Εκρηκτικές καταστάσεις πυροδοτεί η άρνηση πληρωμής των κοινοχρήστων από μερίδα ιδιοκτητών και ενοικιαστών. Πρόκειται για μια διαχρονική «πληγή» στις διαχειρίσεις πολυκατοικιών και αιτία συνεχών διενέξεων στις γενικές τους συνελεύσεις… Τελευταία όμως στους συνήθεις κακοπληρωτές προστέθηκε και μια ακόμη κατηγορία, εκείνων που πωλούν τα διαμερίσματά τους με μεγάλες οφειλές κοινοχρήστων, τις οποίες αρνούνται να εξοφλήσουν οι νέοι αγοραστές τους!
Ολη αυτή η κατάσταση πυροδοτεί διαμαρτυρίες και συγκρούσεις μεταξύ των ενοίκων και έχει ως αποτέλεσμα την πλήρη αποδιοργάνωση της ομαλής λειτουργίας και συντήρησης των πολυκατοικιών, ειδικά τώρα που θα χρειαστεί να γίνουν εκτεταμένες εργασίες ενεργειακής αναβάθμισής τους, αλλά και την, για τους λόγους αυτούς, άρνηση των συνιδιοκτητών να αναλάβουν τα καθήκοντα του διαχειριστή όταν έρχεται η σειρά τους.
Σύμφωνα με την ΠΟΜΙΔΑ, όσοι δεν πληρώνουν τα κοινόχρηστα ενθαρρύνονται από το γεγονός ότι η διεκδίκηση των κοινοχρήστων είναι μια χρονοβόρα διαδικασία με δυσανάλογο οικονομικό κόστος σε σχέση με τα οφειλόμενα ποσά.
Ενεργειακές αναβαθμίσεις
Σημειώνεται πως σε λίγο καιρό θα είναι υποχρεωτικές οι ενεργειακές αναβαθμίσεις των κατοικιών και λοιπών κτιρίων – με βάση σχετική οδηγία της ΕΕ – που θα επιβάλουν οι εθνικές κυβερνήσεις, προκειμένου οι ιδιοκτήτες κατοικιών να μπορούν να τις ξανανοικιάσουν («ΤΑ ΝΕΑ» αναφέρθηκαν εκτενώς στο θέμα στο φύλλο της 5ης Φεβρουαρίου 2024).
Επιπλέον, η οδηγία αυτή θα εφαρμοστεί και για τους ιδιοκατοίκους, ανάλογα με το χρονοδιάγραμμα που θα τεθεί από κάθε κράτος-μέλος προκειμένου να επιτευχθούν οι προβλεπόμενοι γενικοί στόχοι εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια.
Το πρόβλημα
Οπως επισημαίνει ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ Στράτος Παραδιάς, το πρόβλημα έχει σήμερα γιγαντωθεί εξαιτίας και του γεγονότος ότι χιλιάδες διαμερίσματα έχουν αγοραστεί από αλλοδαπούς (φυσικά και νομικά πρόσωπα) χωρίς οι διαχειριστές να γνωρίζουν τα στοιχεία τους, οι οποίοι επί όσο διάστημα κρατούν στην ιδιοκτησία τους τα διαμερίσματα αυτά, στην πλειονότητά τους δεν καταβάλλουν ποτέ κοινόχρηστα, ούτε καν δίνουν κάποιο στοιχείο επικοινωνίας, και όταν τα πουλήσουν αδιαφορούν για τα χρέη προς τις διαχειρίσεις των πολυκατοικιών.
Οταν οι διαχειριστές πληροφορηθούν των πώληση των διαμερισμάτων, ζητούν την καταβολή τους από τους αγοραστές, οι οποίοι αρνούνται καθόσον δεν έχουν καμιά τέτοια νομική υποχρέωση. Και έτσι, όπως λέει, στο τέλος, οι υπόλοιποι συνιδιοκτήτες αναγκάζονται να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη πληρώνοντας… αμαρτίες άλλων, προκειμένου να μην τεθεί σε κίνδυνο η λειτουργία της πολυκατοικίας.
