Είναι Χριστούγεννα σήμερα, δεν είναι Πρωτοχρονιά. Και δεν θα έπρεπε η στήλη να ασχοληθεί με όσα σημαντικά αναμένονται μέσα στο 2025 για την ενέργεια, που είναι η αδυναμία της. Συγχωρέστε την, δεν έβρισκε άλλο θέμα γι’ αυτό τον χώρο!
Για το 2025 δεν πρέπει να προσδοκούμε ως Κύπριοι πολίτες ότι θα εισαχθεί επιτέλους φυσικό αέριο για την ηλεκτροπαραγωγή. Δεν θα εισαχθεί. Δεν προλαβαίνουμε. Βλέπουμε και κάνουμε για το 2026.
Να παρακαλούμε να βρεθούν λύσεις μέσα στη νέα χρονιά να μην μας προκύψουν προβλήματα επάρκειας ηλεκτρισμού. Παραμονεύει συνεχώς ο κίνδυνος. Και κάποιοι τεχνοκράτες στην ΑΗΚ, στους οποίους η στήλη έχει εμπιστοσύνη, προειδοποιούν πως δεν είναι σενάριο επιστημονικής φαντασίας η πιθανότητα να ζήσουμε κάποιο μπλακ άουτ σε φάσεις υπερβολικής ζήτησης ή υπερβολικής παραγωγής. Όταν το σύστημα ταρακουνιέται. Είναι περίπλοκο θέμα η ενέργεια, όλο το πλέγμα: η παραγωγή, η προμήθεια, η διανομή, η μεταφορά, η τάση, η συχνότητα, η ευστάθεια, τα… κύματα βραχυκύκλωσης, η άεργος ισχύς, η σύνδεση με τα κατεχόμενα, κλπ. Και είναι μόνο γι’ αυτούς που τα σπούδασαν και τα δούλεψαν. Όχι για όλους.
Αν οι παραγωγοί ηλεκτρισμού από ΑΠΕ ευελπιστούν ότι το 2025 θα φέρει… κατάργηση των περικοπών πράσινης ενέργειας από τον Διαχειριστή Μεταφοράς, θα απογοητευτούν. Κι εμείς μαζί τους, γιατί δεν θέλουμε να μένει αναξιοποίητη η πράσινη ενέργεια. Θα θέλαμε εκτός από πράσινη να είναι και φθηνή, αλλά οκ, και ακριβή που είναι δεν θέλουμε να την πετάμε και να καίμε πετρέλαιο και να πληρώνουμε ρύπους.
Αν δεν εγκατασταθούν μπαταρίες στα πάρκα ΑΠΕ -αλλά πρωτίστως στο δίκτυο του κράτους- ούτε οι περικοπές θα μειωθούν, ούτε η ασφάλεια και ευστάθεια του συστήματος θα είναι «κλειδωμένες». Ας το συνειδητοποιήσουν όσοι πολεμούν την πρόθεση της Κυβέρνησης να επιτρέψει -αφού πήρε το ΟΚ από την ΕΕ- στον Διαχειριστή Μεταφοράς και στην ΑΗΚ να προχωρήσουν με εγκατάσταση και διαχείριση σταθμών αποθήκευσης ενέργειας, ώστε να «παλαντζάρει» όποτε απαιτείται το δίκτυο και να μειωθούν και οι περικοπές.
Από εκεί και πέρα, ας βάλουν το χέρι στην τσέπη οι καλοί μας επενδυτές, για να φτιάξουν τις δικές τους αποθηκεύσεις. Για εμπορική χρήση. Τους συμφέρει. Όλα εμείς θα τα πληρώνουμε; Άστε που εγκρίθηκε και σχέδιο για την επιχορήγησή τους από το κράτος, αν και φρονεί η στήλη πως δεν θα έπρεπε.
Το 2025, όμως, είναι πιθανό να μας φέρει την ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρισμού. Αυτήν που για χατήρι της υπομένουμε εδώ και 7 χρόνια τη μεταβατική ρύθμιση ηλεκτρισμού, η οποία αποδείχθηκε τρομερά στρεβλή υπόθεση, με συνέπεια οι συμμετέχοντες σε αυτήν να βγάλουν τρομερά υπερκέρδη στην περίοδο της ενεργειακής κρίσης και να συνεχίζουν να βγάζουν σοβαρά κέρδη, πουλώντας ρεύμα μόνο στους μεγάλους καταναλωτές, ξέρετε ποιους. Οι υπόλοιποι -η μεγάλη μάζα- υπερχρεωνόμαστε για να αναβοσβήνουν οι γεννήτριες της ΑΗΚ όποτε χαμογελά ή κλαίει ο ήλιος και όποτε φυσά ή τα διπλώνει ο αέρας. Και πληρώνουμε και τους ρύπους επειδή μάς εγκλώβισαν στο πετρέλαιο και τις ακριβές ΑΠΕ. Κι ας ήξεραν πως από το 2020 οι εκπτώσεις στους ρύπους θα τέλειωναν από την ΕΕ.
Το θέμα είναι αν, έστω με καθυστέρηση και έστω με το μεσοδιάστημα της μεταβατικής ρύθμισης- η ανταγωνιστική αγορά, δεύτερο εξάμηνο του 2025 ίσως, θα μας ανοίξει την πόρτα σε φθηνότερο ηλεκτρισμό.Χλωμό το βλέπει η στήλη. Τουλάχιστο όχι για όλους. Όχι για τους οικιακούς καταναλωτές. Το ίδιο πιστεύουν και τεχνοκράτες με γνώσεις και εμπειρίες. Ακόμα και στο Υπουργείο Ενέργειας.
Δεν είναι βέβαιο όμως ότι θα λειτουργήσει όντως η ανταγωνιστική αγορά, έστω και χωρίς να ρίξει τις τιμές. Θα προηγηθεί, από τον Γενάρη, η τρίτη δοκιμαστική λειτουργία της ανταγωνιστικής αγοράς από τον Διαχειριστή. Οι δύο προηγούμενες απέτυχαν. Είναι πιθανό να αποτύχει και η τρίτη. Ιδιαίτερα αν δεν συνεργαστούν έντιμα οι παίκτες της αγοράς.
Θα ξέρουμε μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2025. Το μοντέλο που αποφασίσαμε να εφαρμόσουμε είναι αυτό που εφαρμόζουν οι περισσότερες χώρες της ΕΕ. Με φυσικό αέριο, με μεγάλη γκάμα ΑΠΕ, με πολλές διασυνδέσεις και μεγάλες αγορές. Και πολλές από αυτές θέλουν να το αλλάξουν. Διότι επιμένει να δίνει πριμ -χοντρά λεφτά- στους παραγωγούς από ΑΠΕ, λες και παράγουν με άνθρακα και πετρέλαιο. Και φορτώνει με αδιανόητα βάρη τους καταναλωτές. Τους μικρότερους κατά προτίμηση.
Χρόνια πολλά με υγεία είπαμε;
Πηγή: philenews.com