Το λιμάνια Ρότερνταμ και Αμστερνταμ, στη βόρεια Ευρώπη, τα ισπανικά λιμάνια στον νότο και ο Πειραιάς στη Μεσόγειο είναι τρεις από τις μεγάλες πύλες της Ευρωπαϊκής Ενωσης προς το έξω κόσμο, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat για τη διακίνηση των φορτίων που έρχονται ή φεύγουν από τη Γηραιά Ηπειρο μέσω των λιμανιών. Τα στοιχεία της Eurostat αναδεικνύουν τον στρατηγικό ρόλο της ναυτιλίας στον ομαλό εφοδιασμό της Ευρώπης με αγαθά και ενεργειακά προϊόντα.
Το 2022, πάνω από 3,5 δισ. τόνοι φορτίων κάθε είδους (πετρέλαιο, άνθρακας, σιτηρά, εμπορευματοκιβώτια, μηχανήματα, προϊόντα διατροφής, αυτοκίνητα, ηλεκτρονικές συσκευές κ.λπ.), σημειώνοντας ελαφρά αύξηση σε σύγκριση με το 2021 (+0,8%), διακινήθηκαν από τα ευρωπαϊκά λιμάνια καθιστώντας τις θαλάσσιες μεταφορές τον πιο συνηθισμένο τρόπο μεταφοράς εμπορευμάτων σε μεγάλες αποστάσεις από ή προς την ΕΕ, σε όρους χωρητικότητας, επισημαίνει η Eurostat. Ειδικότερα, πάνω από 3 δισ. τόνους ήταν οι μεταφορές από και προς την Ευρώπη στα μεγαλύτερα λιμάνια της Ευρώπης με την πλειονότητα των εμπορευμάτων (περίπου το 67,5%) να αφορά διεθνείς μεταφορές από και προς την ΕΕ. Οι διασυνοριακές μεταφορές μεταξύ λιμένων της ΕΕ (διεθνείς ενδοενωσιακές μεταφορές) αποτελούσαν το 21,2% των θαλάσσιων μεταφορών εμπορευμάτων το 2022, ενώ οι μεταφορές εμπορευμάτων μεταξύ εθνικών λιμένων αποτελούσαν το 7,5% των συνολικών θαλάσσιων μεταφορών της ΕΕ.
Παρά την ανάκαμψη μετά τη σημαντική πτώση που παρατηρήθηκε το 2020, λόγω της πανδημίας Covid-19 και των επακόλουθων περιορισμών που τέθηκαν σε εφαρμογή στην ΕΕ και παγκοσμίως, τα επίπεδα του 2022 εξακολουθούν να είναι ελαφρώς χαμηλότερα από εκείνα που παρατηρήθηκαν το 2018, σημειώνει η Eurostat. Επίσης υπογραμμίζει ότι την άνοδο των φορτίων μετά τον κορωνοϊό η οποία συνεχίστηκε μέχρι τα δύο πρώτα τρίμηνα του 2022, τη διαδέχθηκε μία πτωτική τάση τα δύο τελευταία τρίμηνα του 2022, με -0,1% το τρίτο τρίμηνο και -2,2% το τέταρτο τρίμηνο.
Θαλάσσια εμπορεύματα. Η Ολλανδία είναι η μεγαλύτερη πύλη της Ευρώπης για την εισαγωγή και εξαγωγή όλων των φορτίων αγαθών διά θαλάσσης. Με 590 εκατομμύρια τόνους, ο όγκος των θαλάσσιων εμπορευμάτων που διακινήθηκαν στα ολλανδικά λιμάνια αντιπροσώπευε το 17% του συνόλου της ΕΕ το 2022. Ακολουθούν η Ισπανία και η Ιταλία, με αντίστοιχα μερίδια 14,1% και 13,7%.
Tα λιμάνια του Ρότερνταμ, της Αμβέρσας, του Αμβούργου, του Αμστερνταμ και της Αλγεθίρας στην Ισπανία είναι τα πέντε μεγαλύτερα εμπορευματικά λιμάνια στην ΕΕ.
Ο Πειραιάς βρίσκεται στην 14η θέση μεταξύ 20 λιμανιών καθώς έχει πολύ μικρή συμμετοχή σε άλλα φορτία (υγρά και χύδην ξηρό φορτίο) ενώ αντιθέτως κατέχει πολύ υψηλά μερίδια στη διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων, όπου βρίσκεται στην τέταρτη θέση καθώς ο έλεγχος από την Cosco του έχει δώσει τη δυνατότητα να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο ως πύλη της Ευρώπης στην Ανατολική Μεσόγειο. Μάλιστα ο Πειραιάς έχει από τα υψηλότερα μερίδια μεταφόρτωσης στα containers για άλλα λιμάνια (48%) καθώς τα φορτία από τον Πειραιά μεταφέρονται με πλοία σε άλλες περιοχές.
Οσον αφορά τα επιμέρους φορτία τη μερίδα του λέοντος κατέχει το υγρό φορτίο (πετρέλαιο, καύσιμα, έλαια κ.λπ.) που αποτελούν το 37% του συνολικού φορτίου που διακινήθηκε στα κυριότερα λιμάνια της ΕΕ. Ακολουθούν τα χύδην ξηρά φορτία, όπως ο άνθρακας τα σιτηρά κ.λπ. (22,9%), τα εμπορευματοκιβώτια (22,8%) και τα εμπορεύματα που μεταφέρονται με φορτηγά και ασυνόδευτα με οχηματαγωγά πλοία (Ro-Ro) με ποσοστό 11,9%. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η μεγαλύτερη μεμονωμένη κατηγορία εμπορευμάτων που διακινήθηκε στους κύριους λιμένες της ΕΕ ήταν άνθρακας και λιγνίτης, αργό πετρέλαιο και φυσικό αέριο – δείγμα της ενεργειακής εξάρτησης της ΕΕ από άλλες χώρες. Οι κατηγορίες άνθρακας και λιγνίτης, αργό πετρέλαιο και φυσικό αέριο (18,9%) και οπτάνθρακας και διυλισμένα προϊόντα πετρελαίου (17,1%) αντιστοιχούν σε περισσότερο από το ένα τρίτο του συνόλου των εμπορευμάτων που διακινούνται στους κύριους λιμένες της ΕΕ.
