποστατικών. Για το δίκτυο συλλογής στην κοινότητα Πύργου, οι κατασκευαστικές εργασίες στις πλείστες περιοχές ολοκληρώθηκαν 31/12/2023.
Για τους εννέα οικισμούς του Συμπλέγματος Κοκκινοχωριών, Δερύνειας, Σωτήρας, Ξυλοφάγου, Λιοπετρίου, Αυγόρου, Φρενάρους, Ορμήδειας, Ξυλοτύμπου και Άχνας , οι κατασκευαστικές εργασίες των αντλιοστασίων και του κοινού σταθμού επεξεργασίας λυμάτων στην Άχνα, ο οποίος θα εξυπηρετεί όλο το παραγόμενο φορτίο αστικών λυμάτων των εν λόγω οικισμών, έχουν ουσιαστικά ολοκληρωθεί στις 31/12/2023. Ο σταθμός επεξεργασίας λυμάτων έχει τεθεί σε λειτουργία, παραλαμβάνοντας όμως χαμηλές ροές μέχρι στιγμής.
Για τον οικισμό Κακοπετριάς, το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ) έχει αναστείλει τις κατασκευαστικές εργασίες των αντλιοστασίων και του σταθμού επεξεργασίας λυμάτων στη Σολέα, προχωρώντας στις 28/2/2024, σε τερματισμό της Σύμβασης, λόγω μη τήρησης του χρονοδιαγράμματος του Έργου από τον Ανάδοχο. Το ΤΑΥ έχει ετοιμάσει πλάνο για την ολοκλήρωση των κατασκευαστικών εργασιών και τη λειτουργία του κεντρικού αποχετευτικού συστήματος.
Για τους τέσσερις οικισμούς Κιτίου, Περβόλια, Μενεού και Δρομολαξιά, οι κατασκευαστικές εργασίες για τα δίκτυα συλλογής και τα αντλιοστάσια, μέσω τεσσάρων κατασκευαστικών συμβολαίων, ξεκίνησαν εντός του 2023 με στόχο να ολοκληρωθούν στις 30/4/2027.
Για τον οικισμό Πόλης Χρυσοχούς, βρίσκεται σε εξέλιξη Σύμβαση για την αναθεώρηση και επικαιροποίηση των μελετών, τον σχεδιασμό και την επίβλεψη των έργων κατασκευής των δικτύων συλλογής, και του σταθμού επεξεργασίας λυμάτων, ο οποίος θα εξυπηρετεί τον οικισμό. Οι υποχρεώσεις για τον υπό αναφορά οικισμό σύμφωνα με τις πρόνοιες της Οδηγίας θα εκπληρωθούν την 01/11/2028.
Για τους τέσσερις οικισμούς Ύψωνα, Κολοσσίου, Τραχωνίου και Επισκοπής, όσον αφορά στην έναρξη των μελετών του έργου, έχει ολοκληρωθεί η αξιολόγηση των εγγράφων διαγωνισμού για την πρόσληψη των Συμβούλων Μελετητών που θα εκπονήσουν την αναθεώρηση και επικαιροποίηση των μελετών, τον σχεδιασμό, καθώς και την επίβλεψη των έργων κατασκευής των δικτύων συλλογής στους υπό αναφορά τέσσερις οικισμούς, καθώς και του σταθμού επεξεργασίας λυμάτων στην Επισκοπή, ο οποίος θα εξυπηρετεί και τους τέσσερις οικισμούς.
Ημερομηνία ολοκλήρωσης των κατασκευαστικών εργασιών ήταν η 30/5/2029, η οποία, ωστόσο, έχει αναθεωρηθεί. Ως νέα ημερομηνία ολοκλήρωσης των κατασκευαστικών εργασιών για τα δίκτυα συλλογής καθορίστηκε η 1/10/2029, ενώ για το νέο σταθμό επεξεργασίας λυμάτων που θα εξυπηρετεί τους οικισμούς Ύψωνα, Κολόσσι, Επισκοπή και Τραχώνι, η ημερομηνία ολοκλήρωσης των κατασκευαστικών εργασιών καθορίστηκε η 31/12/2029.
Πηγή: philenews.com
