Η κυβέρνηση, δύο μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων της, προχώρησε σε περιορισμούς για την αδειοδότηση φωτοβολταϊκών πάρκων σε γεωργική γη, σύμφωνα με τις εισηγήσεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, δήλωσε ο υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Γεωργίας.
Η επιτροπή συνέχισε τη συζήτηση για την προστασία της γεωργικής γης από την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών, παρουσία των υπουργών Ενέργειας, Εμπορίου και Γεωργίας, της ΡΑΕΚ, του ΔΣΜΚ, της ΑΗΚ, των αγροτικών οργανώσεων και των κοινοτήτων της ελεύθερης περιοχής Αμμοχώστου.
Ο υπουργός Εσωτερικών τόνισε ότι από τον Μάιο του 2023 δεν γίνονται δεκτές νέες αιτήσεις για φωτοβολταϊκά πάρκα σε κρατική γη, εκτός όσων είχαν ήδη λάβει έγκριση από τη ΡΑΕΚ. Ανέφερε ότι το υπουργείο έχει στα χέρια του 126 εκκρεμούσες αιτήσεις και εξετάζονται μόνο όσες διαθέτουν έγκριση από τη ΡΑΕΚ. Σύμφωνα με τα στοιχεία, 15 αιτήσεις έχουν εγκριθεί, συνολικής ισχύος 259 μεγαβάτ, καλύπτοντας 1,23 εκατ. τετραγωνικά μέτρα.
Ο διευθυντής Πολεοδομίας, Κυριάκος Κούνδουρος, σημείωσε ότι από την 1η Ιουλίου 2023, οι τοπικές αρχές (ΕΟΑ) έχουν πλέον την εξουσία να εγκρίνουν έργα φωτοβολταϊκών μέχρι 3 MW, ενώ ο ΥΠΕΣ καθόρισε και ζώνες αποκλεισμού για μεγάλες αναπτύξεις.
Νέα στρατηγική με αγροφωτοβολταϊκά
Η υπουργός Γεωργίας, Μαρία Παναγιώτου, υπογράμμισε ότι η κυβέρνηση δίνει προτεραιότητα στη διατήρηση της γεωργικής παραγωγής και τη μείωση του κόστους των παραγωγών. Στο πλαίσιο αυτό, προωθείται η εγκατάσταση αγροφωτοβολταϊκών, που επιτρέπουν τη διπλή χρήση της γης. Από τον Ιούνιο του 2024, απαγορεύτηκε η ανέγερση φωτοβολταϊκών σε εύφορη γεωργική γη, εκτός αν διασφαλίζεται η συμβατή χρήση με τη γεωργία.
Η κ. Παναγιώτου ανακοίνωσε επίσης την έκδοση διατάγματος που απλοποιεί τις διαδικασίες για την εγκατάστασηφωτοβολταϊκών υδραντλιών. «Τα αγροφωτοβολταϊκά βοηθούν στην προστασία των καλλιεργειών και μειώνουν την κατανάλωση νερού έως 30%», ανέφερε.
Ο υπουργός Ενέργειας, Γιώργος Παπαναστασίου, επεσήμανε ότι το 63%-65% της κυπριακής επικράτειας εμπίπτει σε ζώνες αποκλεισμού φωτοβολταϊκών, περιορίζοντας την ανεξέλεγκτη ανάπτυξή τους. «Οι νέοι κανόνες έπρεπε να ισχύουν από την αρχή», σχολίασε, προσθέτοντας ότι πολλά έργα αδειοδοτήθηκαν με παλαιότερους κανονισμούς.
Πολιτικές αντιδράσεις και ανησυχίες αγροτών
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Γεωργίας, Γιαννάκης Γαβριήλ (ΑΚΕΛ), δήλωσε ότι, παρά τις δεσμεύσεις της κυβέρνησης, η αυθαίρετη ανάπτυξη φωτοβολταϊκών σε γεωργική γη συνεχίζεται. Τόνισε ότι οι αιτήσεις που έχουν ήδη εγκριθεί από τη ΡΑΕΚ ξεπερνούν τα 2.000 MW και αναρωτήθηκε αν μπορεί να γίνει ανακατανομή των αδειών σε άγονες περιοχές.
