Τον περασμένο Ιούλιο δημιουργήθηκε το «κίνημα της πετσέτας». Η κατάληψη των παραλιών από ξαπλώστρες που τοποθετούσαν εταιρείες – ακόμη και χωρίς άδεια – ήταν μια συνηθισμένη εικόνα σε περισσότερες τουριστικές περιοχές της χώρας, με συνέπεια να μην υπάρχει ούτε για… δείγμα ελεύθερος χώρος. Για την Ιστορία, οι πρώτες κινητοποιήσεις και διαμαρτυρίες ξεκίνησαν από την Πάρο και στη συνέχεια εξαπλώθηκαν και σε άλλα νησιά, όπως η Ρόδος και η Σέριφος – και όχι μόνο.
«ΤΑ ΝΕΑ» με τη βοήθεια της τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού Γραμματής Μπακλατσή παρουσιάζουν μέσα από 10+2 ερωτήσεις – απαντήσεις όλες τις απαραίτητες πληροφορίες προκειμένου όσοι θέλουν να κάνουν το μπάνιο τους να γνωρίζουν ποια είναι τα δικαιώματά τους και ποιες οι υποχρεώσεις όσων νοικιάζουν χώρο στις παραλίες.
1. Ποιες είναι οι υποχρεώσεις για όσους μισθώνουν παραλίες;
Οι υποχρεώσεις τους είναι οι εξής:
n να διασφαλίζουν την ελεύθερη, απρόσκοπτη και ασφαλή διέλευση του κοινού στον αιγιαλό και την παραλία,
n να διασφαλίζουν τη χρήση του αιγιαλού και της παραλίας για άτομα με αναπηρία,
n να περιορίζουν την ανάπτυξη των ομπρελών, ξαπλωστρών και θαλάσσιων μέσων αναψυχής και λοιπών κινητών στοιχείων σε ποσοστό του εμβαδού της παραχωρούμενης έκτασης που δεν υπερβαίνει το 60% ή το 30%, αν πρόκειται για προστατευόμενο αιγιαλό και παραλία, ώστε να διασφαλίζονται η διέλευση του κοινού κάθετα και παράλληλα προς τη θάλασσα και η ύπαρξη ελεύθερης ζώνης από την ακτογραμμή πλάτους τουλάχιστον 4 μέτρων,
n να διατηρούν καθημερινά καθαρό το παραχωρούμενο τμήμα αιγιαλού και παραλίας,
n να αναρτούν σε εμφανές σημείο στον αιγιαλό ή την παραλία πινακίδα με όλα τα προσδιοριστικά στοιχεία της παραχώρησης. Οι πολίτες θα έχουν ηλεκτρονική πρόσβαση για τον έλεγχο των αναγραφομένων και δυνατότητα ηλεκτρονικών καταγγελιών,
n να τοποθετούν κινητά στοιχεία για την εξυπηρέτηση του κοινού,
n να φροντίζουν για τη διατήρηση της ισορροπίας του οικοσυστήματος του παραχωρούμενου χώρου, όπως η διατήρηση της μορφολογίας της ακτής και της ακτογραμμής,
n να διασφαλίζουν την παρουσία ναυαγοσώστη, εφόσον τους υποδειχθεί ότι η υποχρέωση αυτή δεν καλύπτεται από τον οικείο δήμο.
2. Τι ισχύει για τα θαλάσσια σπορ;
Είναι δυνατή η σύναψη σύμβασης έργου από τον παραχωρησιούχο με τρίτο πρόσωπο για την άσκηση δραστηριοτήτων θαλάσσιων μέσων αναψυχής ή άλλης συναφούς επιχείρησης. Η δραστηριότητα ασκείται σε σαφώς καθορισμένο τμήμα του παραχωρηθέντος χώρου που δεν μπορεί να υπερβαίνει το 20% της συνολικής έκτασης.
3. Τι ισχύει για τις παραλίες που βρίσκονται εντός αρχαιολογικών χώρων;
Η παραχώρηση απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας που βρίσκονται εντός αρχαιολογικών χώρων, μνημείων και ιστορικών τόπων ή τους περιβάλλουν επιτρέπεται μόνο έπειτα από σύμφωνη γνώμη των αρμόδιων υπηρεσιών του υπουργείου Πολιτισμού. Ο μισθωτής παραδίδει τον παραχωρηθέντα χώρο στην αρχική κατάσταση μετά το πέρας της διάρκειας της παραχώρησης.
4. Τι ισχύει για τα τμήματα αιγιαλού και παραλίας που μπορούν να παραχωρηθούν για απλή χρήση;
Α) Στις αρχές του κάθε έτους, έπειτα από γνώμη των οικείων δήμων, ορίζονται τα τμήματα αιγιαλού και παραλίας που επιτρέπεται να παραχωρηθούν για απλή χρήση κατόπιν πλειοδοτικής δημοπρασίας, πέραν αυτών για τα οποία υπάρχει ενεργή σύμβαση παραχώρησης για το αντίστοιχο έτος.
Β) Το εμβαδόν κάθε παραχωρούμενου τμήματος αιγιαλού και παραλίας δεν υπερβαίνει τα 500 τ.μ. Μεταξύ των τμημάτων αιγιαλών και παραλίας που επιτρέπεται να παραχωρηθούν για απλή χρήση, ανεξαρτήτως του χρόνου ή της διαδικασίας που παραχωρούνται, μεσολαβεί απόσταση τουλάχιστον 6 μέτρων. Το σύνολο των τμημάτων αιγιαλού και παραλίας που παραχωρούνται δεν καλύπτει περισσότερο από το 50% του εμβαδού ή του μήκους του μετώπου του διακριτού τμήματος.
