Με αφορμή τις τελευταίες ανακοινώσεις του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου και τις εκκλήσεις του για περιορισμό στη κατανάλωση Ηλεκτρικού Ρεύματος προς τους καταναλωτές, το θέμα της επάρκειας βρίσκεται και πάλι στο επίκεντρο.
Η σημερινή κοινωνία μας στηρίζεται όσο ποτέ στον ηλεκτρισμό. Σχεδόν τίποτα δεν μπορεί να γίνει χωρίς ηλεκτρισμό, γι’ αυτό το συγκεκριμένο αγαθό είναι τόσο σημαντικό. Αυτή τη στιγμή, η Κύπρος βρίσκεται μπροστά στο φάσμα της μη ικανοποιητικής επάρκειας σε ηλεκτρικό ρεύμα.
Μετά από νέες μελέτες που έκανε ο Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου, από τον γενικό χώρο της περιοχής Βασιλικού δεν μπορεί να εξαχθεί ρεύμα πέραν των 850 μεγαβάτ, έστω και αν υπάρχει διαθέσιμη περισσότερη παραγωγή, για σκοπούς ασφάλειας του συστήματος (ρεύματα βραχυκύκλωσης και υπερφόρτωση γραμμών προς την περιοχή Αμμοχώστου).
Η περιοχή Βασιλικού περιλαμβάνει τονηλεκτροπαραγωγό σταθμό της ΑΗΚ, τον υπό ανέγερση ιδιωτικό Σταθμό Ηλεκτροπαραγωγής PEC αλλά και άλλους υπό μελέτη ιδιωτικούς σταθμούς. Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι από την περιοχή αυτή θα μπορούν να εξάγονται μόνον 850 μεγαβάτ και οι υπόλοιπες ανάγκες για ηλεκτρισμό θα πρέπει να καλυφθούν από τον ηλεκτροπαραγωγό σταθμό Δεκέλειας, τις ανεμογεννήτριες και τα φωτοβολταϊκά.
Υπό κανονικές συνθήκες, αυτό μπορεί να είναι εφικτό, όμως τι γίνεται όταν το σκοτάδι πέσει και σταματούν να λειτουργούν τα φωτοβολταϊκά, όταν δεν υπάρχει άνεμος και όταν υπάρχει μια πιθανή βλάβη σε μια συμβατική γεννήτρια; Αυτό το εφιαλτικό σενάριο δεν είναι πολύ μακριά και στις 22 Ιουλίου η εκ περιτροπής αποκοπή καταναλωτών αποφεύχθηκε λόγω των δυνατών ανέμων και της παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος από τις ανεμογεννήτριες.
Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα τις προσεχείς μέρες φέτος, ιδιαίτερα το φθινόπωρο αλλά και τον επόμενο χρόνο να μην είμαστε τόσο τυχεροί και αναγκαστικά να έχουμε περικοπές στο ηλεκτρικό ρεύμα.
Πώς λύνεται το πρόβλημα;
Πιο πάνω έχουμε θέσει το πρόβλημα αλλά πρέπει να δούμε και ποιες είναι οι λύσεις:
– Θα πρέπει να αναβαθμιστεί ο εξοπλισμός στην περιοχή τουΒασιλικού, για να μπορεί να αντέχει υψηλότερα ρεύματα βραχυκύκλωσης και κατ’ επέκταση να παρέχει τη δυνατότητα αύξησης στην παραγωγή από τη συγκεκριμένη περιοχή, λύση η οποία θα πάρει πολλά χρόνια να υλοποιηθεί, με αυξημένο κόστος.
Παράλληλα, χρειάζεται αναβάθμιση ή και δημιουργία νέων γραμμών Μεταφοράς προς την περιοχή Αμμοχώστου, με υπερβολικά αυξημένο κόστος για τον καταναλωτή. Το ηλεκτρικό σύστημα της Κύπρου χρειάζεται άμεσα λύσεις, ευελιξία και εξυπνάδα, ώστε να αποφευχθούν όλες αυτές οι ανενεργές επενδύσεις.
