Την επιστράτευση σύγχρονων μεθόδων εκπαίδευσης των κυβερνητικών υπαλλήλων για προσαρμογή στο νέο σύστημα αξιολόγησης, προτείνει η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας (ΕΔΥ), με την προσδοκία να αρθούν τα προβλήματα που προέκυψαν φέτος με τις αξιολογήσεις των δημοσίων υπαλλήλων αλλά και για να εμπεδωθεί ο νέος τρόπος αξιολόγησης.
Η αλλαγή έγινε στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης της Δημόσιας Υπηρεσίας και είχε ως στόχο να σταματήσουν οι ισοπεδωτικές βαθμολογίες στους δημοσίους υπαλλήλους. Παρά τα προβλήματα που εντοπίστηκαν με το νέο σύστημα αξιολόγησης, η βαθμολογία της πλειοψηφίας των δημοσίων υπαλλήλων, σύμφωνα με την έκθεση της ΕΔΥ για το 2023, κρίνεται ότι κινήθηκε σε ψηλά επίπεδα.
Συγκεκριμένα, ομέσος όρος βαθμολογίας των αξιολογηθέντων υπαλλήλων ήταν 8.74 από τα δέκα, ο μέσος όρος βαθμολογίας του μη εναλλάξιμου προσωπικού ήταν 8.75 από δέκα και ο μέσος όρος βαθμολογίας του εναλλάξιμου προσωπικού ήταν 8.72 από δέκα. Βαθμολογίες, οι οποίες συντηρούν σε κάποιο βαθμό τις πρακτικές του παρελθόντος, όπου σχεδόν όλοι οι εργαζόμενοι στην κρατική μηχανή κρίνονταν εξαίρετοι. Πλέον δεν είναι όλοι εξαίρετοι, αλλά είναι πολύ ψηλό το ποσοστό τους. Βάσει της έκθεσης της ΕΔΥ, την πιο ψηλή βαθμολογία έλαβαν κατά μέσο όρο οι εργαζόμενοι στο Υπουργείο Υγείας (νοσηλευτικό προσωπικό) με 9.76 και την πιο χαμηλή στους εργαζόμενους στο Υφυπουργείο Τουρισμού με 7.19.
Οι αλλαγές και η αποδοχή της αξιολόγησης
Το καλοκαίρι, η Βουλή σε μια προσπάθεια ξεπεραστούν τα προβλήματα και να επέλθει ηρεμία στο Δημόσιο, προχώρησε σε αλλαγή της νομοθεσίας, η οποία ωστόσο είναι πολύ ευάλωτη σε περίπτωση προσφυγής των επηρεαζόμενων στη δικαιοσύνη.
Συγκεκριμένα, για τρία χρόνια ο βαθμός που θα λαμβάνουν οι εργαζόμενοι για την αξιολόγηση της παραγωγικότητας τους θα προσμετρά πολύ λιγότερο στη γενική τους βαθμολογία, από αυτόν που προνοούσε η αρχική νομοθεσία. Και αυτό παρόλο που φέτος για κάποιους εργαζόμενους η αξιολόγηση προσμετρούσε περισσότερο στη γενική τους βαθμολογία.
Πριν αλλάξει ο νόμος από τη Βουλή το καλοκαίρι, η αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων προσμετρούσε 45 μονάδες στη γενική βαθμολογία, ωστόσο μετά την έγκριση της σχετικής πρότασης νόμου του ΔΗΚΟ, της ΕΔΕΚ και της ΔΗΠΑ, για το 2023 η αξιολογήση θα λαμβάνει 15 μονάδες, μέσα στο 2025 θα λαμβάνει 30 μονάδες και το 2026 θα προσμετρά 45 μονάδες. Όμως, κάποιοι εργαζόμενοι που έχουν καταφύγει στην ΕΔΥ για θέσεις προαγωγής έχουν αξιολογηθεί με την προηγούμενη νομοθεσία και άλλοι με τη νέα, κάτι που ενδεχομένως να προκαλέσει πρόβλημα. Επ αυτού, η ΕΔΥ σημειώνει στην έκθεσή της πως η αλλαγή του νόμου δεν συμβάλλει στην αποδοχή του νέου συστήματος, προσθέτοντας πως «ενώ στην ουσία δεν διαφοροποιείται η φιλοσοφία του νέου συστήματος, μπορεί να δημιουργούνται προσδοκίες ότι θα υπάρξουν και άλλες αποκλίσεις/ρυθμίσεις στο μέλλον».