Ο Χαράλαμπος Πάζαρος (ΔΗΣΥ) μίλησε για «μεγάλη ασυδοσία» που θέτει σε κίνδυνο τον πρωτογενή τομέα. Ο Λίνος Παπαγιάννης (ΕΛΑΜ) έκανε λόγο για «έγκλημα», υποστηρίζοντας ότι αγρότες που χρεοκόπησαν πωλούν τη γη τους σε επενδυτές για φωτοβολταϊκά. Ο Χρίστος Ορφανίδης (ΔΗΚΟ) δήλωσε ότι το πρόβλημα ξεκίνησε το 2018, ενώ ο Ηλίας Μυριάνθους (ΕΔΕΚ) κατήγγειλε περιπτώσεις όπου το Τμήμα Γεωργίας απέρριψε αιτήσεις, αλλά αυτές εγκρίθηκαν από την Πολεοδομία.
Ο Χαράλαμπος Θεοπέμπτου (Οικολόγοι) τόνισε ότι τα φωτοβολταϊκά είναι ο πιο οικονομικός τρόπος παραγωγής ενέργειας, αλλά η κυβέρνηση θα έπρεπε να προωθεί μικρότερες εγκαταστάσεις σε ήδη αναπτυγμένες περιοχές.
Αντιδράσεις από τις κοινότητες της ελεύθερης Αμμοχώστου
Οι αντιδήμαρχοι Φρενάρους, Λιοπετριού, Σωτήρας και Αυγόρου εξέφρασαν ανησυχία για τις επιπτώσεις των φωτοβολταϊκών πάρκων στις περιοχές τους. Ανέφεραν ότι στο Φρέναρος σχεδιάζονται πάρκα ισχύος άνω των 100 MW, που θα καλύψουν περισσότερα από 2,5 εκατ. τ.μ. κρατικής γης. Σημείωσαν επίσης ότι η εγκατάσταση ανεμογεννητριών κοντά σε κατοικημένες περιοχές και κτηνοτροφικές μονάδες δημιουργεί προβλήματα.
Οι αγροτικές οργανώσεις υποστήριξαν ότι τα νέα μέτρα είναι θετικά, αλλά δεν επαρκούν, καθώς προτεραιότητα πρέπει να είναι η κάλυψη των αναγκών των αγροτών. «Δυστυχώς, το χρήμα εξαγοράζει τα πάντα», ανέφερε ο Μιχάλης Λύτρας της Παναγροτικής Ένωσης Κύπρου.
Ο ΔΣΜΚ επισήμανε ότι σήμερα τα φωτοβολταϊκά παράγουν 835 MW, ενώ ο στόχος για το 2030 είναι 1.080 MW. Ζήτησε να καθοριστεί άμεσα ποια έργα θα προχωρήσουν, καθώς η κατασκευή υποδομών διανομής απαιτεί έως τρία χρόνια.
Η Ελεγκτική Υπηρεσία ανέφερε ότι έχει καταγράψει αδυναμίες στη διαδικασία αδειοδότησης, με ορισμένα πάρκα να αγγίζουν προστατευόμενες ζώνες χωρίς μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων, γεγονός που προκάλεσε προειδοποιήσεις από την ΕΕ.
Έργο ανάπλασης Ποταμού Λιοπετρίου
Η Επιτροπή Γεωργίας συζήτησε και το έργο ανάπλασης του Ποταμού Λιοπετρίου. Ο υπουργός Εσωτερικών δήλωσε ότι το έργο έχει διαχωριστεί σε φάσεις, με στόχο την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης έως τον Ιούνιο του 2025 και την έναρξη κατασκευής των κρηπιδωμάτων τον Απρίλιο του 2025.
Ο κ. Ιωάννου ανέφερε ότι σε συνεργασία με την υπουργό Γεωργίας και τον υφυπουργό Τουρισμού, προωθούνται μέτρα οικονομικής ενίσχυσης για τους επαγγελματίες ψαράδες και τους επιχειρηματίες εστίασης που επηρεάζονται. Υπογράμμισε ότι το έργο θα αναβαθμίσει την περιοχή και θα αποφέρει οφέλη στην Επαρχία Αμμοχώστου.
ΚΥΠΕ
Πηγή: philenews.com
