Η Κύπρος, στο νοτιοανατολικότερο άκρο της Ευρώπης, αντιμετωπίζει μοναδικές προκλήσεις στην προσπάθειά της να διατηρήσει ένα βιώσιμο και αποτελεσματικό οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης. Η προσπάθεια αυτή καθίσταται δυσκολότερη στο νέο σύγχρονο και συνεχώς μεταβαλλόμενο οικονομικό περιβάλλον με τις διαρκείς προκλήσεις από πολέμους, έντονες μεταβολές στις αγορές και απρόβλεπτα γεγονότα όπως πανδημίες και ακραία καιρικά φαινόμενα.
Μέσα σε αυτό το πολυσύνθετο περιβάλλον καλούνται οι κυπριακές επιχειρήσεις να αντιμετωπίσουν τις υποχρεώσεις αναφορικά με την Πράσινη Συμφωνία για μετάβαση σε κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη μέχρι το 2050. Αφενός, μια επιβεβλημένη μετάβαση, αλλά αφετέρου, με αρκετά εμπόδια που την καθιστούν δυσεπίτευκτη .
Ανησυχίες για την οικονομική βιωσιμότητα
Η ασυμμετρία μεταξύ των προσδοκιών που προκύπτουν από την Πράσινη Συμφωνία από την μια, και των πραγματικών δυνατοτήτων των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων για υλοποίηση των υποχρεώσεων από την άλλη, προκαλεί ανησυχίες στις επιχειρήσεις για τις υπερβολικές πιέσεις στο επιχειρείν.
Οι ανησυχίες αυτές καταγράφονται σε επιστολή του Πρόεδρου των Ευρωεπιμελητηρίων Vladimir Dlouhy προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις αρχές του έτους όπου αναφέρει εμφαντικά « κατανοούμε την άποψη της Επιτροπής ότι ο καθορισμός ενδιάμεσων στόχων για το 2040 αποτελεί καίρια στρατηγική για την επίτευξη αυτού του μακροπρόθεσμου στόχου ( για κλιματική ουδετερότητα το 2050) . Η δέσμευση του δικτύου των Επιμελητηρίων μας βασίζεται στην προώθηση ενός επιχειρηματικού περιβάλλοντος που εξισορροπεί την οικονομική ανάπτυξη με βιώσιμες πρακτικές. Ωστόσο, η πρωταρχική μας ανησυχία αφορά υπερβολικές ρυθμίσεις που επηρεάζουν τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και την προοπτική περαιτέρω κανονιστικών ρυθμίσεων, απαιτήσεις οι οποίες υπονομεύουν την έκκλησή μας για ισορροπία. Είναι επιτακτική ανάγκη για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να διασφαλίσουν ότι οι μελλοντικοί κανονισμοί δεν αποδυναμώνουν περαιτέρω την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης».
Τα Ευρωεπιμελητήρια παροτρύνουν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όπως οι πολιτικές της Ευρώπης για το κλίμα βασίζονται στον ρεαλισμό. Αυτό σημαίνει αναγνώριση της τρέχουσας κατάστασης της τεχνολογίας, των οικονομικών επιπτώσεων από τις ταχείες μεταβάσεις , και τον παγκόσμιο ανταγωνιστικό περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιούνται οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις.
Επίσης ζητείται όπως δοθεί εκ νέου έμφαση στη διατήρηση και ενίσχυση της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων. Η μετάβαση σε χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα απαιτεί τεράστιες επενδύσεις. Αυτό θα είναι εφικτό μόνο εάν οι επιχειρήσεις λειτουργούν σε περιβάλλον που προάγει την ανάπτυξη και τη σταθερότητα. Ως εκ τούτου, οι πολιτικές πρέπει να δίνουν προτεραιότητα στην οικονομική βιωσιμότητα παράλληλα με την περιβαλλοντική βιωσιμότητα.
Στην ίδια γραμμή πλεύσης κινούνται και οι δηλώσεις του Βέλγου πρωθυπουργού Alexander De Croo , στα πλαίσια της παρουσίασης της Διακήρυξης της Αμβέρσας στις 20 Φεβρουαρίου 2024, όπου σημειώνει ότι για να επιτευχθεί η κλιματική ουδετερότητα έως το 2050, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη θα πρέπει να πολλαπλασιαστεί και οι επενδύσεις στη βιομηχανία θα πρέπει να είναι έξι φορές υψηλότερες από την προηγούμενη δεκαετία. Αυτή η τεράστια πρόκληση έρχεται ακριβώς τη στιγμή που τόσο οι μεγάλες εταιρείες όσο και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν τη σοβαρότερη οικονομική ύφεση της τελευταίας δεκαετίας, τη μείωση της ζήτησης, το αυξημένο κόστος παραγωγής και τη μεταφορά επενδύσεων σε άλλες περιοχές του πλανήτη.
