Ενδιαφέρουσες, αλλά όχι πειστικές, οι θέσεις του Υπουργού Εσωτερικών σε σχέση με τη σωρεία των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η Μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, πέντε μήνες σχεδόν μετά την 1η Ιουλίου, όπως επαναλαμβάνονται και στη συνέντευξη του στην κα Κ. Ηλιάδου (ΠΟΛΙΤΗΣ) στις 17/11.2024.
Ατελείωτα προβλήματα στην υλοποίηση της μεταρρύθμισης, για τα οποία, πριν αλέκτωρ λαλήσει τρις, πυκνώνουν από παντού οι σχετικές αναφορές.
Εντούτοις, όταν τα προβλήματα του σήμερα (και του προσεχών αρκετών μηνών ΔΥΣΤΥΧΩΣ) εγείρονταν από ορισμένους υποψήφιους στις αυτοδιοικητικές εκλογές της 9ης Ιουνίου, ο ΥΠΕΣ είτε τα παράκαμπτε, παραπέμποντας σε ευθύνες οποιουδήποτε τρίτου, χωρίς να αναγνωρίζει τις δικές του, είτε απαντούσε με ανάδειξη ζητημάτων (όπως πχ ο αριθμός των αντιδημάρχων) που δεν είχαν άμεση σχέση με την απρόσκοπτη ή προβληματική και ελλειμματική έναρξη της Μεταρρύθμισης, με προφανή στόχο τον αποπροσανατολισμό από τις κραυγαλέες ανεπάρκειες της προετοιμασίας που (δεν) γινόταν από το Υπουργείο του!
Για αποφυγή παρεξήγησης, σε σχέση με τα θέματα που ο ΥΠΕΣ είχε εγείρει πριν την 1η Ιουλίου και συνεχίζει να προβάλλει, ως κύριες αιτίες των τεράστιων προβλημάτων που αντιμετωπίζει η έναρξη της Μεταρρύθμισης, προσωπικά πιστεύω πως:
- δεν θα έπρεπε να υπάρχουν πέραν του ενός ή δύο Αντιδημάρχων σε κάθε Δήμο, οι απολαβές τους ορθά συνδέθηκαν από τον ΥΠΕΣ με τον πληθυσμό των διαμερισμάτων και τα καθήκοντα τους θάπρεπε να ορίζονταν στο Νόμο, αντί να αφήνονται στη βούληση του κάθε Δημάρχου,
- οι Δήμοι στην Κύπρο θα ‘πρεπε να μην υπερβαίνουν συνολικά τους 8-10,
- οι περισσότερες Κοινότητες που εντάχθηκαν σε Δήμους θα έπρεπε να έμεναν Κοινότητες, με ταυτόχρονη ενίσχυση του θεσμού των Συμπλεγμάτων.
Υποστηρίζω, όμως, πως κανένα από τα ανωτέρω ζητήματα δεν έχει άμεση συνέπεια στην ομαλή έναρξη της μεταρρύθμισης και της λειτουργίας των νέων Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης, των νέων Δήμων ή των Συμπλεγμάτων.
Από την ημέρα που ανέλαβε το Υπουργείο, ο ΥΠΕΣ, αντί να περιορίζεται στη διατύπωση αμφισβητήσεων και σχολίων ή σε αιχμές είτε για τα νομοσχέδια που κατέθεσαν οι προκάτοχοι του Υπουργοί, είτε για το αποτέλεσμα των διεργασιών στη Βουλή και το ρόλο των πολιτικών κομμάτων, θάπρεπε να συζητήσει τάχιστα με τα Κόμματα δικές του προτάσεις για τροποποιήσεις της Μεταρρύθμισης που θεωρούσε αναγκαίες η Κυβέρνηση του και να πείσει για αυτές, αλλά ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ θάπρεπε να αναλάβει με αποφασιστικότητα τα ινία της προεργασίας για την προετοιμασία της ομαλής και απρόσκοπτης έναρξης της Μεταρρύθμισης, που έτσι και αλλιώς ήταν στη δική του ευθύνη.
Επαρχιακοί Οργανισμοί Αυτοδιοίκησης
Για χάρη της συζήτησης, ας επικεντρωθούμε σε όσα αφορούν στους Επαρχιακούς Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης, όπου αντιμετωπίζονται σήμερα και τα πιο κρίσιμα προβλήματα.
Ο κ. Ιωάννου, στους 14 μήνες που προΐσταται του Υπουργείου Εσωτερικών, αρκείτο να υποδεικνύει πως το Υπουργείο του δεν έχει κατά νόμο την κύρια ευθύνη για το συντονισμό της προετοιμασίας της υλοποίησης της Μεταρρύθμισης για τους 5 ΕΟΑ και πως η ευθύνη βάρυνε τα Προσωρινά Συντονιστικά Συμβούλια. Δεν έχει δίκαιο! Ας δούμε γιατί.
Τα ΠΣΣ αποτελούνταν από το Δήμαρχο του ομώνυμου Δήμου κάθε Επαρχίας (ειδική ρύθμιση για Αμμόχωστο), και μέλη το Διευθυντή Πολεοδομίας, τους Προέδρους Συμβουλίων Υδατοπρομήθειας, Αποχετεύσεων και Εκμετάλλευσης Χώρων Διάθεσης ή Αξιοποίησης Οικιακών Αποβλήτων και τους Προέδρους των Ενώσεων Δήμων και Κοινοτήτων (ή εκπροσώπους όλων των ανωτέρω αξιωματούχων). Δηλαδή, 2 κρατικοί λειτουργοί και 5 της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (κατ΄ελάχιστον). Όλοι αυτοί, κατά τους 30 μήνες που δόθηκαν για επαρκή προετοιμασία, είχαν και τα καθήκοντα των θέσεων τους ταυτόχρονα.
