Δεν τιμά την κυπριακή Πολιτεία, αλλά είναι γεγονός ότι όσο μελετούν -σήμερα, όχι έγκαιρα- οι αρμόδιοι τις υπάρχουσες συμφωνίες και τις ρυθμιστικές αποφάσεις για την ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου – Κρήτης, τόσο περισσότερο ανησυχούν για δεκάδες γκρίζες ζώνες, αλλά και πιθανές παγίδες.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας προσέρχεται σήμερα στη σύσκεψη που ο ίδιος συγκάλεσε με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, αλλά πιο πολύ πάει για να ρωτήσει και να διεκδικήσει, παρά για να δώσει τα χέρια για κάποια συμφωνία.
Η απουσία οποιασδήποτε δέσμευσης για το τελικό κόστος της διασύνδεσης, τον χρόνο παράδοσης του έργου, αλλά και τη ζημιά που θα φορτωθούν οι καταναλωτές σε περίπτωση διακοπής του έργου για… λόγους ανωτέρας βίας, είναι οι μεγαλύτερες ανησυχίες της Κυβέρνησης.
Ο πρωθυπουργός της Ελλάδας δήλωσε την Κυριακή πως το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου – Κρήτης θα γίνει αν είναι οικονομικά βιώσιμο. Και χθες, ο υπουργός Ενέργειας της Ελλάδας εξήγησε πως σήμερα το έργο δεν είναι βιώσιμο και για να γίνει βιώσιμο θα πρέπει να γίνουν δεκτά από την κυπριακή Κυβέρνηση και τη ΡΑΕΚ τα αιτήματα που θέτει εκ των υστέρων ο ΑΔΜΗΕ, για συγκεκριμένες αλλαγές στο υφιστάμενο ρυθμιστικό πλαίσιο. Αλλαγές που αυξάνουν το κόστος για τους καταναλωτές και τα έσοδα για τους επενδυτές.
Κάποια από τα αιτήματα του ΑΔΜΗΕ θα μπορούσαν να γίνουν -έστω απρόθυμα- αποδεκτά από την κυπριακή πλευρά. Άλλωστε, προκαταρκτικά έγιναν δεκτά (όχι όλα) πριν από 8 μέρες, αλλά δεν προχώρησε η επικύρωσή τους από το Υπουργικό Συμβούλιο.
Μέγα πρόβλημα προκαλείται από την στάση των επενδυτών (ΑΔΜΗΕ) και της ελληνικής Κυβέρνησης (έχει το 51% των μετοχών του ΑΔΜΗΕ), οι οποίοι, ενώ ζητούν φορτικά να γίνουν οι αλλαγές που απαιτούν οι ίδιοι στο ρυθμιστικό πλαίσιο, για να διασφαλιστούν περαιτέρω τα οικονομικά τους συμφέροντα, αρνούνται να συζητήσουν αλλαγές ή διευθετήσεις που ζητά η κυπριακή Κυβέρνηση στο ρυθμιστικό πλαίσιο, κατηγορώντας την ότι υπαναχωρεί από τις αρχικές συμφωνίες!
Υπό αυτά τα δεδομένα, οι πιθανότητες να υπάρξει συμφωνία κατά την απογευματινή σύσκεψη για την ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου- Κρήτης, παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας, των συναρμόδιων υπουργών, του υπουργού Ενέργειας της Ελλάδας και εκπροσώπων της Κομισιόν, του ΑΔΜΗΕ και της Nexans, δεν είναι πολλές.
Από την άλλη, η Κυβέρνηση γνωρίζει, με τη συμβολή και του Γενικού Εισαγγελέα, πως αν ο ΑΔΜΗΕ, ανεξαρτήτως της έκβασης της σημερινής σύσκεψης, δώσει το Full Notice to Proceed στη Nexans, θα έχουν κλειδώσει και οι δικές του υποχρεώσεις στη Nexans και οι δικές μας. Ενδεχομένως η Κυβέρνηση να θέλει να καθυστερήσει την παραχώρηση του Full Notice to Proceed στην κατασκευάστρια εταιρεία, ώστε να μπορέσει να λάβει απαντήσεις στα θέματα που θα εγείρει σήμερα. Από την άλλη, μια τέτοια επιλογή, ίσως οδηγήσει την άλλη πλευρά σε απόφαση παγώματος ή διακοπής του έργου της διασύνδεσης.
Τι μπορεί να γίνει δεκτό
– Δύο αιτήματα του ΑΔΜΗΕ θα μπορούσαν να γίνουν -και σήμερα- αποδεκτά: Η χρηματοδότησή του -με κάποιο τρόπο- από το κράτος με 25 εκατ. ευρώ τον χρόνο, μέχρι και τον Δεκέμβριο του 2029. Σύνολο, 125 εκατ., ώστε να βελτιωθεί, όπως υποστηρίζει ο επενδυτής, η βιωσιμότητα του έργου και η ελκυστικότητά του σε άλλους επενδυτές και δανειστές. Νοουμένου, όμως, ότι θα διευκρινιστεί πως αν για οποιοδήποτε λόγο το έργο σταματήσει νωρίτερα από τον Δεκέμβριο του 2029, το κράτος θα πληρώσει το ποσό αυτό κατ’ αναλογία των έργων που θα έχουν γίνει και όχι ολόκληρο.
– Δεκτό θα μπορούσε να γίνει (και σήμερα) το αίτημα του ΑΔΜΗΕ να επεκταθεί στα 17 χρόνια η παραχώρηση προνομιακής απόδοσης κεφαλαίου (κέρδος) του 8.3% για 17 χρόνια, αντί 12 που προβλέπονται σήμερα, καθώς αυτή ήταν η εισήγηση και του συμβούλου που αξιοποίησε η ΡΑΕΚ για την επαναξιολόγηση της βιωσιμότητας του έργου.
