Αρχικά, η έννοια της ηγεσίας όπως παρουσιάζεται από τον Weber βρίσκει τη γένεσή της στο πεδίο της κοινωνιολογίας. Η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση δημιουργεί τέσσερις τύπους δεξιοτήτων που είναι απαραίτητες για την υποστήριξη των αλλαγών που συνδέονται με την ψηφιοποίηση.
Οι δεξιότητες 4C: collaboration, creativity, communication, change. Η συνεργασία είναι η δράση να εργάζεσαι με κάποιον για να παράγετε κάτι μαζί. Η δημιουργικότητα συνιστά την ικανότητα να δημιουργείς, να φανταστείς και να πετύχεις κάτι νέο. Η επικοινωνία αντιστοιχεί στην ικανότητα του ηγέτη να μεταδίδει τις σωστές πληροφορίες, τη σωστή στιγμή και στο σωστό άτομο. Τέλος, η ικανότητα του ηγέτη να οδηγεί οργανωτικές αλλαγές και μεταλλάξεις του επιτρέπει να διαχειριστεί τις αντιστάσεις στην αλλαγή και να δώσει νόημα σε αυτές τις μεταλλάξεις.
Οι δεξιότητες STEM: sciences, technology, engineering and mathematics.
Οι ανθρώπινες δεξιότητες, που χαρακτηρίζονται από κοινωνικές, συναισθηματικές, ηγετικές και δεξιότητες που σχετίζονται με την πολιτισμική προσαρμογή.
Οι κριτικές δεξιότητες θα είναι απαραίτητες στους ακόλουθους τομείς: δεξιότητες σκέψης, ηθικής, αξίες και περιβάλλον.
Φαίνεται σημαντικό να επανεξεταστούν τα μοντέλα ηγεσίας για να ανταποκριθούν σε αυτές τις βαθιές αλλαγές.
Για να εναγκαλιστούν τις ευκαιρίες που συνδέονται με τη ψηφιακή τεχνολογία, οι ηγέτες πρέπει να ηγηθούν τριών σημαντικών αλλαγών.
Το ψηφιακό περιβάλλον περιλαμβάνει τον χειρισμό της γνωστικής πολυπλοκότητας και την τακτική ενίσχυση της δημιουργικότητας και της καινοτομίας για την επίλυση διοικητικών θεμάτων, τα οποία συχνά είναι άγνωστα.
Η ψηφιοποίηση χαρακτηρίζεται από την ταχύτητα πληροφόρησης που επηρεάζει άμεσα τη διαδικασία λήψης αποφάσεων του ηγέτη. Η ικανότητα διαχείρισης πληροφοριών και λήψης κατάλληλων αποφάσεων είναι βασική προϋπόθεση για τους ψηφιακούς ηγέτες.
Η ψηφιακή τεχνολογία οδηγεί σε μια διαρκή αμφισβήτηση των ηγετών ενόψει των περιβαλλοντικών αλλαγών. Κατά συνέπεια, η καθοδήγηση μιας ομάδας μέσω ισχύος και κυριαρχίας δεν αποτελεί πλέον αποτελεσματική και διαρκή πηγή ηγεσίας. Ο ηγέτης πρέπει να μπορεί να εκτιμά τη συνεισφορά των μελών, ώστε να τροφοδοτεί τη συμπερίληψη όλων. Η ικανότητα του ηγέτη για ανθεκτικότητα απέναντι σε αδιάκοπες αλλαγές συνεπάγεται μια ικανότητα συμπεριφοράς «προσπαθώ, αποτυγχάνω και ξαναπροσπαθώ».
Μία από τις ιδιαιτερότητες της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης είναι η ταχύτητα των μετασχηματισμών. Από εκεί και πέρα, η ανοχή στην αβεβαιότητα και τους κινδύνους θα αποτελεί απαραίτητη ιδιότητα του ψηφιακού ηγέτη. Οι αλλαγές θα είναι ο κανόνας στους οργανισμούς. Για παράδειγμα, η ικανότητα να καθοδηγούμε την αλλαγή και να δίνουμε νόημα στις μεταλλάξεις θα είναι κινητήρια δύναμη για την καθιέρωση της ηγεσίας. Η εμπιστοσύνη σε ένα καλύτερο μέλλον αποδεικνύεται καθοριστική για την ηγεσία των μετασχηματισμών.
Ο Κωνσταντίνος Ζοπουνίδης είναι καθηγητής στο Πολυτεχνείο Κρήτης και ακαδημαϊκός
