Ζούμε την τέταρτη βιομηχανική επανάσταση, η οποία καθοδηγείται σε μεγάλο βαθμό από τις καινοτομίες στις ψηφιακές τεχνολογίες. Ορισμένες, όπως το Διαδίκτυο και η τεχνητή νοημοσύνη, συγκλίνουν και αλληλοενισχύονται, με εκτεταμένες συνέπειες για τις οικονομίες και τις κοινωνίες. Ακόμα κι αν οι νέες τεχνολογίες φαίνεται πιθανό να τροφοδοτήσουν την ανεργία και να βαθύνουν την εισοδηματική ανισότητα, καμία χώρα δεν μπορεί απλώς να τις απορρίψει. Αντίθετα, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να κατανοήσουν την πολύπλευρη και πολύπλοκη φύση της καταλληλότητας ή της ακαταλληλότητας μιας τεχνολογίας για ανάπτυξη και στη συνέχεια να επιδιώξουν διαφοροποιημένες απαντήσεις που στοχεύουν στη μεγιστοποίηση των οφελών και στην ελαχιστοποίηση των βλαβών.
Για παράδειγμα, σε σύγκριση με τις τεχνολογίες από την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες, αυτές από την Κίνα και την Ινδία τείνουν να είναι πιο κατάλληλες για τις συνθήκες που επικρατούν στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες.
Το τρέχον κύμα αναδυόμενων ψηφιακών τεχνολογιών μπορεί να ομαδοποιηθεί σε τρεις κατηγορίες: τεχνολογίες που βελτιώνουν την απόδοση, όπως η τεχνητή νοημοσύνη και τα ρομπότ. Συσκευές που βελτιώνουν τη συνδεσιμότητα, όπως συσκευές συνδεδεμένες στο Διαδίκτυο, από κινητά τηλέφωνα έως το Διαδίκτυο των πραγμάτων, ψηφιακές πλατφόρμες και εικονική πραγματικότητα. Και υποδομών όπως το 5G, το cloud computing και τα δεδομένα.
Αντιμέτωποι με αυτές τις τάσεις, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής στις αναπτυσσόμενες χώρες θα πρέπει να επικεντρωθούν σε τέσσερις προτεραιότητες. Το πρώτο είναι να επιταχυνθεί η ψηφιοποίηση. Μια δεύτερη προτεραιότητα είναι η αξιοποίηση των ευκαιριών ανάπτυξης ενός ψηφιοποιημένου τομέα υπηρεσιών. Ενα τρίτο μεγάλο ζήτημα είναι το μέλλον της εργασίας. Ενώ η μεταποίηση θα παραμείνει η κινητήρια δύναμη της αύξησης του εισοδήματος, θα είναι μια πολύ λιγότερο ισχυρή μηχανή δημιουργίας θέσεων εργασίας. Τελευταίο αλλά όχι λιγότερο σημαντικό, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να παραμείνουν προσηλωμένοι στην πιθανή σκοτεινή πλευρά των αναδυόμενων τεχνολογιών. Υπήρξε μεγάλη συζήτηση σχετικά με την καθιέρωση ενός «φόρου ρομπότ» για τον περιορισμό των αρνητικών επιπτώσεων της τεχνητής νοημοσύνης και του βιομηχανικού αυτοματισμού.
Πάνω απ’ όλα, οι κυβερνητικές πολιτικές και οι διεθνείς προσπάθειες συνεργασίας θα πρέπει να δίνουν έμφαση στην ανάπτυξη υποδομών, δεξιοτήτων και εποπτικής ικανότητας στην ψηφιακή οικονομία. Αυτά είναι τα συστατικά που απαιτούνται για να διασφαλιστεί ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες μπορούν να αναπτύξουν τις απαραίτητες ικανότητες και να ανταγωνιστούν στην τρέχουσα βιομηχανική επανάσταση. Ο δρόμος που ακολούθησαν οι σημερινές βιομηχανικές χώρες δεν είναι πλέον ανοιχτός. Η ψηφιακή εποχή απαιτεί ένα νέο μοντέλο εκσυγχρονισμού.
Η Σιαολάν Φου είναι ιδρυτική διευθύντρια στο Technology and Management Centre for Development, Founder της OxValue.AI και καθηγήτρια τεχνολογίας και διεθνούς ανάπτυξης στο University of Oxford
