Σε μια παρουσίαση επιτυχημένων νεοφυών επιχειρήσεων παίρνει τον λόγο ο ιδιοκτήτης που είχε εμπνευστεί μια εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα που άλλαξε την αγορά στον χώρο των μεταφορών. Ξεκίνησε λέγοντας ότι μέχρι να πετύχει το εγχείρημα αυτό, είχα πτωχεύσει τρεις φορές. Και συνέχισε: Σωστός επιχειρηματίας είναι αυτός που παίρνει σωστές αποφάσεις την κατάλληλη στιγμή. Πρέπει να ξέρει πότε και πόσο θα επιμείνει σε αυτό που έχει δημιουργήσει. Αλλά πρέπει να ξέρει και πότε να το εγκαταλείπει, όταν διαπιστώνει ότι δεν οδηγεί πουθενά. Οσο κι αν πονάει αυτό. Διότι, με κάθε εγχείρημα, με κάθε αγορά δένεσαι συναισθηματικά.
Ολα αυτά τα είπε για να μοιραστεί την εμπειρία και τη γνώση του. Εστελναν και ένα ακόμα μήνυμα σχετικά με το λεγόμενο «στίγμα» του πτωχευμένου. Πόσοι έχουν πτωχεύσει πριν πετύχουν και βρεθούν στις λίστες των πλουσιότερων και πετυχημένων. Το ίδιο σκέφτονται κυβερνήσεις, τράπεζες και Αρχές που προσπαθούν ματαίως να κάνουν ρυθμίσεις και αναχρηματοδοτήσεις μη βιώσιμων περιπτώσεων. Αποτέλεσμα; Το ιδιωτικό χρέος ήταν περίπου 200 δισ. ευρώ κατά την κρίση και παραμένει περίπου στα ίδια επίπεδα. Σχεδόν 100 δισ. ευρώ κόκκινα δάνεια έφυγαν από τις τράπεζες και πήγαν σε funds και σε εταιρείες διαχείρισης. Δηλαδή από τη μια μεριά πήγαν στην άλλη. Και σχεδόν ένα στα τρία δάνεια που ρυθμίζονται τελικά γίνεται πάλι κόκκινο ύστερα από 12 με 18 μήνες. Αν δούμε τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο, σχεδόν το 25% των 107 δισ. ευρώ έχει χαρακτηριστεί ανεπίδεκτο είσπραξης.
Οριζόντιες διαγραφές και ρυθμίσεις δεν είναι λύσεις, διότι είναι άδικες και δεν δημιουργούν κουλτούρα πληρωμών, ενώ προκαλούν ηθικούς κινδύνους. Ομως, κάποια στιγμή θα πρέπει να γίνει μια σοβαρή αξιολόγηση του τι μπορεί να σωθεί και τι όχι. Ο,τι μπορεί να διασωθεί, αυτό να ρυθμιστεί, να αναχρηματοδοτηθεί και να στηριχθεί. Ολοι οι άλλοι πρέπει να οδηγηθούν στην πτώχευση. Δεν είναι στίγμα. Στίγμα είναι να ζει κάποιος σαν «ζόμπι».