Γ) Δεν παραχωρούνται αιγιαλός και παραλία για απλή χρήση κατόπιν πλειοδοτικής δημοπρασίας όταν το μήκος ή πλάτος αυτών είναι μικρότερο των 4 μέτρων ή όταν το συνολικό εμβαδόν του αιγιαλού είναι μικρότερο των 150 τ.μ.
5. Πώς ο πολίτης μπορεί να ελέγχει την τήρηση των κανόνων από τον μισθωτή μιας παραλίας;
Δημιουργείται ψηφιακή εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα, ταμπλέτες κ.λπ. που θα διατίθεται δωρεάν στους πολίτες. Κάθε παραχώρηση θα αντιστοιχεί σε QR code που θα αναρτάται στην ιστοσελίδα της Κτηματικής Υπηρεσίας του Δημοσίου, στην ιστοσελίδα του οικείου δήμου και στην πινακίδα σήμανσης του αιγιαλού ή της παραλίας που τοποθετείται υποχρεωτικά στο σημείο. Μέσω της ίδιας εφαρμογής οι πολίτες θα βλέπουν το διάγραμμα του τμήματος του αιγιαλού και της παραλίας που έχει παραχωρηθεί και θα μπορούν άμεσα να υποβάλλουν καταγγελία αν διαπιστώνουν αυθαίρετη κατάληψη ή υπέρβαση της παραχώρησης.
6. Μπορεί να καταγγελθεί η σύμβαση παραχώρησης;
Ναι. Ο φορέας παραχώρησης τμήματος του αιγιαλού και της παραλίας παρακολουθεί και ελέγχει, αυτεπαγγέλτως ή κατόπιν σχετικής καταγγελίας, την τήρηση των υποχρεώσεων και έχει το δικαίωμα να καταγγέλλει αζημίως τη σύμβαση παραχώρησης σε περίπτωση σοβαρών παραβάσεων του νόμου ή των συμβατικών υποχρεώσεων του μισθωτή.
7. Σε ποιες επιχειρήσεις ή σωματεία γίνεται παραχώρηση χωρίς δημοπρασία;
Μπορεί να γίνει σε κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα, σε ενοικιαζόμενα δωμάτια, σε οργανωμένες τουριστικές κατασκηνώσεις (camping), σε καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος και σε ναυταθλητικά σωματεία.
8. Πότε η επιχείρηση ή το σωματείο θεωρείται όμορο του παραχωρούμενου τμήματος;
Η επιχείρηση ή το σωματείο θεωρείται όμορο του παραχωρούμενου τμήματος αιγιαλού και παραλίας όταν ανάμεσα στον χώρο που δραστηριοποιείται η επιχείρηση ή το σωματείο και τον αιγιαλό ή την παραλία, κατά περίπτωση, παρεμβάλλεται οδός, πλατεία ή άλλος κοινόχρηστος χώρος, ιδιωτικό ακίνητο που ανήκει ή μισθώνεται από την επιχείρηση ή το σωματείο, ή ακίνητο που ανήκει στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου ή στην Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ).
9. Ποια είναι τα όρια στα τμήματα που παραχωρούνται σε όμορες επιχειρήσεις ή σωματεία;
Τα τμήματα που μπορούν να παραχωρηθούν είναι τα εξής: α) αυτό που οριοθετείται από την προβολή των ορίων του χώρου όπου δραστηριοποιείται η επιχείρηση ή το σωματείο, όπως βαίνουν κάθετα προς την ακτογραμμή και β) από παράλληλη γραμμή 4 μέτρων από την ακτογραμμή και την προβολή αυτής προς την επιχείρηση, ώστε το παραχωρούμενο εμβαδόν να μην υπερβαίνει τα 500 τ.μ. και σε κάθε περίπτωση, σε συνδυασμό και με άλλες παραχωρήσεις απλής χρήσης, καταλείπεται ελεύθερο τουλάχιστον το 50% του εμβαδού ή του μήκους του μετώπου του διακριτού τμήματος αιγιαλού και παραλίας, εντός του οποίου βρίσκεται. Κατ’ εξαίρεση είναι δυνατή η παραχώρηση μεγαλύτερης επιφάνειας εφόσον καταλείπεται το απαιτούμενο ελεύθερο ποσοστό για τουριστικά καταλύματα, ενοικιαζόμενα δωμάτια και σύνθετα τουριστικά καταλύματα.
10. Τι ισχύει στην περίπτωση ύπαρξης συνεχόμενων όμορων επιχειρήσεων και σωματείων;
Σε περίπτωση ύπαρξης συνεχόμενων όμορων επιχειρήσεων ή σωματείων, καταλείπεται ελεύθερη ζώνη πλάτους 6 τουλάχιστον μέτρων μεταξύ των ορίων τους. Σε αυτή την περίπτωση το εμβαδόν του παραχωρούμενου χώρου μειώνεται έως το ήμισυ, προκειμένου να καταλείπεται ελεύθερο τουλάχιστον το 50% του εμβαδού ή του μήκους του μετώπου του διακριτού τμήματος αιγιαλού και παραλίας, εντός του οποίου βρίσκεται.