Το νομοθετικό κενό
Οπως προαναφέρθηκε, οι νέοι αγοραστές αρνούνται να πληρώσουν τα κοινόχρηστα που όφειλαν να πληρώσουν οι πωλητές. Η άρνηση αυτή, όπως λένε πηγές που γνωρίζουν καλά το θέμα, βασίζεται σε δύο άρθρα του Αστικού Κώδικα: στο άρθρο 525 («από τη στιγμή που ο αγοραστής φέρει τον κίνδυνο, παίρνει και τα ωφελήματα και φέρει τα βάρη του πράγματος») και στο άρθρο 965 («όποιος φέρει τα βάρη του πράγματος έως έναν ορισμένο χρόνο ή από έναν ορισμένο χρόνο, αν τα βάρη αυτά είναι από τα περιοδικώς καταβαλλόμενα, ευθύνεται εφόσον δεν ορίστηκε κάτι διαφορετικό, ανάλογα με τη διάρκεια της υποχρέωσής του. Οταν πρόκειται για άλλα βάρη, ευθύνεται για όσα έγιναν απαιτητά κατά τη διάρκεια της υποχρέωσής του»).
Με βάση τον συνδυασμό των δύο αυτών διατάξεων, η πλήρως κρατούσα άποψη στη νομολογία είναι πως η ευθύνη του παλαιού και του νέου ιδιοκτήτη της οριζόντιας ιδιοκτησίας για τις κοινόχρηστες δαπάνες της οικοδομής έναντι των άλλων συνιδιοκτητών καθορίζεται από το χρονικό διάστημα κατά το οποίο ο καθένας τους υπήρξε ιδιοκτήτης οριζόντιας ιδιοκτησίας και αντίστοιχα συνιδιοκτήτης των κοινών μερών της οικοδομής.
«Το νομικό αυτό κενό έχει φέρει σε πλήρη απόγνωση μεγάλο αριθμό διαχειριστών πολυκατοικιών και επαγγελματικών κτιρίων και σε πλήρες αδιέξοδο τα οικονομικά των διαχειρίσεων τους», αναφέρεται σχετικά στην επιστολή της ΠΟΜΙΔΑ.
Νομοθετική ρύθμιση
Κατά τον Στράτο Παραδιά, το θέμα θα λυνόταν αν με νόμο καθιερωνόταν συνευθύνη του αγοραστή για τα κοινόχρηστα της τελευταίας πενταετίας που άφησε απλήρωτα ο πωλητής. Για τον λόγο αυτόν, σε πρώτη φάση, από την ΠΟΜΙΔΑ εστάλη επιστολή προς τον υπουργό Δικαιοσύνης Γιώργο Φλωρίδη, με την οποία ζητά να προστεθεί διάταξη στο υπό διαβούλευση νομοσχέδιο «Ενίσχυση της δικηγορικής ύλης κ.λπ.» η οποία να προβλέπει τουλάχιστον ότι «σε κάθε συμβόλαιο μεταβίβασης οριζοντίου ιδιοκτησίας από επαχθή αιτία συμπεριλαμβάνεται υποχρεωτικά υπεύθυνη δήλωση του πωλητή προς τον συμβολαιογράφο (…) ότι δεν οφείλεται εκκρεμής οφειλή κοινοχρήστων δαπανών προς τη διαχείριση του κτιρίου που να αφορά τη μεταβιβαζόμενη οριζόντια ιδιοκτησία». Με τη διάταξη αυτή, όπως αναφέρεται στην επιστολή, είναι σύμφωνη και η εκπροσώπηση των συμβολαιογράφων, καθόσον δεν θα δυσχερανθούν στο παραμικρό οι εμπράγματες συναλλαγές.