– Η εγκατάσταση νέων συμβατικών μονάδων στον ηλεκτροπαραγωγό σταθμό Δεκέλειας έχει ήδη αποφασιστεί, αλλά θα χρειαστεί χρόνος να υλοποιηθεί και σίγουρα δεν θα προσφέρουν όφελος στην επιθυμητή Πράσινη Μετάβαση για την Κύπρο. Αποτελούν, όμως, μια λύση ανάγκης, μέχρι να ολοκληρωθεί η Πράσινη Μετάβαση, σε συνδυασμό με την έλευση Φυσικού Αερίου, η οποία είναι και πάλι άγνωστο πότε θα πραγματοποιηθεί.
– Η ευελιξία στο ηλεκτρικό σύστημα του τόπου δύναται να επιτευχθεί με την εγκατάσταση μεγάλων κεντρικών συστημάτων αποθήκευσης, ως στοιχεία πλήρως ενσωματωμένα στο δίκτυο Μεταφοράς, τα οποία να μπορούν να αναλάβουν φορτία της τάξης των 80+ μεγαβάτ για 3-4 ώρες. Λύση η οποία, με τις κατάλληλες κινήσεις, μπορεί να υλοποιηθεί εντός ενός έτους. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αναγνωρίζοντας τις ιδιαιτερότητες του ηλεκτρικού συστήματος της Κύπρου, έχει παραχωρήσει συγκεκριμένη εξαίρεση γι’ αυτό το θέμα στον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου, η οποία παραμένει ακόμα ανεκμετάλλευτη, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Σε κλειστούς κύκλους και ολιγοπώλια
Όπως βλέπετε πιο πάνω, λύσεις υπάρχουν. Το πρόβλημα εντοπίζεται στην υλοποίηση αυτών των λύσεων. Πού βρίσκεται η ΡΑΕΚ στο θέμα αυτό, η οποία έχει και τον πρωταρχικό ρόλο στο θέμα της επάρκειας στον τόπο μας;
Αν τους ρωτήσετε, στρουθοκαμηλίζοντας θα σας απαντήσουν ότι έχουν δώσει άδειες αποθήκευσης (μάλιστα ισχύος 751MW) και ότι έχουν δώσει εγκρίσεις και ότι έχουν δώσει οδηγίες, χωρίς όμως να προβλέπεται στο εγγύς μέλλον οποιαδήποτε υλοποίηση αυτών που έχουν ήδη αδειοδοτήσει.
Μήπως βρισκόμαστε στο ίδιο έργο θεατές, όπως και με τα ΑΠΕ; Διατηρούμε την τεχνολογία αυτή σε κλειστούς κύκλους και ολιγοπώλια, ώστε να διατηρούμε την υψηλή τιμή κιλοβατώρας στον τελικό καταναλωτή και κάποιοι κύκλοι να επωφελούνται και να θησαυρίζουν;
Την ίδια ώρα που η ΡΑΕΚ έχει αδειοδοτήσει 751MW Αποθήκευσης σε ιδιωτικά συμφέροντα, καθυστερεί την εισήγηση του ΔΣΜΚ και Ιδιοκτήτη Συστήματος Μεταφοράς (για κεντρικά συστήματα αποθήκευσης, στο δίκτυο Μεταφοράς), βρίσκοντας διάφορες προφάσεις, ώστε η αδειοδότηση των εισηγήσεων αυτών να καταλήγει στις Ελληνικές Καλένδες, με αποτέλεσμα να αυξάνεται συνεχώς η τιμή της κιλοβατώρας και, όπως έγινε με τα ΑΠΕ, η ΑΗΚ, που μπορεί να μειώσει το Μέσο Σταθμικό Κόστος και κατ’ επέκταση άμεση μείωση στο τιμολόγιο του καταναλωτή, να τεθεί εκτός της τεχνολογίας της Αποθήκευσης.