Όπως τόνισε σε δραματικό τόνο ο Βέλγος Πρωθυπουργός « οι εταιρείες μας αντιμετωπίζουν αυτή την πρόκληση καθημερινά. Οι χώροι κλείνουν, η παραγωγή σταματά, οι άνθρωποι εγκαταλείπονται. Η Ευρώπη χρειάζεται επειγόντως μια επιχειρηματική πρόταση. Το κόστος της ενέργειας στην Ευρώπη είναι απλώς υπερβολικά υψηλό για να ανταγωνιστεί και δεν καθορίζεται μόνο από τις τιμές των βασικών προϊόντων αλλά και από τις φορολογικές/ρυθμιστικές επιβαρύνσεις. Η επόμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να δώσει προτεραιότητα σε νέα έργα για άφθονη και οικονομικά προσιτή ενέργεια χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Χρειαζόμαστε μια πραγματική ενεργειακή στρατηγική της ΕΕ με συγκεκριμένες δράσεις.»
Οι προκλήσεις για τις επιχειρήσεις
Φυσικά σε κάθε πρόκληση υπάρχουν και ευκαιρίες αλλά στην προκειμένη οι ανησυχίες που εκφράζονται δεν προσδίδουν μεγάλα περιθώρια αισιοδοξίας καθότι οι τεχνολογικές και οικονομικές δυνατότητες των χωρών μελών και επιχειρήσεων υπολείπονται των προσδοκιών.
Οι προκλήσεις για τις επιχειρήσεις προκύπτουν μέσα από συγκεκριμένες υποχρεώσεις κατά την πορεία υλοποίησης των πράσινων στόχων. Ενδεικτικά, όπως αναφέρεται στην σχετική ιστοσελίδα της ΕΕ για την Πράσινη Φορολογία, θα πρέπει να αναμένουμε φορολογίες που αφορούν την ενέργεια ( καύσιμα , ηλεκτρισμό, κλπ ) , τις μεταφορές, τα απόβλητα και τη διαχείριση πόρων.
Ως εκ τούτου , απαιτούνται κίνητρα και ουσιαστικά μέτρα για σημαντική στήριξη των επιχειρήσεων για να ανταποκριθούν σε αυτές τις προκλήσεις. Η πολιτεία επιβάλλεται όπως λάβει πιο γενναιόδωρα μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων και του επιχειρείν αλλά να προωθήσει και τις κατάλληλες δομές και υποδομές για ομαλή πράσινη μετάβαση.
Για να ανταπεξέλθουν οι επιχειρήσεις με τις αυξημένες προκλήσεις της πράσινης μετάβασης και κυκλικής οικονομίας είναι αναγκαίο να προχωρήσουν με μέτρα εκσυγχρονισμού όπως αγορά νέου σύγχρονου εξοπλισμού για εξοικονόμηση ενέργειας, αγορά ηλεκτρικών οχημάτων ( βαν, ψυγείων κλπ) , βελτίωση παραγωγικότητας με λιγότερα υλικά και μείωση αποβλήτων , δημιουργία νέων γραμμών παραγωγής για αξιοποίηση αποβλήτων ως πρώτη ύλη και μείωση των εκπομπών σε όλο το φάσμα της οικονομίας ( υπηρεσίες, εμπόριο, βιομηχανία , τουρισμός, γεωργοκτηνοτροφία κλπ ) . Όλα αυτά θα μειώσουν το ανθρακικό αποτύπωμα και κατ’επέκταση το κόστος λειτουργείας των επιχειρήσεων μέσα από την χαμηλότερη φορολόγηση που θα προκύπτει.
Πρόσθετα, η πολιτεία μέσα από τη συμμετοχή της στους θεσμούς της ΕΕ πρέπει να διεκδικήσει πολύ περισσότερη υποστήριξη για δομές και υποδομές που αφορούν τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, δεδομένου του μικρού και απομονωμένου νησιώτικου χαρακτήρα της χώρας μας, καθώς η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και αερομεταφορές/ ναυτιλία εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από συμβατικά καύσιμα και αυξημένους ρύπους, με σημαντικό αντίκτυπο στο κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων .
Τέλος, είναι σημαντικό όπως ενισχυθεί ακόμη περισσότερο η επικοινωνία με τους πολίτες και τις επιχειρήσεις αναφορικά με το πλαίσιο της πράσινης συμφωνίας και ιδιαίτερα όλων των υποχρεώσεων που προκύπτουν από αυτή , όχι μόνο βραχυπρόθεσμα αλλά και μεσοπρόθεσμα , ώστε οι επηρεαζόμενοι να έχουν πιο ολοκληρωμένη εικόνα για το τι επακολουθεί . Τα επιμελητήρια ήδη συμβάλλουν στην ενημέρωση των επιχειρήσεων.
Το βάρος της πράσινης μετάβασης δεν μπορούν να το επιφορτιστούν οι επιχειρήσεις και οι πολίτες από μόνοι τους . Όπως αναφέρεται και στους προβληματισμούς των Ευρωεπιμελητηρίων, είναι επάναγκες όπως η ΕΕ συμβάλει με ρεαλιστικά και ουσιαστικά μέτρα στο επίπεδο της προώθησης των μεγάλων δομών και υποδομών που θα στηρίξουν την πράσινη μετάβαση , ώστε στη συνέχεια , τα κράτη μέλη να επιτελέσουν το δικό τους ρόλο στην όλη προσπάθεια στήριξης των επιχειρήσεων και του επιχειρείν για να προσαρμοστούν στην νέα πραγματικότητα για μια οικονομικά βιώσιμη πράσινη μετάβαση.
*Γραμματέας/Διευθυντής ΕΒΕ Λευκωσίας
Πηγή: philenews.com