Οι προτάσεις της ΕΔΥ
Η ΕΔΥ, στην έκθεσή της για τις νέες αξιολογήσεις, υπογραμμίζει πως οι αρμόδιες υπηρεσίες θα πρέπει να προχωρήσουν άμεσα στην περαιτέρω ενημέρωση και εκπαίδευση των δημοσίων υπαλλήλων, τόσο των αξιολογούμενων όσο και των αξιολογούντων, ώστε όλοι οι εμπλεκόμενοι να είναι καλύτερα ενημερωμένοι και προετοιμασμένοι όταν θα ετοιμάζονται οι υπηρεσιακές εκθέσεις για το επόμενο έτος.
Παράλληλα, σημειώνει πως θα πρέπει να επιστρατευτούν σύγχρονες μέθοδοι εκπαίδευσης και καλλιέργεια νέας κουλτούρας. «Έχουμε την άποψη ότι τα πλείστα από τα προβλήματα που παρατηρήθηκαν μπορεί να αντιμετωπιστούν όταν εμπεδωθεί ο νέος τρόπος αξιολόγησης από όλους, κάτι που απαιτεί επιμονή, μεθοδικότητα και συνέπεια στην εφαρμογή των αρχών του νέου συστήματος αξιολόγησης, το οποίο θα οδηγήσει στην εμπέδωση της ευθυκρισίας και αξιοκρατίας στο δημόσιο τομέα», επισημαίνεται.
Την ίδια ώρα, η ΕΔΥ επισημαίνει ότι στα πλαίσια της εφαρμογής της νομοθεσίας, ενδεχομένως να παρουσιαστούν κενά ή/και ζητήματα που χρήζουν βελτίωσης, γι΄ αυτό και προτρέπει τους αρμοδίους όπως, σε συνεργασία με όλους τους ενδιαφερομένους, παρακολουθούν την όλη πορεία υλοποίησης της μεταρρύθμισης και εκεί όπου κρίνεται ότι η νομοθεσία χρήζει βελτίωσης και διορθώσεων να προωθούνται οι ανάλογες τροποποιήσεις, ώστε να καθίσταται λειτουργικότερη και ομαλότερη η εφαρμογή της.
Στο μικροσκόπιο της ΕΔΥ
Βάσει του νόμου, η ΕΔΥ είχε την ευθύνη εποπτείας της εφαρμογής του νέου συστήματος αξιολόγησης, τον έλεγχό του καθώς και τη δημοσιοποίηση στατιστικών στοιχείων.
Όπως τονίζει στην έκθεση της, η πρώτη προσπάθεια εφαρμογής της νέας νομοθεσίας για το σύστημα αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων αποτέλεσε ένα θετικό βήμα προς την κατεύθυνση της άρσης της ισοπεδωτικής αξιολόγησης που επικρατούσε με το προηγούμενο νομικό καθεστώς.
Ωστόσο, υπογραμμίζει, πως θα πρέπει να γίνουν πολλά βήματα ακόμα προς τη σωστή κατεύθυνση μέχρι το νέο σύστημα να εφαρμοστεί με επιτυχία από όλους τους εμπλεκόμενους και στο μέγιστο αναμενόμενο βαθμό, ώστε να δημιουργήσει τις απαραίτητες συνθήκες για τα αναμενόμενα αποτελέσματα.
Αξιολόγηση στοιχείων
Η ΕΔΥ, αξιολογώντας τα πρώτα αποτελέσματα των νέων αξιολογήσεων, διαπίστωσε ότι σε σχέση με το εναλλάξιμο προσωπικό παρόλο ότι κατά μέσο όρο σε πλείστες περιπτώσεις έχουν αξιολογηθεί ευνοϊκότερα από το μόνιμο προσωπικό των τμημάτων/υπηρεσιών στα οποία εργάζονται, ο συνολικός μέσος όρος αξιολόγησης για το σύνολο του εναλλάξιμου προσωπικού δεν διαφέρει ουσιωδώς από το συνολικό μέσο όρο αξιολόγησης του μη εναλλάξιμου προσωπικού.
Μάλιστα, τονίζει πως είναι ελαφρώς χαμηλότερος (8.72 έναντι 8.75 του μη εναλλάξιμου προσωπικού). Επιπρόσθετα, αναφέρει, πως ενδεχομένως, οι διευθυντές στην προσπάθεια τους να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της ενδεχόμενης διαφορετικής ή και της άνισης μεταχείρισης, ως προς την αξιολόγηση προσώπων που υπηρετούν θεωρητικά με τις ίδιες προϋποθέσεις και συνθήκες, αλλά σε διαφορετικές υπηρεσίες/τμήματα, τους αξιολόγησαν ευνοϊκότερα.