Πού είναι το Υπουργείο Ενέργειας;
Πού βρίσκεται και το αρμόδιο Υπουργείο Ενέργειας στο θέμα αυτό, για να ορίσει στρατηγική για την ενέργεια προς όφελος του τόπου και της κοινωνίας, για να βρεθεί μια ορθή και ισοζυγισμένη λύση μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου τομέα προς όφελος όλων των πολιτών; Θα περιμένουμε να μας κόβουν το ρεύμα εκ περιτροπής για να ευαισθητοποιηθούμε και να αναλάβουμε δράση, όπως συμβαίνει σε όλα τα θέματα στην Κύπρο;
Από ό,τι γνωρίζουμε, η ΑΗΚ, σε συνεργασία με τον ΔΣΜΚ, έχει από καιρό αποταθεί στη ΡΑΕΚ αλλά και στο αρμόδιο υπουργείο, προσφερόμενη να κατασκευάσει μεγάλα κεντρικά συστήματα αποθήκευσης, χρησιμοποιώντας ευρωπαϊκά ταμεία (Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης), με στόχο τη σταθερότητα του συστήματος αλλά και, σαν συνεπακόλουθο, την επάρκεια του ηλεκτρικού ρεύματος σε όλη την Κύπρο, χωρίς να αυξηθεί η τιμή κιλοβατώρας.
Η πρόταση αυτή, όχι μόνο θα έχει μηδενικό κόστος για τον Κύπριο καταναλωτή, αλλά θα μειώσει αισθητά και την τελική τιμή του ρεύματος προς όλους τους χρήστες ηλεκτρισμού. Το υπουργείο, πράττοντας ορθά, εξασφάλισε παρέκκλιση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το θέμα αυτό, επιτρέποντας στην ΑΗΚ να εγκαταστήσει αυτά τα συστήματα αποθήκευσης, πλήρως ενσωματωμένα στο δίκτυο Μεταφοράς, τα οποία θα βοηθήσουν το ηλεκτρικό σύστημα αλλά και την Κύπρο γενικότερα.
Η συγκεκριμένη πρόταση περιορίζεται σε Σταθμούς Μεταφοράς για σκοπούς της ευστάθειας και ομαλής λειτουργίας του ηλεκτρικού συστήματος, παρέχοντας την απαραίτητη ευελιξία και το μέγεθός τους είναι τέτοιο που δεν θα επηρεάσει την ένταξη ιδιωτικών συστημάτων στην Αγορά Ενέργειας. Αυτά τα συστήματα περιορίζονται σε συνολική αποθήκευση ενέργειας 240MWh, ενώ, σύμφωνα με τις μελέτες του Υπουργείου Ενέργειας, για ολόκληρη την Κύπρο χρειάζονται, μέσω της Αγοράς Ηλεκτρισμού, πέραν των 3500MWh μέχρι το 2030. Επιπρόσθετα, τα εν λόγω συστήματα Αποθήκευσης θα συμβάλουν τα μέγιστα στην υλοποίηση του σχεδίου “Φωτοβολταϊκά για Όλους”, αφού θα μειώσουν τις περικοπές, υποβοηθώντας όλους όσους χρησιμοποιούν το δίκτυο ως αποθηκευτικό χώρο ενέργειας.
Πού βρίσκεται η πρόταση αυτή;
Βρίσκεται στα συρτάρια της ΡΑΕΚ, αναμένοντας τη σχεδόν βέβαιη Ολική Σβέση (Blackout) το επόμενο φθινόπωρο ή την επόμενη άνοιξη;
Ή μήπως στα συρτάρια κάποιου υπουργείου (Ενέργειας ή Οικονομικών);
Μήπως με αυτή την πρόταση θίγονται και τα συμφέροντα των δυνητικών επενδυτών (που έτσι και αλλιώς θα έχουν το ρόλο τους στην Αγορά Ενέργειας), που επιθυμούν να διατηρήσουν όσον το δυνατό υψηλές τις τιμές ενέργειας στον τόπο, προσθέτοντας έτσι στα πιθανά υπερκέρδη που έχουν από τα φωτοβολταϊκά και τη λειτουργία της Μεταβατικής Αγοράς Ηλεκτρισμού;
Πηγή: philenews.com