Ωστόσο, αν τα δύο αιτήματα του ΑΔΜΗΕ γίνουν δεκτά χωρίς η άλλη πλευρά να ικανοποιήσει τις διευκρινίσεις που ζητά η Κυβέρνηση, τότε δεν θα υπάρχει γυρισμός, καθώς όπως προαναφέραμε ο ΑΔΜΗΕ θα δώσει την τελική του δέσμευση στη Nexans και το έργο θα προχωρήσει με τους όρους που η Κυβέρνηση εκ των υστέρων δεν θεωρεί δίκαιους για τη χώρα.
– Επιπλέον, δεν γίνεται αποδεκτό από την Κυβέρνηση το αίτημα του ΑΔΜΗΕ να αλλάξει η διατύπωση για την (αδιευκρίνιστου ύψους) αποζημίωση του φορέα υλοποίησης σε περίπτωση διακοπής του έργου χωρίς δική του ευθύνη. Αντίθετα, η Κυβέρνηση (και ο Γενικός Εισαγγελέας) θεωρούν πλέον ότι η συγκεκριμένη διατύπωση στο ρυθμιστικό πλαίσιο (το περιβόητο «ενδέχεται) είναι ανεπαρκέστατη για τα συμφέροντα της χώρας και πρέπει να τροποποιηθεί, στο πλαίσιο των διαβουλεύσεων με τον ΑΔΜΗΕ και τη Nexans, ώστε να μειωθεί σημαντικά το όποιο κόστος των καταναλωτών για ένα έργο που δεν θα δοθεί προς χρήση τους.
Βασικές ανησυχίες του Προέδρου και των συνεργατών του
Αν και δεν υπάρχει επίσημη ενημέρωση για το αποτέλεσμα των προπαρασκευαστικών συσκέψεων που έγιναν τις τελευταίες μέρες για να καθοριστούν οι θέσεις της κυπριακής πλευράς στη σημερινή σύσκεψη, πληροφορίες από διάφορες πλευρές συγκλίνουν στα εξής:
– Υπό την αιγίδα, τις τελευταίες μέρες, του Γενικού Εισαγγελέα, του βοηθού του και συνεργατών τους, καταβάλλεται μια μεγάλη προσπάθεια να εντοπιστούν πιθανοί κίνδυνοι (οικονομικοί και άλλοι) για το κράτος και τους καταναλωτές, στις ρυθιστικές αποφάσεις που έχουν ήδη ληφθεί από τη ΡΑΕΚ και δεσμεύουν και τις δύο πλευρές.
– Η Κυβέρνηση θα επιμένει σε αναζήτηση μιας φόρμουλας που θα προστατεύει τους καταναλωτές και την οικονομία, σε περίπτωση που το κόστος για τη διασύνδεση αυξηθεί σοβαρά πέραν του 1.94 δισ. που προϋπολογίστηκε πριν ένα χρόνο. Αν το κόστος του έργου διατηρηθεί στο 1.94 δισ., η επιβάρυνση για τους Κύπριους καταναλωτές σε περίπτωση που η διασύνδεση ολοκληρωθεί αλλά δεν λειτουργήσει (στη χειρότερη περίπτωση δηλαδή), εκτιμάται στα 800 εκατ. Ουδείς όμως εγγυάται ότι το κόστος κατασκευής δεν θα αυξηθεί στο μεσοδιάστημα.
– Θα επισημανθεί στον ΑΔΜΗΕ και τη Nexans ότι δεν μπορούν να αναληφθούν από την Κυβέρνηση ή τη ΡΑΕΚ δεσμεύσεις για κάλυψη απροσδιόριστου πρόσθετου κόστους από τους καταναλωτές, είτε για το καλώδιο είτε για τους σταθμούς μετατροπής τάσης (από τη Siemens), αν δεν ολοκληρωθούν οι βυθοσκοπήσεις και αν δεν υπάρξει τελικός – δεσμευτικός υπολογισμός του μήκους και του κόστους του καλωδίου. Αλλά και των δύο υποδομών της Siemens σε Κοφίνου και Κορακιά, για τις οποίες δεν έχει καν υπογραφεί συμβόλαιο για συγκεκριμένο κόστος.
– Θα ζητηθούν διευκρινίσεις ως προς τις οικονομικές υποχρεώσεις του ΑΔΜΗΕ (και κατ’ επέκταση των πελατών του, δηλαδή των καταναλωτών σε Κύπρο και Ελλάδα) έναντι της Nexans, σε περίπτωση που το έργο διακοπεί για λόγους που δεν θα επιβαρύνουν τους επενδυτές. Δεν είναι ξεκάθαρο σε αυτή τη φάση τι μέρος του συμβολαίου του 1.4 δισ. με τη Nexans θα κληθούν να πληρώσουν οι καταναλωτές, αναλόγως της φάσης που θα βρίσκεται η κατασκευή-πόντιση του καλωδίου στο χρονικό σημείο που θα προκληθεί ανυπέρβλητο πρόβλημα. Θα πληρωθεί μόνο το τμήμα του καλωδίου που κατασκευάστηκε ή σημαντικά μεγαλύτερη παραγγελία; Όπως ξαναγράψαμε, ο πρόεδρος του ΑΔΜΗΕ φέρεται να έχει πει σε μια από τις τηλεδιασκέψεις ότι το ελάχιστο κόστος από διακοπή του έργου λόγω γεωπολιτικού ή άλλου κινδύνου θα είναι 500 εκατ. ευρώ. Τα οποία θα πληρωθούν από τους καταναλωτές κατ’ αναλογία 63% (Κύπρος) και 37% (Ελλάδα).
Πηγή: philenews.com