Επίσης, υπογραμμίζει πως αριθμός δημοσίων υπαλλήλων που εμπίπτει στο εναλλάξιμο προσωπικό, υποστηρίζει ότι παρουσιάζεται πρόβλημα διαφορετικής ή και άνισης μεταχείρισης ως προς την αξιολόγηση προσώπων, που υπηρετούν θεωρητικά με τις ίδιες προϋποθέσεις και συνθήκες, αλλά σε διαφορετικές υπηρεσίες/υπουργεία και έχουν τελικά αξιολογηθεί στην πράξη διαφορετικά, ανάλογα με τον τρόπο που επέλεξαν να τους αξιολογήσουν οι αξιολογητές προϊστάμενοι, χωρίς να υπάρξει η αναγκαία συνεννόηση για ένα ενιαίο μέτρο αξιολόγησης.
Σύμφωνα με την ΕΔΥ, ανάλογο πρόβλημα σε σχέση με την διαφορετική μεταχείριση υποστηρίζεται ότι μπορεί να δημιουργείται και για τους υπαλλήλους που βρίσκονται σε απόσπαση. Όπως αναφέρει η Επιτροπή στην έκθεση, ενδεχομένως θα πρέπει να υπάρχει συνεργασία των αξιολογητών των αποσπασθέντων με τη διεύθυνση της υπηρεσίας τους για να υπάρχει ενιαίο μέτρο αξιολόγησης.
Να το δεχθούν όλοι
Τονίζει, ταυτόχρονα, η ΕΔΥ πως θα πρέπει συνειδητοποιήσουν όλοι οι λειτουργοί ότι το νέο σύστημα αξιολόγησης είναι δρόμος χωρίς επιστροφή και θα πρέπει να το αποδεχτούν.
Σε σχέση με τις ενστάσεις αναφορικά με τις εκθέσεις αξιολόγησης, η ΕΔΥ παρατηρεί ότι υπήρξε μεγάλη αντίδραση για το γεγονός ότι δύο εκ των τριών μελών των Επιτροπών Ενστάσεων (όπως καθορίζεται στη νομοθεσία) δεν έχουν άμεση ιεραρχική σχέση με το δημόσιο υπάλληλο του οποίου την ένσταση εξετάζουν και έτσι, κατά την άποψη των ενδιαφερόμενων υπαλλήλων, εκ των πραγμάτων, τα πρόσωπα αυτά δεν είναι σε θέση να γνωρίζουν την αξία, την απόδοση και τις δυνατότητές του συγκεκριμένου υπαλλήλου, του οποίου την ένσταση εξετάζουν.
Η Επιτροπή καλεί τις αρμόδιες υπηρεσίες να μελετήσουν το ζήτημα που εγείρεται και αν κριθεί σκόπιμο να γίνει η αναγκαία τροποποίηση στη νομοθεσία.
Δεν έχουν κατανοήσει το σύστημα πολλοί υπάλληλοι
Αναφορικά με την αδυναμία των αξιολογούντων υπαλλήλων να διεκπεραιώσουν το έργο τους με τον ορθό τρόπο, η ΕΔΥ τονίζει πως αυτοί, είτε δεν έχουν κατανοήσει σε κάποιες περιπτώσεις το νέο σύστημα, είτε δεν επιθυμούν να αποβάλουν την παλιά νοοτροπία του προηγούμενου συστήματος.
«Θα πρέπει, συνεπώς, να τύχουν εντατικότερης και επαναλαμβανόμενης εκπαίδευσης, αλλά και να τους επισημανθεί η σοβαρότητα του ρόλου τους με παράλληλη πρόβλεψη και κάποιων αρνητικών συνεπειών για τους ιδίους εάν δεν προσαρμοστούν στις απαιτήσεις της φιλοσοφίας του νέου συστήματος αξιολόγησης» τονίζει.
Επιπρόσθετα, επισημαίνει πως θα πρέπει να απαιτηθεί η τήρηση χρονοδιαγράμματος/ημερολογίου από τους αξιολογούντες, όπου θα καταγράφονται και τεκμηριώνονται οι συναντήσεις με τους αξιολογούμενους, θα καταγράφονται οι αδυναμίες που παρατηρούνται και οι υποδείξεις που γίνονται προς βελτίωση, αλλά και η τυχόν πρόοδος του αξιολογούμενου στην πορεία του έτους.
Υποδεικνύει επίσης πως , οι αξιολογούμενοι υπάλληλοι φαίνεται ότι τελικά δεν ήταν δεκτικοί στην κριτική και κατάλληλα προετοιμασμένοι να αποδεχθούν την εφαρμογή του νέου συστήματος αξιολόγησης. Θα πρέπει οι δημόσιοι υπάλληλοι θα έχουν καλύτερη και πληρέστερη με στόχο την κατανόηση του νέου συστήματος, καθώς και του τρόπου που αυτό μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση, ανάπτυξη και συνεπώς ανέλιξή τους.
Πηγή: philenews.com