Είναι, λοιπόν, λογικό να ανέμενε ο ΥΠΕΣ πως αυτοί οι αιρετοί αξιωματούχοι και κρατικοί λειτουργοί θα διέθεταν χρόνο και προσπάθεια για να προετοιμάσουν όσα καλά χρειαζόταν, χωρίς να υπάρχει από πάνω τους ο Υπουργός Εσωτερικών (δηλαδή εκείνος που έχει την πλήρη πολιτική ευθύνη έναντι των πολιτών του τόπου) για να πιέζει, να ελέγχει, να υποδεικνύει, να σπρώχνει σε έγκαιρα αποτελέσματα, να υποδεικνύει κενά και καθυστερήσεις ή επιπλήττει αδιαφορία και παραμέληση αυτής της αποστολής; Προσωπικά, πιστεύω πως μια τέτοια προσδοκία ήταν και είναι αβάσιμη και επικίνδυνη και ισοδυναμεί με απεμπόλιση πολιτικής ευθύνης.
Στο τέλος της ημέρας, αν ο ΥΠΕΣ έβλεπε την καταστροφή να επέρχεται, λόγω της αμέλειας ή αδιαφορίας των μελών των ΠΣΣ, θα μπορούσε να προσφύγει άμεσα στα Κόμματα και στη Βουλή και να ζητήσει κατεπειγόντως να του δοθούν όσες πρόσθετες εξουσίες έκρινε αναγκαίες και επαρκείς για να βεβαιωθεί πως η προετοιμασία θα γινόταν με επάρκεια και αποτελεσματικότητα. Δεν το έκανε! Αρκέστηκε σε «παράπονα» και σε μετάθεση της συζήτησης «εκτός γηπέδου», εγείροντας άλλα θέματα.
Το πανίσχυρο όργανο
Ταυτόχρονα, όμως, (και αυτό είναι η άλλη μισή αλήθεια που ο ΥΠΕΣ φαίνεται να ξεχνά) ο Νόμος (άρθρο 102(4)), εκτός από τα 5 ΠΣΣ, ορίζει και κάτι άλλο: Την Κεντρική Συμβουλευτική Επιτροπή, με Πρόεδρο το Γενικό Διευθυντή ΥΠΕΣ, και μέλη το Γενικό Διευθυντή Υπουργείου Οικονομικών και τους Προέδρους Ένωσης Δήμων και Ένωσης Κοινοτήτων. Αυτό, το πανίσχυρο, κατά την εκτίμηση μου, όργανο, που θα έπρεπε να αποτελεί και το βαρύ χέρι του Υπουργού Εσωτερικών για να αναλαμβάνει τις πολιτικές του ευθύνες ως Υπουργός της Μεταρρύθμισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (και όχι ως παρατηρητής και σχολιαστής της) είχε την αρμοδιότητα (και την ευθύνη) να:
«(i) εγκρίνει τις προτάσεις των ΠΣΣ,
(ii) συντονίζει και βοηθά το έργο των Προσωρινών Συντονιστικών Συμβουλίων,
(iii) διατυπώνει προτάσεις, εισηγήσεις και συστάσεις προς τα ΠΣΣ αναφορικά με την οργάνωση και λειτουργία της παροχής υπηρεσιών, καθώς και κάθε άλλο ζήτημα που κρίνει αναγκαίο.
(iv) υποβάλλει προς έγκριση στον Υπουργό ….».
Επιπρόσθετα, στο εδάφιο (5) του ιδίου άρθρου ορίζεται ότι «Το προσχέδιο του προϋπολογισμού και το οργανόγραμμα εκάστου νέου οργανισμού, καθώς και κάθε άλλη απόφαση των Προσωρινών Συντονιστικών Συμβουλίων που αφορά τη μεταβατική περίοδο μέχρι τη σύσταση των ΕΟΑ, υποβάλλονται προς έγκριση στον Υπουργό:»
Είναι λόγω των ανωτέρω ξεκάθαρων και σαφών διατάξεων του Νόμου που ο Υπουργός Εσωτερικών πρέπει να σταματήσει επιτέλους να απεκδύεται των ευθυνών που ο ίδιος είχε για να εποπτεύει, συστήνει, βοηθά, προτείνει και εισηγείται στα 5 Προσωρινά Συντονιστικά Συμβούλια, αλλά και για να εγκρίνει κάθε άλλο ζήτημα που έκρινε αναγκαίο.
Πολλά ακόμα μπορούν και πρέπει να λεχθούν σε επόμενες παρεμβάσεις για τις αποτυχίες έγκαιρης προετοιμασίας της εφαρμογής της Μεταρρύθμισης και τις προκύπτουσες ευθύνες. Το κακό είναι πως τόσο ο Υπουργός Εσωτερικών, όσο και το Υπουργείο Εσωτερικών και οι Πρόεδροι και μέλη της Κεντρικής Συμβουλευτικής Επιτροπής και των Προσωρινών Συντονιστικών Συμβουλίων γνώριζαν εδώ και πολλούς μήνες τι όφειλαν να πράξουν για να προστατεύσουν τους πολίτες. Και δεν το έπραξαν όταν όφειλαν.
Αναγκαία διευκρίνιση: Τόσο τα Προσωρινά Συντονιστικά Συμβούλια, όσο και η Κεντρική Συμβουλευτική Επιτροπή έπαυσαν να υφίστανται μετά την 1η Ιουλίου 2024.
- Πρώην Γενικός Διευθυντής Υπουργείων
Πηγή: philenews.com
