Η αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών των μη μισθωτών, το νέο ευνοϊκό μοντέλο απασχόλησης συνταξιούχων, η ρύθμιση για σύνταξη με χρέη προς τον ΕΦΚΑ, η επέκταση του επιδόματος μητρότητας και η ταχύτερη έκδοση των επικουρικών συντάξεων είναι ορισμένες από τις βασικές αλλαγές που έρχονται το 2024 στο ασφαλιστικό σύστημα. Μεταξύ άλλων θα προωθηθεί εντός του έτους η αναμόρφωση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ), η οποία ροκανίζει τις αυξήσεις των συνταξιούχους που λαμβάνουν άνω των 1.400 ευρώ. Ειδικότερα:
1 Απασχόληση συνταξιούχων. Καταργείται η περικοπή του 30% της σύνταξης και θεσπίζεται ένας μη ανταποδοτικός πόρος υπέρ e-ΕΦΚΑ, ο οποίος για τους μισθωτούς εργαζόμενους συνταξιούχους θα ισούται με το 10% επί των ασφαλιστέων αποδοχών τους και για τους μη μισθωτούς εργαζόμενους συνταξιούχους με το 50% επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κλάσης για κύρια σύνταξη. Θεσπίζεται, επίσης, ετήσιο πλαφόν του πόρου που δεν μπορεί να υπερβαίνει το 12πλασιο της μηνιαίας εθνικής σύνταξης.
2 Απασχόληση συνταξιούχων αναπηρίας. Από 1ης Ιανουαρίου 2024 θεσπίζεται για πρώτη φορά ενιαίος κανόνας για την απασχόληση των συνταξιούχων αναπηρίας. Με τις νέες διατάξεις δίνεται η δυνατότητα σε όλους τους συνταξιούχους με αναπηρία να εργασθούν με τις προϋποθέσεις του πρώην ΙΚΑ και, μάλιστα, χωρίς να επιβαρύνονται με τον πόρο 10% υπέρ ΕΦΚΑ προκειμένου να ενθαρρυνθεί η επανένταξή τους στην αγορά εργασίας.
3 Συνταξιοδότηση με οφειλές. Ενεργοποιείται από τις αρχές του 2024 η ρύθμιση για την καταβολή σύνταξης με χρέη προς τον ΕΦΚΑ. Το μέτρο αφορά περίπου 13.000 οφειλέτες που βρίσκονται ένα βήμα πριν από τη συνταξιοδότηση και οι οποίοι θα μπορούν να υποβάλλουν αίτηση για τη λήψη της σύνταξής τους με την παρακράτηση του 60% του μηνιαίου ποσού. Με τη νέα ρύθμιση όσοι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι έχουν οφειλές από 20.000 έως 30.000 ευρώ και αγρότες από 6.000 έως 10.000 θα μπορούν να υποβάλλουν αίτηση άρσης του τραπεζικού τους απορρήτου, προκειμένου να ρυθμιστεί η οφειλή τους και να ξεκινήσει η καταβολή της σύνταξής τους.
Οι οφειλέτες που επιθυμούν να συνταξιοδοτηθούν θα πρέπει να είναι 62 ετών, να έχουν συμπληρώσει 40 χρόνια ασφάλισης, σε διαφορετική περίπτωση μπορούν να λάβουν τη σύνταξή τους μετά τα 67. Το ανώτατο όριο οφειλών για τη συνταξιοδότηση διαμορφώνεται σε 10.000 ευρώ (από 6.000 ευρώ) για τους αγρότες, με βασική προϋπόθεση να μην έχουν περισσότερα από 6.000 ευρώ στον τραπεζικό τους λογαριασμό. Για τους υπόλοιπους μη μισθωτούς το όριο οφειλών διαμορφώνεται σε 30.000 ευρώ (από 20.000 ευρώ) εφόσον οι καταθέσεις τους δεν υπερβαίνουν τα 12.000 ευρώ.
4 Απονομή Επικουρικών Συντάξεων. Οσοι παίρνουν την κύρια σύνταξή τους και έχουν τουλάχιστον 15 χρόνια επικουρικής ασφάλισης θα μπορούν να πάρουν αμέσως τις συντάξεις τους. Εκτιμάται ότι περίπου 15.000 αιτήματα συνταξιοδότησης που βρίσκονται σε αναμονή για τουλάχιστον 2 χρόνια θα μπορούν να εκκαθαριστούν αυτόματα μόλις ψηφιστεί η ρύθμιση.
5 Αύξηση ασφαλιστικών εισφορών. Από τον Ιανουάριο του 2024 οι ασφαλιστικές εισφορές των ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοαπασχολουμένων και αγροτών θα αυξηθούν γύρω στο 4%, όσο δηλαδή θα κλείσει και ο πληθωρισμός του 2023. Με τη νέα αύξηση από 1/1/2024 η χαμηλότερη ασφαλιστική κατηγορία που επιλέγεται από την πλειονότητα των μη μισθωτών θα αυξηθεί κατά 10 ευρώ και θα διαμορφωθεί στα 240,14 ευρώ (από 230,5 ευρώ σήμερα). Εάν οι μη μισθωτοί έχουν ασφάλιση και για επικούρηση και εφάπαξ, τότε θα πρέπει να πληρώσουν επιπλέον 44,59 ευρώ τον μήνα για επικούρηση (από 42,76 ευρώ σήμερα) και 29,7 ευρώ για εφάπαξ (από 28,51 ευρώ σήμερα).
6 Επίδομα μητρότητας. Το επίδομα μητρότητας θα καταβάλλεται για εννέα μήνες σε μη μισθωτές ασφαλισμένες που έχουν αποκτήσει παιδί από τις 24 Σεπτεμβρίου και μετά. Το επίδομα είναι ίσο με τον εκάστοτε ισχύοντα κατώτατο μισθό, δηλαδή τώρα διαμορφώνεται στα 780 ευρώ. Η νέα ρύθμιση αφορά μητέρες ελεύθερες επαγγελματίες, ασφαλισμένες στον ΟΑΕΕ, στο ΕΤΑΑ, στις αγρότισσες του ΟΓΑ, αλλά και όλες τις μητέρες που έχουν μισθωτή απασχόληση και λαμβάνουν επίδομα κυοφορίας (όπως οι έμμισθες γυναίκες δικηγόροι, οι μισθωτές ασφαλισμένες του ΤΑΥΤΕΚΩ, ΕΤΑΠ-ΜΜΕ, ΕΔΟΕΑΠ, κ.ά.).
7 Πληρωμή επιδομάτων με προπληρωμένη κάρτα: Τα επιδόματα ΔΥΠΑ και ΟΠΕΚΑ, πλην ολίγων εξαιρέσεων, θα καταβάλλονται σταδιακά μέσω προπληρωμένης κάρτας. Οι δικαιούχοι θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν τουλάχιστον το 50% ηλεκτρονικά, ενώ για το υπόλοιπο παρέχεται η δυνατότητα ανάληψης μετρητών.
8 Μετάβαση στο ΤΕΚΑ. Δίνεται η δυνατότητα έως 31 Δεκεμβρίου 2024 σε εργαζομένους που είναι ήδη ασφαλισμένοι στην επικουρική του e-ΕΦΚΑ και έχουν γεννηθεί από 1/1/1987 και μετά, να μεταβούν από τον e-ΕΦΚΑ, στο ΤΕΚΑ. Η διαδικασία γίνεται απλά με την υποβολή αίτησης στο be.teka.gov.gr, «Πλατφόρμα 1».
